BI/4117-0065/07 - Czy dochody z tytułu wynagrodzenia za zrzeczenie się prawa o stwierdzeniu zasiedzenia podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) - w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2007 r. - w związku z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1590), po rozpatrzeniu zażalenia Pana,.. na postanowienie Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku z dnia 10 lipca 2007 r. Nr PF/415-107/I/07/ES dotyczące udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego

Pismem z dnia 25 kwietnia 2007 r. (uzupełnionym pismem z dnia 20 czerwca 2007 r.) podatnik zwrócił się do Naczelnika Urzędu Skarbowego o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że podatnik od 1969 r. posiada fermę lisów. W 2003 r. po pomiarach geodezyjnych stwierdzono, że część fermy znajduje się na działce Nr X nie będącej jego własnością. W związku z tym podatnik złożył do Sądu Rejonowego wniosek o przyznanie mu własności części zajmowanej przez niego od 1969 r. nieruchomości tytułem zasiedzenia. W 2005 r. przedsiębiorstwo budowlane zakupiło całą działkę X i wezwało podatnika do opuszczenia terenu. W październiku 2006 r. zawarł z przedsiębiorstwem budowlanym porozumienie w wyniku którego zgodził się za wynagrodzeniem zrzec się prawa o stwierdzenie zasiedzenia. Przedsiębiorstwo budowlane po wypłaceniu podatnikowi stosownego wynagrodzenia uwzględniło niniejszą kwotę w informacji PIT-8C. Wnioskodawca nie zgadza się z zakwalifikowaniem otrzymanej przez niego kwoty do przychodów z innych źródeł, według niego przychód ten jest zwolniony od opodatkowania.

Postanowieniem z dnia 10 lipca 2007 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego stwierdził, że stanowisko przedstawione w przedmiotowym wniosku jest nieprawidłowe w odniesieniu do opisanego w nim stanu faktycznego.

Podatnik, korzystając z przysługującego mu prawa, wniósł zażalenie na powyższe postanowienie, zarzucając mu naruszenie prawa materialnego przez niewłaściwą interpretację i błędną wykładnię treści art. 21 ust. 1 pkt 3 i 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uważa, że kwota odszkodowania uzyskanego w wyniku zawartej ugody notarialnej jest zwolniona od podatku dochodowego, bowiem została zaakceptowana przez sąd prawomocnym postanowieniem o umorzeniu postępowania, a to jest równoznaczne z ugodą sadową.

Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku po dokonaniu weryfikacji przedmiotowego postanowienia stwierdza, co następuje:

Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w treści art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14 poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Odszkodowanie, jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Odszkodowanie co do zasady stanowi przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych (art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r.), korzystają ze zwolnienia od podatku. I tak, w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. wolne od podatku dochodowego są -z pewnymi wyjątkami- otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw (...). Zatem ze zwolnienia przedmiotowego korzystają jedynie te odszkodowania, których prawa dochodzenia i otrzymania przez Stronę wynikają wprost z obowiązujących przepisów prawa, a zatem przepisy tworzące umocowanie dla wypłaty odszkodowania muszą mieć rangę ustawową.

W przedstawionym stanie faktycznym podatnik od 1969 r. zajmował cudzą nieruchomość. W 2003 r. stwierdzając, że spełnił przesłanki wynikające z dyspozycji 172 k.c. wystąpił do Sądu rejonowego z wnioskiem o zasiedzenie zajmowanej nieruchomości. W 2005 r. przedsiębiorstwo budowlane zakupiło nieruchomość częściowo zajmowaną przez podatnika bez tytułu prawnego. W związku z przedłużającym się postępowaniem sądowym w sprawie stwierdzenia nabycia własności przez zasiedzenie podatnik zawarł z przedsiębiorstwem budowlanym porozumienie w wyniku którego, za wynagrodzeniem zrzekł się prawa ubiegania się o stwierdzenie zasiedzenia.

Przepisy kodeksu cywilnego regulujące instytucje zasiedzenia nie przewidują wypłaty odszkodowania z tytułu zrzeczenia się prawa ubiegania się o stwierdzenie zasiedzenia.

Poza tym, zdaniem Dyrektora tut. Izby, w tym stanie faktycznym wypłacone podatnikowi środki nie miały przymiotów odszkodowania, bowiem podatnik nie był poszkodowanym a przedsiębiorstwo budowlane nie wyrządziło mu żadnej szkody. Powoływany w zażaleniu art. 361 § 1 i § 2 Kodeksu Cywilnego dotyczy zaś odpowiedzialności za działania w wyniku których powstała szkoda oraz zakresu naprawienia tej szkody. W tym przypadku na dzień zawarcia notarialnego porozumienia nie było prawomocnego orzeczenia sądowego stwierdzającego zasiedzenie, tym samym podatnik w przeciwieństwie do przedsiębiorstwa budowlanego nie posiadał tytułu prawnego do zajmowanej nieruchomości. Pomimo to, za fakt zrzeczenia się prawa o ubieganie się o stwierdzenie zasiedzenia podatnik otrzymał wynagrodzenie, które w tej sytuacji mogło być jedynie rekompensatą za odstąpienie od roszczeń.

Ponadto, zauważa się, że prawomocne postanowienie sądu o umorzeniu postępowania w sprawie stwierdzenia zasiedzenia było konsekwencją wycofania przez podatnika wniosku do czego zobowiązał się w porozumieniu dotyczącym polubownego rozwiązania sporu - a nie jak twierdzi podatnik sądową akceptacją zawartej przed notariuszem ugody (porozumienia).

W kontekście powyższego otrzymane przez podatnika z tego tytułu wynagrodzenie nie może być również utożsamiane z podlegającym zwolnieniu od opodatkowania odszkodowaniem otrzymanym na mocy ugody sądowej o którym mowa w treści art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy z dnia 21 lipca 1991 r.

Reasumując powyższe - w tym stanie faktycznym i prawnym - dochody z tytułu wynagrodzenia za zrzeczenie się prawa o stwierdzenie zasiedzenia nie korzystają ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie wyżej powołanych przepisów i jako przychód z innych źródeł, podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Wszelkie zwolnienia podatkowe są bowiem wyjątkiem od konstytucyjnej (art. 84) zasady powszechności opodatkowania i dlatego wykładnia przepisów ustanawiających te zwolnienia, musi być wykładnią ścisłą.

Mając powyższe na uwadze, argumenty podatnika zawarte w zażaleniu nie zasługują na uwzględnienie, a tym samym nie mogą skutkować zmianą stanowiska zajętego przez organ I instancji. Postanawia się zatem jak w sentencji.