BI/4218-0037/07 - Koszty procesów sądowych.

"(...) Podatnik w ramach prowadzonej przez siebie działalności ubezpieczeniowej wykonuje czynności ubezpieczeniowe związane z oferowaniem i udzielaniem ochrony na wypadek ryzyka wystąpienia skutków zdarzeń losowych (...). W sytuacji wystąpienia wypadku ubezpieczeniowego klienci Podatnika zgłaszają roszczenie z umowy ubezpieczenia, które jest rozpatrywane w procesie likwidacji szkody. Na tle likwidacji szkody często dochodzi do rozbieżności w poglądach pomiędzy stronami tej umowy co do wysokości zgłoszonego roszczenia i zakresu udzielonej klientowi ochrony ubezpieczeniowej, czego efektem jest całkowita lub częściowa odmowa wypłaty odszkodowania z umowy ubezpieczenia, na którą to odmowę klientowi przysługuje odwołanie do sądu powszechnego.

Inna kategoria sporów sądowych, których stroną jest Podatnik dotyczy rozliczeń z agentami z tytułu umów pośrednictwa ubezpieczeniowego. W ramach tych rozliczeń Podatnik dochodzi zwrotu nadpłaconych prowizji, zaś agent może wnosić o zapłatę zaległej prowizji bądź innych świadczeń przysługujących mu na podstawie umowy.

W związku z tym powstała wątpliwość, czy wydatki na poczet kosztów procesu, w tym zasądzone prawomocnymi wyrokami sądu na rzecz wierzyciela, są kosztami uzyskania przychodu dla dłużnika, jeżeli wynikają z okoliczności związanych z prowadzeniem działalności - nawet w przypadku, gdy nie wiążą się z konkretnym przewidywanym do otrzymania przychodem, ale prowadzą do zachowania źródła przychodów.

(...) Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku (...) stwierdza, co następuje:

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 17 przywołanej ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów egzekucyjnych związanych z niewykonaniem zobowiązań.

Z powyższego przepisu wynika, że kosztami uzyskania przychodów Podatnika nie są poniesione koszty egzekucyjne związane z niewykonaniem zobowiązań.

Odnosząc się do ponoszonych przez Podatnika kosztów procesu - Dyrektor Izby Skarbowej zauważa, że aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, należy wykazać jego związek z prowadzoną działalnością oraz to, że poniesienie tego wydatku miało lub mogło mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawierają szczególnych rozwiązań dotyczących zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztów procesowych. Dlatego należy stosować tutaj ogólne zasady zaliczania wydatków do kosztów podatkowych. Zatem, ponoszone przez przedsiębiorcę koszty sądowe nie są objęte wyłączeniem z kosztów uzyskania przychodów pod warunkiem, że spełnione są przesłanki przewidziane w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15.02.1992 r. Przesłanką uznania poniesionych kosztów procesu za koszty uzyskania przychodów, jest wykazanie, że powyższe koszty zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Zaliczenie ponoszonych wydatków procesu sądowego do kosztów uzyskania przychodów należy rozpatrywać pod kątem tego, czy były one poniesione w celu obrony przed bezprawnie skierowanymi roszczeniami oraz w związku z funkcjonowaniem podatnika.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Podatnik występuje jako pozwany. Nie podejmuje więc czynności zmierzających do osiągnięcia przychodu. Jednakże zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej - w tym przypadku - koszty procesu zasądzone są w związku z obroną przed bezprawnie skierowanymi roszczeniami (w ocenie Podatnika) oraz w związku z funkcjonowaniem Podatnika, a nie w związku z niewykonaniem zobowiązań, zatem należy uznać, iż koszty te mają na celu zachowanie źródła przychodów. (podkreśl. red.)

Jednocześnie Dyrektor Izby Skarbowej podkreśla, że każdy przypadek ponoszonych kosztów sądowych należy rozpatrywać indywidualnie pod kątem możliwości zaliczenia wydatku z tego tytułu do kosztów uzyskania przychodów. (...)"