BM/415-39/Z/MCG - Czy podatnicy mogą skorzystać z ulgi odsetkowej, jeżeli umowa o kredyt została podpisana w styczniu 2007 r.?

Podatnicy zwrócili się z wnioskiem do Ministerstwa Finansów (przesłanym przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu dnia 22 czerwca 2007 r. do Pierwszego Urzędu Skarbowego w Poznaniu) uzupełnionym pismem z dnia 2 lipca 2007 r., o pisemną interpretację co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w sprawie objętej zapytaniem: czy będzie im przysługiwać prawo do odliczenia od dochodu odsetek od zaciągniętego kredytu hipotecznego.

Z przedstawionego w złożonym wniosku stanu faktycznego wynika, że umowa przedwstępna o ustanowienie odrębnej własności i sprzedaży lokalu została zawarta z developerem w dniu 12 grudnia 2006 r. Tym samym, zdaniem Wnioskujących, zakupili mieszkanie, które ma zostać oddane do użytku w czerwcu 2008 r. W dniu 13 grudnia 2006 r. wystąpili do banku z wnioskiem o udzielenie kredytu hipotecznego, dostarczając niezbędne dokumenty, (wniosek, zaświadczenia o dochodach, potwierdzenia zatrudnienia, odpis z księgi wieczystej, oświadczenia i zaświadczenia od developera, pozwolenie na budowę). Dnia 22 grudnia 2006 r. pełnomocnik banku poinformował Państwa Jóźwiak o pozytywnym rozpatrzeniu wniosku, czyli według Nich został przyznany im kredyt. Bank zastrzegł jednak, że Podatnicy muszą spełnić określone warunki, to znaczy dostarczyć brakujące dokumenty, takie jak: szczegółowy wyciąg z rachunku osobistego, prawidłowo potwierdzona kopia zezwolenia na budowę, pełna wersja elektroniczna operatu szacunkowego dla nieruchomości oraz jego pozytywna weryfikacja przez bank, pisemne oświadczenie developera potwierdzające fakt zarezerwowania przez potencjalnych klientów min. 60% ogólnej powierzchni sprzedaży. Wymagane przez bank dokumenty, zdaniem Podatników zostały dostarczone tego samego dnia tj. 22 grudnia 2006 r. Natomiast, umowa kredytowa została podpisana w dniu 8 stycznia 2007 r.

W ocenie Wnioskujących, bank zdecydował o udzieleniu kredytu w dniu 22 grudnia 2006 r. tj. w dniu wydania decyzji kredytowej, zatem mają prawo do skorzystania z ulgi odsetkowej, czyli możliwości pomniejszenia podstawy opodatkowania o wydatki poniesione na spłatę odsetek od kredytu zaciągniętego na kupno mieszkania.

Organ podatkowy pierwszej instancji w postanowieniu z dnia 10 sierpnia 2007 r. Nr PD-2/415-134/07 wyjaśnił, iż w oparciu o przepisy art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588), podatnikowi, któremu w latach 2002-2006 został udzielony kredyt (pożyczka), przysługuje na zasadach określonych w art. 26b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym do końca 2006 r., prawo do odliczenia wydatków na spłatę odsetek od tego kredytu (pożyczki), do upływu terminu spłaty określonego w umowie o kredyt zawartej przed dniem 1 stycznia 2007, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2027 r. Zdaniem Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Poznaniu, zgodnie ze stanem faktycznym wskazanym we wniosku, na podstawie umowy o kredyt podpisanej w styczniu 2007 r., Podatnicy nie nabyli prawa do skorzystania z tzw. ulgi odsetkowej.

W dniu 22 sierpnia 2007 r. Podatnicy złożyli zażalenie, w którym nie zgodzili się ze stanowiskiem wyrażonym w wydanym przez Naczelnika Urzędu Skarbowego postanowieniu, podnosząc, że przepisy dotyczące możliwości skorzystania z ulgi odsetkowej są niejasne i podlegają dowolnej interpretacji. Zdaniem Podatników, zgodnie z wykładnią gramatyczną, udzielenie kredytu nastąpiło w momencie przekazania pozytywnej decyzji kredytowej, ponieważ wówczas cyt.: "dano nam" lub "użyczono kredytu".

Ponadto w zażaleniu Podatnicy przywołali słownikową definicję słowa "decyzja", która oznacza "wiążące postanowienie w jakiejś sprawie, rozstrzygnięcie przedstawionej sprawy". Zatem w ocenie Podatników, należy stwierdzić, że przekazanie im przez bank pozytywnej decyzji kredytowej oznacza zgodę na udzielenie kredytu. Sama umowa kredytowa, w opinii Strony jest czystą formalnością i dotyczy szczegółów transakcji. Końcowo w zażaleniu Podatnicy podtrzymali, iż w świetle przepisów prawa podatkowego oraz ich interpretacji mają prawo skorzystać z ulgi odsetkowej.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu po rozpatrzeniu zażalenia stwierdza, co następuje:

Z dniem 1 stycznia 2007 r. stracił moc przepis art. 26b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) na podstawie art. 1 pkt 27 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588). Jednak stosownie do art. 9 ust. 1 ww. ustawy zmieniającej, podatnikowi, któremu w latach 2002-2006 został udzielony kredyt (pożyczka), o którym mowa w art. 26b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r., przysługuje na zasadach określonych w tej ustawie (...) prawo do odliczenia wydatków na spłatę odsetek od tego kredytu (pożyczki), do upływu terminu spłaty określonego w umowie o kredyt (pożyczkę) zawartej przed dniem 1 stycznia 2007 r., nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2027 r.

