BI/005-0896/03 - Nabycie leasingowanego samochodu po cenie niższej od hipotetycznej wartości netto.

STAN FAKTYCZNY

Podatnik zamierza zawrzeć umowę leasingu samochodu ciężarowo-uniwersalnego z homologacją, którego wartość netto została określona na kwotę 68 033,00 zł. Okres umowy leasingu wynosi 50 proc. normatywnego okresu amortyzacji, tj. 30 miesięcy. Suma opłat wraz z opłatą wstępną oraz ceną wykupu wynosi 71 417,70 zł. Zgodnie z warunkami umowy wykup przedmiotu leasingu stanowić ma 9 proc. od wartości netto i będzie niższa od hipotetycznej wartości netto tego samochodu na dzień planowanego wykupu.

PYTANIA PODATNIKA

1. Czy w tej sytuacji ponoszone opłaty miesięczne będą kosztem uzyskania przychodu dla korzystającego?

2. Czy u korzystającego powstanie przychód do opodatkowania, jeżeli wykup pojazdu nastąpi za wartość niższą od hipotetycznej wartości netto?

ODPOWIEDŹ

Na podstawie art. 23b ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opłaty ustalone w umowie leasingu, ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy z tytułu używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, stanowią przychód finansującego i odpowiednio koszt uzyskania przychodów korzystającego, z zastrzeżeniem ust. 2, jeżeli umowa ta spełnia następujące warunki:

1) została zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40 proc. normatywnego okresu amortyzacji, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne, albo została zawarta na okres co najmniej 10 lat, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości, oraz

2) suma ustalonych w niej opłat, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych.

Jak wynika z pisma podatnika:

- umowa leasingu przedmiotowego samochodu została zawarta na 30 miesięcy, tj. 50 proc. normatywnego okresu amortyzacji,

- suma ustalonych w tej umowie opłat (netto) wynosi 71 417,70 zł, a

- wartość początkowa przedmiotu leasingu wynosi 68 033,00 zł

Podpisana przez podatnika umowa leasingu odpowiada zatem warunkom wyrażonym w art. 23b ustawy z 26 lipca 1991 r. Tak więc miesięczne opłaty leasingowe będą stanowiły dla podatnika koszt uzyskania przychodów.

W myśl art. 23c wspomnianej ustawy, jeżeli po upływie podstawowego okresu umowy leasingu, o której mowa w art. 23b ust. 1, finansujący przenosi na korzystającego własność środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, będących przedmiotem tej umowy:

1) przychodem ze sprzedaży środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie sprzedaży; jeżeli jednak cena ta jest niższa od hipotetycznej wartości netto środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, przychód ten określa się w wysokości wartości rynkowej według zasad określonych w art. 19,

2) kosztem uzyskania przychodów przy ustalaniu dochodu ze sprzedaży jest rzeczywista wartość netto.

Pojęcie hipotetycznej wartości netto zostało zdefiniowane w treści art. 23a pkt 6a ustawy z 26 lipca 1991 r., zgodnie z którym rozumie się przez nią wartość początkową określoną zgodnie z art. 22g, pomniejszoną o odpisy amortyzacyjne obliczone według zasad określonych w art. 22k ust. 1, z uwzględnieniem współczynnika 3 - w odniesieniu do środków trwałych.

Z kolei z treści art. 19 ust. 1 powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, iż przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej.

Z powyższego stanu prawnego wynika, iż w razie zaistnienia różnicy pomiędzy ceną wykupu a hipotetyczną wartością netto środka trwałego przychód finansującego ustala się zgodnie z zasadami określonymi w art. 23c pkt 1 powołanej ustawy z 26 lipca 1991 r. Zatem skutki obciążają tylko finansującego, a nie powodują powstania przychodu po stronie kupującego.

UWAGA

W piśmie z 8 października 2003 r. podatnik wskazał, że hipotetyczna wartość netto przedmiotowego samochodu na dzień planowanego wykupu będzie wynosić 7755,77 zł. Tymczasem wartość ta będzie wynosić 4081,98 zł, co wynika z następującego wyliczenia:

Metoda liniowa:

68 033,00 zł x 20 proc. = 13 606,60 zł

Metoda degresywna:

I rok 68 033,00 zł x 20 proc. x 3 = 40 819,80 zł

II rok (68 033,00 zł - 40 819,80 zł) x 60 proc. = 27 213,20 zł x 60 proc. = 16 327,92 zł

III rok 68 033,00 zł - 40 819,80 zł - 16 327,92 zł = 10 885,28 zł

Zatem

III rok

68 033,00 zł x 20 proc. = 13 606,60 zł: 12 m-cy x 6 m-cy = 6803,30 zł

Hipotetyczna wartość netto po 30 miesiącach:

68 033,00 - 40 819,80 zł - 16 327,92 zł - 6803,30 zł = 4081,98 zł

(art. 23a pkt 6a ustawy)