BPE-2-OP/31100/398/MG/09 - Wysokość podatku od nieruchomości dla budynków lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.

Na podstawie art. 216 oraz art. 14b i 14c § 1 w związku z art. 14j ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.)

w związku z wnioskiem z dnia 23 czerwca 2009 r. (data wpływu) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego,

uznać, iż w odniesieniu do stanu faktycznego przedstawionego we wniosku, w stanie prawnym obowiązującym w 2009 r. stanowisko

Pismem z dnia 23 czerwca 2009 r. (data wpływu) (...) zwany dalej (...) wystąpił o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego. Wniosek dotyczył regulacji prawnych w zakresie podatku od nieruchomości, w szczególności odnośnie ustalenia, kto w przedstawionym przez (...) stanie faktycznym jest podatnikiem podatku od nieruchomości.

W odniesieniu do pkt 1 sentencji postanowienia, organ podatkowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 3 ust. 1 z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach: opłatach lokalnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 121, poz. 844 z późn. zm.) podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nie posiadające osobowości prawnej, będące zgodnie z pkt 4 ww. artykułu posiadaczami nieruchomości i ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie wynika z umowy zawartej z właścicielem lub z innego tytułu prawnego.

W swym wniosku podnosi m in. iż w przedmiotowej sprawie występuje jako trwały zarządca powierzonych mu nieruchomości Skarbu Państwa.

Instytucja trwałego zarządu (w odniesieniu do nieruchomości niebędących nieruchomościami rolnymi) została uregulowana w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 43 ust. 1 ww. ustawy, trwały zarząd jest formą władania nieruchomością przez jednostkę organizacyjną. W ust. 2 pkt 3 postanowiono, iż zarządca ma m.in. prawo do oddania nieruchomości lub jej części w najem, dzierżawę albo użyczenie na czas nie dłuższy niż czas, na który został ustanowiony trwały zarząd, z równoczesnym zawiadomieniem właściwego organu i organu nadzorującego, jeżeli umowa jest zawierana na okres do 3 lat, lub za zgodą tych organów, jeżeli umowa jest zawierana na okres powyżej 3 lat. Trwały zarząd ustanawia się na czas oznaczony lub nieoznaczony, w drodze decyzji, która powinna zawierać nazwę i siedzibę jednostki organizacyjnej, na rzecz której jest ustanawiany trwały zarząd, oznaczenie nieruchomości według księgi wieczystej oraz według katastru nieruchomości, powierzchnię oraz opis nieruchomości, przeznaczenie nieruchomości i sposób jej zagospodarowania, cel, na jaki nieruchomość została oddana w trwały zarząd, termin zagospodarowania nieruchomości, cenę nieruchomości i opłatę z tytułu trwałego zarządu, możliwość aktualizacji opłaty z tytułu trwałego zarządu, czas, na który trwały zarząd został ustanowiony.

W wyroku z dnia 5 września 2006 r., sygn. akt II FSK 1090/05, Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, iż przykładem tytułu prawnego posiadania w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych jest przekazanie nieruchomości w trwały zarząd jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej.

Podatnikiem podatku od nieruchomości będzie w takim przypadku podmiot, na rzecz którego przedstawiciel Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego ustanowił zarząd nieruchomością. Sytuacja ta nie zmieni się także, gdy zarządca odda posiadanie nieruchomość innemu posiadaczowi.

Jak podkreślił NSA "(...) aktualny bowiem pozostał pogląd ugruntowany zarówno w piśmiennictwie jak i orzecznictwie przed 1 stycznia 2003 r., stosownie do którego posiadacze zależni nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego oraz zarządcy takich nieruchomości są podatnikami tylko wówczas, gdy posiadanie wynika z umowy bezpośrednio zawartej z właścicielem lub zarządu ustanowionego przez właściciela. Oznacza to, że jeżeli umowa dzierżawy lub najmu nieruchomości należącej do Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego nie zostanie zawarta z właścicielem, a na przykład z zarządcą lub najemcą, podatnikiem podatku od tej nieruchomości pozostaje nadal zarządca lub najemca pod warunkiem, że ich tytuł prawny do posiadania pochodzi bezpośrednio od właściciela nieruchomości."

