Brak związku pomiędzy opłacaniem składek na ubezpieczenie zdrowotne, a ustalaniem, czy przychód uzyskiwany z danej działalności ma lub nie ma wpływu na zawieszenie prawa do świadczenia lub zmniejszenia jego wysokości.

Fakt opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne pozostaje bez związku z ustalaniem, czy przychód uzyskiwany z danej działalności (zatrudnienie, inna praca zarobkowa, pozarolnicza działalność lub służba) ma lub nie ma wpływu na zawieszenie prawa do świadczenia lub zmniejszenia jego wysokości. O kwalifikacji tego przychodu nie decyduje bowiem to, czy emeryt lub rencista podlega obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu, lecz to, czy wykonuje działalność, która jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi.

Jeżeli świadczeniobiorca osiąga przychód z dwóch (lub więcej) działalności objętych obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi - przychód uzyskiwany z tych działalności podlega sumowaniu. Tak więc, przykładowo, gdy emeryt osiąga przychód z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej i z tytułu zatrudnienia - przychód ten podlega sumowaniu.

Natomiast nie podlega sumowaniu przychód uzyskany przez emeryta lub rencistę prowadzącego pozarolniczą działalność gospodarczą, który jest jednocześnie wspólnikiem w spółce, na przykład, partnerskiej czy też komandytowej. W takim bowiem przypadku, jakkolwiek emeryt lub rencista wykonuje dwa rodzaje pozarolniczej działalności, tytuł ubezpieczenia jest jeden.

Przedstawiona zasada wynika z art. 104 ust. 4 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118, z późn. zm.), który stanowi, iż za przychód wpływający na zawieszenie lub zmniejszenie świadczeń uważa się również przychód osiągany przez osoby wyłączone z obowiązku ubezpieczeń społecznych z uwagi na ustalenie prawa do emerytury lub renty lub wykonujących działalność niepodlegającą obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z uwagi na podleganie temu obowiązkowi z innego tytułu.

Tak więc sumowaniu podlegają przychody uzyskiwane przez osoby nieobjęte obowiązkiem ubezpieczeń społecznych zarówno z uwagi na przyznanie emerytury lub renty, jak i z uwagi na to, że jedna z wykonywanych przez nie działalności nie jest objęta tym obowiązkiem, ze względu na to, że obowiązkiem tym objęta jest inna działalność. Dla kwalifikacji omawianego przychodu nie ma również znaczenia to, czy emeryt lub rencista opłaca, czy też nie opłaca dobrowolnie składek na ubezpieczenia społeczne.