BM.ZI.162.68.2018 - Podstawowe miejsce pracy - w świetle ustawy 2.0

1. Czy zgodnie z art. 120 ust. 2 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (zwaną dalej ustawą 2.0), uczelnia może zatrudnić daną osobę na stanowisku nauczyciela akademickiego w podstawowym miejscu pracy, jeśli osoba ta jest zatrudniona w instytucie naukowym na stanowisku pracownika naukowego i zatrudnienie to jest wskazane jako podstawowe miejsce pracy? Odczytując przepis ustawy (art. 120) można stwierdzić, że tak ponieważ tylko w jednym miejscu zatrudnienia wskazana osoba będzie miała stanowisko nauczyciela akademickiego.

Podstawowe miejsce pracy może być tylko jedno, w związku z powyższym takim miejscem może być tylko uczelnia lub tylko instytut naukowy lub tylko Instytut PAN. Należy również nadmienić, że warunkiem wskazania uczelni jako podstawowego miejsca pracy jest zatrudnienie w niej w pełnym wymiarze czasu pracy. Ustawy o Instytutach Badawczych, jak i o Polskiej Akademii Nauk, posługują się terminem podstawowe miejsce pracy, zatem nie można domniemywać, że termin ten jest inaczej rozumiany we wszystkich tych trzech ustawach odnoszących się do funkcjonowania podmiotów działających w systemie szkolnictwa wyższego i nauki (art. 7 ust. 1 ustawy 2.0).

Skąd to wynika?

Zgodnie z art. 120 ust. 1 i ust. 2 ustawy 2.0, w umowie o pracę z nauczycielem akademickim wskazuje się, czy uczelnia jest podstawowym miejscem pracy. Warunkiem wskazania uczelni jako podstawowego miejsca pracy jest zatrudnienie w niej w pełnym wymiarze czasu pracy. Nauczyciel akademicki może mieć jednocześnie tylko jedno podstawowe miejsce pracy. Ponadto treść art. 47 ust. 6 - ustawy z dnia 23 marca 2018 r. o Instytutach Badawczych mówi, że wykonywanie przez pracownika naukowego działalności konkurencyjnej stanowi podstawę do rozwiązania stosunku pracy za wypowiedzeniem w instytucie będącym podstawowym miejscem pracy.

Podobnie zgodnie z art. 94 ustawy z dnia 29 czerwca 2018 r. o Polskiej Akademii Nauk, podjęcie przez pracownika naukowego dodatkowego zatrudnienia w ramach stosunku pracy lub prowadzenie działalności gospodarczej bez uzyskania wcześniejszej zgody dyrektora jednostki naukowej stanowi podstawę rozwiązania stosunku pracy za wypowiedzeniem w jednostce naukowej stanowiącej podstawowe miejsce pracy.

Dodatkowo potwierdza taką interpretację treść art. 343 ust. 1 pkt 13 i ust. 2 ustawy 2.0, który wskazuje wyraźnie, że informacja o jednym podstawowym miejscu pracy jest umieszczana zarówno przez rektorów, jak i dyrektorów instytutów badawczych i instytutów PAN w tym samym wykazie nauczycieli akademickich, innych osób prowadzących zajęcia, osób prowadzących działalność naukową oraz osób biorących udział w jej prowadzeniu.

2. Czy zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 27 września 2018 r. w sprawie studiów: w programie studiów określa się łączną liczbę punktów ECTS, jaką student musi uzyskać w ramach zajęć prowadzonych z bezpośrednim udziałem nauczycieli akademickich lub innych osób prowadzących zajęcia? Brzmienie przepisu wskazuje na to, że także praktyki zawodowe są zajęciami prowadzącymi przez inne osoby, przy bezpośrednim udziale.

Zarówno nauczyciel akademicki, jak i inna osoba prowadząca zajęcia może pełnić funkcję opiekuna kierunkowego praktyk. Opiekunowi kierunkowemu przypisuje się godziny określone w programie studiów na realizację praktyk przez studenta.

Zaznaczyć przy tym należy, iż w przypadku nauczycieli akademickich, wskazanych godzin nie wlicza się do rocznego wymiaru zajęć dydaktycznych. Uwzględnia się je natomiast do liczby godzin zajęć wyszczególnionych w programie studiów, a prowadzonych przez nauczycieli akademickich oraz inne osoby prowadzące zajęcia, które posiadają odpowiednie kompetencje i doświadczenie.

Skąd to wynika?

Praktyki zawodowe, zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 8 oraz § 17 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie studiów są zajęciami realizowanymi przez studentów w różnych podmiotach, w tym w zakładach pracy celem doskonalenia umiejętności praktycznych studentów nabytych w toku kształcenia.

Biorąc pod uwagę, iż studenci, rozpoczynając praktykę, często wykonują określone zadania po raz pierwszy, przydzielany im jest przez dany podmiot opiekun zakładowy. Opiekun zakładowy czuwa nad prawidłowym wykonywaniem obowiązków praktykanta w podmiocie, w którym realizowane są praktyki. Prawidłowość realizacji całokształtu praktyk zawodowych ocenia natomiast wyznaczony przez uczelnię opiekun kierunkowy (uczelniany), który wysyłając studenta na praktyki i otrzymując sprawozdanie z ich realizacji ocenia i zalicza je studentowi.