W tym samym duchu orzeka Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 23 listopada 2007 r., sygn. akt I SA/Gd 582/07. Stwierdza bowiem, iż "Innym tytułem prawnym w rozumieniu powyższego przepisu jest decyzja o przekazaniu nieruchomości w trwały zarząd jednostce organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, Podatnikiem podatku od nieruchomości będzie w takim przypadku podmiot, na rzecz którego przedstawiciel Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego ustanowił zarząd nieruchomością. Sytuacja ta nie zmieni się także, gdy zarządca odda nieruchomość posiadaczowi zależnemu (...)". Oddanie takie - w ocenie sądu - będzie bowiem kontraktem zawartym "(...) nie z właścicielem nieruchomości, a jedynie z zarządcą znajdującym się w jej posiadaniu".

Biorąc pod uwagę przedstawiony powyżej obowiązujący stan prawny i orzecznictwo sądów administracyjnych, a także okoliczność bycia przez (...) trwałym zarządcą nieruchomości Skarbu Państwa, uprawnionym jest pogląd, iż podatnikiem podatku od nieruchomości za nieruchomość, o których mowa we wniosku z dnia 23 czerwca 2009 r. jest (...).

W części dotyczącej pkt 2 sentencji, organ podatkowy wziął pod uwagę następujące okoliczności:

(...) w swym wniosku oświadczył: "(...) jako państwowa jednostka budżetowa nie jest przedsiębiorcą ani też innym podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą. Dlatego też jako podatnik podatku od posiadanych nieruchomości, w tym również od wynajmowanych lokali użytkowych, jak i wydzierżawianych nieruchomości gruntowych lub ich części nie powinien opłacać podatku od nieruchomości Wg stawek przewidzianych dla gruntów i budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - w tym zakresie powinien opłacać podatek od nieruchomości wg stawek przewidzianych dla gruntów i budynków lub ich części tzw. pozostałych".

Zgodnie z art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych za grunty, budynki i budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej uznaje się grunty, budynki i budowle będące w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. Działalnością gospodarczą jest zaś - w myśl art. 1a ust. 1 pkt 4 ww. ustawy - działalność, o której mowa w przepisach Prawa działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095 z późn. zm.) - która w tym zakresie zastąpiła ustawę z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej - działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Podkreślenia przy tym wymaga, iż ww. definicja w żadnej mierze nie posiłkuje się pojęciem przedsiębiorcy, uzależniając postrzeganie danej działalności jako gospodarczej wyłącznie od jej zarobkowego charakteru.

Z treści przywołanych wyżej przepisów wynika jednoznacznie, iż jedynym i wystarczającym warunkiem uznania danych nieruchomości za związane z prowadzeniem działalności gospodarczej jest fakt pozostawania ich w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, przy czym posiadaczem nie musi być podmiot uznawany za podatnika podatku od nieruchomości. O ile zatem dana nieruchomość znajduje się w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, nieruchomość tą należy uznać za związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Posiadaniem na gruncie prawa cywilnego jest stan faktyczny, polegający na władaniu określoną rzeczą przez osobę - posiadacza. Posiadaczem zależnym rzeczy w rozumieniu art. 336 k.c. jest zaś ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca. dzierżawca lub ma inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą. Posiadanie zależne wiąże się zatem z wydaniem rzeczy do czasowego jej używania na podstawie zawartej umowy.

W konsekwencji stwierdzić należy zatem, iż do uznania danej nieruchomości za związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej, nie jest koniecznym aby działalność gospodarcza była prowadzona przez podatnika podatku od nieruchomości, lecz wystarczającą przesłanką jest, aby taką działalność prowadził podmiot posiadający ową nieruchomość, np. wynajmujący ją od podatnika (tu: (...)).

W tym stanie rzeczy postanowiono jak w sentencji.

Zgodnie z art. 14c § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa strona ma prawo wniesienia skargi do sądu administracyjnego. Zgodnie z art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.), jeśli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi, skargę na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie można wnieść po uprzednim wezwaniu na piśmie właściwego organu - w terminie czternastu dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności - do usunięcia naruszenia prawa. W myśl art. 53 § 2 ww. ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, skargę wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia wezwania o usunięcie naruszenia prawa.