Norma prawna gwarantująca prawa nabyte do uchylonej ulgi odsetkowej ściśle nawiązuje do brzmienia art. 26b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten, zawarty w art. 9 ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, podobnie jak uchylony przepis, odnoszą się do "kredytu udzielonego podatnikowi". Nie ma wątpliwości, iż obie normy dotyczą faktu zawarcia umowy kredytowej, nie zaś pozytywnego rozpatrzenia wniosku o udzielenie kredytu - decyzji kredytowej.

Faktem jest, iż przepisy podatkowe nie definiują pojęcia "udzielenie kredytu", co nie oznacza, że organy podatkowe w swoich rozstrzygnięciach kierują się dowolną interpretacją. Zgodnie ze słownikowym znaczeniem terminu "udzielić" oznacza on dać lub użyczyć czegoś; wyrazić zgodę na coś (por. Słownik języka polskiego PWN). Zatem jedynie skuteczne zawarcie umowy kredytowej z bankiem jest równoznaczne z udzieleniem kredytu.

Samo podjęcie przez bank decyzji kredytowej nie może być uznane za udzielenie kredytu. Jak wskazują sami Podatnicy, w decyzji swojej bank zastrzegł, iż spełnione winny zostać 4 warunki, dopiero od ich spełnienia uzależnione będzie podpisanie ewentualnej umowy kredytowej.

Potwierdzeniem powyższego, jest zapis w decyzji kredytowej dot. wniosku Podatników w części - Warunki do umowy cyt.: "Bank zastrzega sobie prawo zmiany decyzji kredytowej w przypadku otrzymania dokumentów wpływających istotnie na zdolność kredytową wnioskodawców oraz możliwość prawidłowego zabezpieczenia udzielonego kredytu" (str. 2 decyzji).

Dodatkowym argumentem przemawiającym za tym, iż to data zawarcia umowy kredytowej, a nie data podjęcia decyzji kredytowej przesądza o nabyciu przez podatnika praw do ulgi odsetkowej jest zapis zawarty w przepisach przejściowych w art. 9 ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz zmianie niektórych innych ustaw.

Ustawodawca wyraźnie wskazuje na prawo do odliczenia wydatków na spłatę odsetek od kredytu do upływu terminu spłaty określonego w umowie o kredyt zawartej przed dniem 1 stycznia 2007 r., nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2027 r. Zapis ten przesądza, iż prawo do odliczania odsetek będą miały osoby, które zawarły umowę kredytową do końca 2006 r.

W świetle powołanych przepisów podatkowych należy stwierdzić, iż zawarcie do końca 2006 r. umowy o kredyt, której przedmiotem będzie sfinansowanie jednej z inwestycji wymienionej w art. 26b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, będzie stanowić o nabyciu przez podatnika prawa do odliczania wydatków na spłatę odsetek, pod warunkiem spełnienia pozostałych przesłanek wynikających z uchylanego art. 26b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, w przedmiotowej sprawie, Podatnicy podpisali umowę kredytową dnia 8 stycznia 2007 r., zatem nie nabyli prawa do korzystania z ulgi odsetkowej.

Podkreślenia wymaga, iż zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa sądowo-administracyjnego przepisy prawa podatkowego w odniesieniu do ulg należy interpretować ściśle, zaś ich wykładnia rozszerzająca jest niedopuszczalna, bowiem wszelkiego rodzaju ulgi podatkowe mają charakter ściśle określony.

Jest zasadą w wykładni prawa podatkowego, że wszystkie ulgi, zwolnienia czy wyjątki stanowią pewien wyłom w ogólnej zasadzie podlegania wszystkich podatników tym samym obowiązkom, stąd muszą być stosowane i rozumiane tak jak to ustawodawca literalnie określił.

Zauważyć należy, iż stosowanie do dyspozycji zawartej w przepisie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), organ odwoławczy w drodze decyzji zmienia albo uchyla postanowienie w sprawie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, jeżeli uzna, iż zażalenie wniesione przez podatnika, płatnika lub inkasenta zasługuje na uwzględnienie.

Jak wyżej wykazano stanowisko organu pierwszej instancji, w tym stanie faktycznym, jest prawidłowe. Stąd też brak jest przesłanek do uwzględnienia zażalenia i dokonania zmiany postanowienia organu pierwszej instancji.

Interpretacji udzielono w oparciu o stan faktyczny przedstawiony we wniosku oraz zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym w dniu jej sporządzenia.