BI/4117-0044/05 - Wydatki związane z wypłatą odszkodowania i comiesięcznej renty uzupełniającej jako koszty uzyskania przychodów.

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), po rozpatrzeniu zażalenia wspólników spółki jawnej na postanowienie Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku z dnia 14 lipca 2005 r. Nr PF/415-89 MG/II/05 dotyczące udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego

uznając, że zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie utrzymuje się w mocy postanowienie organu pierwszej instancji.

Pismem z dnia 4 maja 2005 r. pełnomocnik wspólników spółki jawnej zwrócił się do Naczelnika Urzędu Skarbowego o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w sprawie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów z działalności gospodarczej odszkodowania i okresowej renty wypłaconych poszkodowanej w wypadku spowodowanym z winy spółki.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że spółka prowadzi działalność gospodarczą polegającą na instalacji, remontach i konserwacji urządzeń dźwigowych. W trakcie wykonywania prac w Ośrodku Leczniczo-Rehabilitacyjnym dla osób niewidomych, z winy brygadzisty kierującego pracami z ramienia spółki, wypadkowi uległa jedna z pensjonariuszek ośrodka.

W czasie procesu wytoczonego spółce przez poszkodowaną doszło do ugody, na mocy której spółka zgodziła się wypłacić jednorazowe odszkodowanie oraz płacić co miesiąc określoną kwotę tytułem renty uzupełniającej.

Zdaniem wspólników, spółka może wydatki związane z wypłatą odszkodowania i comiesięcznie wypłacanej renty uzupełniającej zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej.

Postanowieniem z dnia z dnia 14 lipca 2005 r. Nr PF/415-89 MG/II/05 Naczelnik Urzędu Skarbowego stwierdził, że stanowisko przedstawione w przedmiotowym wniosku jest nieprawidłowe w odniesieniu do opisanego w nim stanu faktycznego.

Pełnomocnik reprezentujący wspólników spółki, korzystając z przysługującego prawa, złożył zażalenie na powyższe postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego wnosząc o jego zmianę i orzeczenie, że stanowisko spółki jest prawidłowe w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego.

Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku po rozpatrzeniu zarzutów tego zażalenia stwierdza, co następuje:

Pojęcie kosztu określone zostało w treści art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.). Przepis ten stanowi, że kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Z powyższego wynika, że o uznaniu danego prawidłowego udokumentowanego wydatku za koszt podatkowy decyduje zaistnienie łącznie dwóch przesłanek:

Pojęcie "celu" definiuje Słownik Języka Polskiego PWN Warszawa 1995 r. wydanie I - "celowość" to odpowiedniość środków do celów; przydatność do złożonego celu, do jakichś potrzeb."

Zatem warunkiem zaliczenia wydatku w poczet kosztów uzyskania przychodu jest istnienie związku przyczynowego między poniesionym wydatkiem, a uzyskanym przychodem. Z ugruntowanego orzecznictwa sądów administracyjnych, w tym przykładowo z wyroku z dnia 18 lutego 1998 r. sygn. akt I SA/Ka 1241/96 wynika, że "...aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku na wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu...".

Podobnie w wyroku z dnia 9 marca 2001 r. sygn. akt I SA/ Gd 1960/98 NSA stwierdził "Powszechnie w orzecznictwie (...) przyjmuje się, że wydatek zalicza się do kosztów uzyskania przychodów, jeżeli podatnik udowodni fakt poniesienia wydatku i wykaże celowość, racjonalność poniesionych kosztów z punktu widzenia związku przyczynowego pomiędzy poniesionym kosztem a zasadnie oczekiwanym skutkiem w postaci przychodu."

Zatem ocena, czy poniesienie konkretnego wydatku skutkuje zaliczeniem do kosztów uzyskania przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej powinna doprowadzić do ustalenia, czy poniesiony wydatek przyczynił się lub mógł się przyczynić do osiągnięcia przychodu.

W przedmiotowej sprawie wydatki spółki poniesione na wypłacenie poszkodowanemu jednorazowego odszkodowania i płatnej raz w miesiącu renty uzupełniającej nie stanowią kosztów uzyskania przychodu.

Jak słusznie stwierdził organ I instancji - wydatki te nie tylko nie są kosztem mogącym przyczynić się do osiągnięcia przez spółkę przychodu (nie miały żadnego wpływu na wynagrodzenie za roboty wykonane w Ośrodku Leczniczo-Rehabilitacyjnym) ale również były efektem zaniedbań ze strony spółki (zarówno prokuratura jak i sąd uznały, że odpowiedzialność za doznane przez osobę trzecią obrażenia ciała ponosi pracownik zatrudniony przez spółkę, który nie sprawdził zabezpieczenia drzwi wymienianej przez spółkę windy). Na marginesie należy zauważyć, że odpowiedzialnie i racjonalnie działająca firma może uwzględnić w swojej działalności ryzyko związane z jej prowadzeniem i ubezpieczyć się od odpowiedzialności cywilnej za ewentualne szkody. Często również umowy budowlane (remontowe) wymuszają obowiązek ubezpieczenia danych usług.

Odnosząc się do zarzutów zawartych w zażaleniu, Dyrektor Izby Skarbowej podziela stanowisko pełnomocnika, iż do kosztów uzyskania przychodów należą poniesione wydatki "nawet, gdy są związane z przychodami w sposób pośredni, a osiągnięte dzięki nim efekty nastąpią później (...) bądź też (...) w ogóle nie nastąpią. Uniemożliwienie bowiem podatnikowi zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów tych poniesionych przez niego wydatków, które mimo nakładów nie przyniosły oczekiwanych rezultatów, hamująco wpływałoby na podejmowanie działań zapewniających dalszy rozwój..." Niemniej jednak, w tym przypadku wydatki na odszkodowanie i rentę uzupełniającą nie przyczynią się bezpośrednio lub pośrednio do osiągnięcia przez spółkę przychodów ani w chwili obecnej, ani w przyszłości. Nie stanowią one bowiem dla spółki "nakładów mających przynieść oczekiwane rezultaty" szczególnie, że odszkodowanie i renta wypłacane są nie zleceniodawcy, ale osobie trzeciej, poszkodowanej na skutek zaniedbań ze strony pracownika spółki.

Bez znaczenia jest także, iż za wypadek na miejscu wykonywanej przez spółkę usługi winę ponosi zatrudniony przez spółkę pracownik - brygadzista, ponieważ to spółka podejmując się wykonania określonej usługi zobowiązana była do zabezpieczenia miejsca wykonywania usługi, jak również ponosi odpowiedzialność za działania i zaniechania zatrudnionych pracowników, szczególnie nadzorującego realizację tych prac brygadzistę.

W tym stanie faktycznym i prawnym Dyrektor tut. Izby Skarbowej stwierdza, że wypłacone przez spółkę odszkodowanie i renta nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodów z działalności gospodarczej.