BPE-2-OP.31100/359/MG/07 - Opłata skarbowa z tytułu udzielenia przez adwokata substytucji innemu adwokatowi bądź aplikantowi do zastępowania w czynnościach procesowych.

Na podstawie art. 14a § 1 i 4 i art. 216 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) w związku z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1590) oraz w związku z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 225, poz. 1635 z późn. zm.)

wniosku złożonego przez ... z dnia 7 lutego 2007 r. (data wpływu 12 marca 2007 r.) w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego

uznać, iż w odniesieniu do stanu faktycznego przedstawionego we wniosku, stanowisko podatnika dotyczące zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego jest właściwe w obowiązującym stanie prawnym w roku 2007.

Na podstawie art. 210 § 5 w związku z art. 219 ustawy - Ordynacja podatkowa odstępuje się od uzasadnienia postanowienia z uwagi na fakt, iż uwzględnia ono w całości żądanie strony.

Od niniejszego postanowienia służy Stronie zażalenie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie, ul. Senatorska 35, za pośrednictwem Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy, ul. Niecała 2, 00-098 Warszawa, w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia.

Składam wniosek w trybie art. 14a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U.97.137.926 z późn. zm.) o udzielenie informacji o zakresie stosowania prawa podatkowego w poniżej przytoczonym stanie faktycznym.

... jest podmiotem zajmującym się szeroko pojętymi usługami prawniczymi. Do zakresu jej działania należy również reprezentacja klientów przed sądami oraz organami administracyjnymi. Zasadą obowiązującą w kancelarii jest, iż pełnomocnictwa do reprezentowania klientów są udzielane partnerom kancelarii. Z uwagi na szeroki zakres postępowań oraz ich wielość w praktyce zdarza się tak, iż partnerzy udzielają substytucji aplikantom radcowskim i adwokackim do zastępowania ich podczas niektórych czynność procesowych. Aplikant będący posiadający substytucję nie działa jako pełnomocnik strony a jedynie działa jako zastępca pełnomocnika.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 nowej ustawy, opłacie skarbowej podlega "złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii - w sprawie z zakresu administracji publicznej lub w postępowaniu sądowym". W poprzednio obowiązującym stanie prawnym istniało zwolnienie przedmiotowe z opłaty skarbowej w przypadku pełnomocnictw "udzielanych dalszemu pełnomocnikowi (substytucje)" (cz. V załącznika do ustawy, poz. 4). Obecnie obowiązująca ustawa zwolnienia takiego nie przewiduje, co oznacza konieczność zidentyfikowania przypadków, w których adwokat udzielający substytucji będzie zobowiązany do zapłaty opłaty skarbowej (zresztą solidarnie z substytutem) oraz sytuacji, w których obowiązek taki nie powstanie. Powstaje zatem pytanie:

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 nowej ustawy, opłacie skarbowej podlega "złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii - w sprawie z zakresu administracji publicznej lub w postępowaniu sądowym". Zgodnie z powyższym przepisem ustawę stosuje się do czynności polegających na udzieleniu pełnomocnictwa. W orzecznictwie SN a także w poglądach nauki zarysował się pogląd zgodnie, z którym, aplikant adwokacji jest dalszym pełnomocnikiem procesowym, jeżeli w konkretnej sprawie wylegitymuje się substytucją wystawioną na jego nazwisko. W uchwale z 28 czerwca 2006 r. (III CZP 27/06) SN jednoznacznie rozstrzygnął, że aplikant adwokacki zastępując adwokata nie działa jako dalszy pełnomocnik. Artykuł 91 pkt 3 k.p.c. przewidujący, że pełnomocnictwo procesowe obejmuje z samego prawa umocowanie do udzielenia dalszego pełnomocnictwa procesowego adwokatowi lub radcy prawnemu należy interpretować w świetle art. 87 k.p.c., to znaczy, że dalsze pełnomocnictwo może być udzielone wyłącznie osobie wskazanej w tym ostatnim artykule. Ponadto ustawa Prawo o adwokaturze w art. 77 posługuje się innymi niż art. 87 i 91 k.p.c. pojęciami, wskazując że po sześciu miesiącach aplikacji adwokackiej aplikant adwokacki może zastępować adwokata tylko przed sądem rejonowym, organami ścigania, organami państwowymi, samorządowymi i innymi instytucjami, a po roku i sześciu miesiącach aplikacji adwokackiej aplikant adwokacki może także zastępować adwokata przed innymi sądami, z wyjątkiem Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz Trybunału Konstytucyjnego i Trybunału Stanu.

Dodatkowo Sąd Najwyższy w powołanej wyżej uchwale zwrócił uwagę, że inny jest cel obu instytucji: dalsze pełnomocnictwo zapewnia większą sprawność działania pełnomocnika (pełnomocników), natomiast zastępstwo powierzane aplikantom, najczęściej przez patrona, jest instytucją o charakterze czysto korporacyjnym, mające na celu przede wszystkim funkcje edukacyjne, polegające na kształceniu i doskonaleniu zawodowym.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że o ile w przypadku substytucji (dalszego pełnomocnictwa) udzielonego przez adwokata innemu adwokatowi bądź radcy prawnemu istnieje obowiązek uiszczenia opłaty skarbowej na zasadach określonych w ustawie, o tyle w przypadku udzielenia aplikantowi adwokackiemu upoważnienia do zastępowania adwokata na podstawie art. 77 ustawy - Prawo o adwokaturze, obowiązek w opłacie skarbowej nie powstaje, gdyż nie jest to pełnomocnictwo, ani w myśl k.p.c. ani - konsekwentnie - w myśl ustawy o opłacie skarbowej. Ustawę o opłacie skarbowej - jak każdą inną ustawę podatkową należy wykładać w sposób ścisły, to znaczy niedopuszczalne jest rozszerzanie zakresu podatkowania ponad to, co wynika z wykładni językowej przepisu. Skoro aplikant występujący w sądzie na podstawie upoważnienia adwokata nie jest pełnomocnikiem, dokument, z którego wynika to upoważnienie na pewno nie jest pełnomocnictwem.

Podsumowując powyższe należy zauważyć, iż upoważnienie do zastępowania adwokata aplikantowi adwokackiemu lub radcowskiemu nie jest uznawane jako udzielenie pełnomocnictwa, tym samym czynność ta nie została objęta ustawą o opłacie skarbowej.

Wnosimy o potwierdzenie naszego stanowiska.