BI/005/1187/04 - Koszty uzyskania przychodów

Pytanie podatnika

Czy nauczycielowi przebywającemu na urlopie dla poratowania zdrowia przysługują koszty uzyskania przychodów?

Stan faktyczny:

Poradnia psychologiczno-pedagogiczna zatrudnia pedagogów i psychologów, którym zgodnie z art. 73 Karty Nauczyciela dyrektor może udzielić urlopu dla poratowania zdrowia, w celu przeprowadzenia leczenia.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Zgodnie z treścią art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

W orzecznictwie i doktrynie przyjęto, że w pojęciu wynagrodzenia za pracę mieści się zarówno system wynagrodzenia za pracę jak i jego poszczególne składniki (wynagrodzenia zasadnicze, premia, dodatki płacowe). Natomiast przez inne świadczenia związane z pracą należy rozumieć zarówno świadczenia pieniężne (np. na czas zatrudnienia od pracy, czas przestoju) jak i świadczenia w naturze (np. różnego rodzaju deputaty). Do wynagrodzeń i innych świadczeń pracowniczych zaliczają się tylko te, które są bezpośrednio związane ze stosunkiem pracy i które może otrzymać tylko ten podatnik, którego z pracodawcą łączy stosunek pracy.

Dochodem ze źródła przychodów jest zaś nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym, o czym stanowi art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r.

W myśl art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, w przypadku gdy:

podatnik uzyskuje przychody od jednego zakładu pracy - wynoszą 102 zł 25 gr miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 1.227 zł,

podatnik uzyskuje przychody równocześnie od więcej niż jednego zakładu pracy - nie mogą przekroczyć łącznie 1.840 zł 77 gr za rok podatkowy,

miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę - wynoszą 127 zł 82 gr miesięcznie, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 1.533 zł 84 gr,

podatnik uzyskuje przychody równocześnie od więcej niż jednego zakładu pracy, a miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę - nie mogą przekroczyć łącznie 2.300 zł 94 gr za rok podatkowy.

Jeżeli roczne koszty uzyskania przychodów określone w ust. 2 są niższe od wydatków na dojazd do zakładu lub zakładów pracy środkami transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub komunikacji miejskiej, w rocznym rozliczeniu podatku koszty te mogą być przyjęte w wysokości wydatków faktycznie poniesionych, udokumentowanych wyłącznie imiennymi biletami okresowymi (art. 22 ust. 11 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r.).

Przepisów ust. 2 pkt 3 i 4 oraz ust. 11 nie stosuje się w przypadku, gdy pracownik otrzymuje zwrot kosztów dojazdu do zakładu pracy, z wyjątkiem, gdy zwrócone koszty zostały zaliczone do przychodów podlegających opodatkowaniu (art. 22 ust. 13 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r.).

Stosownie do treści art. 73 ust. 1 i 5 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2003 r. Nr 118, poz. 1112 z późn. zm.) nauczycielowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony, po przepracowaniu co najmniej 7 lat w szkole, dyrektor szkoły udziela urlopu dla poratowania zdrowia, w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia, w wymiarze nieprzekraczającym jednorazowo roku. Nauczyciel w okresie przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia zachowuje prawo do comiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego i dodatku za wysługę lat oraz prawo do innych świadczeń pracowniczych, w tym dodatków socjalnych (...).

W świetle przedstawionego stanu prawnego, świadczenia wypłacane nauczycielowi (na podstawie przepisów Karty Nauczyciela) w trakcie przebywania przez niego na urlopie dla poratowania zdrowia stanowią przychód ze stosunku pracy. W takim przypadku zaś należy określić ryczałtowe koszty uzyskania przychodów w oparciu o treść art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r.