BI/005/0873/03 - Opodatkowanie przychodu z tytułu sprzedaży usługi dotyczącej sporządzenia opinii na zlecenie sądu z zakresu prawa podatkowego i rachunkowości

Pytanie podatnika

Czy przychód uzyskany przez Podatnika z tytułu sprzedaży usługi dotyczącej sporządzenia opinii na zlecenie sądu z zakresu prawa podatkowego i rachunkowości stanowi przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej czy też przychód z działalności wykonywanej osobiście?

Podatnik prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą jest jednocześnie biegłym sądowym z zakresu prawa podatkowego i rachunkowości. W dniu 16 czerwca 2003 r. w ramach współpracy z sądem okręgowym otrzymał na podstawie postanowienia, zlecenie sądu na sporządzenie opinii.

Stan prawny:

Stosownie do treści art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21 i 52 i 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z pewnymi zastrzeżeniami, suma dochodów ze wszystkich źródeł przychodów.

Jak wynika z treści art. 10 ust. 1 pkt 2 oraz pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., ustawodawca wskazał, iż działalność wykonywana osobiście (pkt 2) i pozarolnicza działalność gospodarcza (pkt 3) stanowią odrębne źródła przychodów.

Z kolei z treści art. 5 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. wynika, że na użytek tej ustawy za pozarolniczą działalność gospodarczą uważa się działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów Ordynacji podatkowej, z wyjątkiem działalności, o której mowa w art. 13 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r.

Gramatyczna wykładnia tego przepisu wskazuje, że ustawodawca wyłączył bezwarunkowo działalność określoną w art. 13 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. z pojęcia działalności gospodarczej.

W myśl postanowień art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

W świetle powyższego przychody biegłych sądowych z tytułu świadczenia na zlecenie sądu pomocy prawnej należy kwalifikować do przychodów, o których mowa w powołanym art. 13 pkt 6 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. Zatem usługa dotycząca sporządzenia opinii z zakresu prawa podatkowego i rachunkowości stanowi przychód z działalności wykonywanej osobiście przez osoby, którym sąd na podstawie właściwych przepisów zlecił wykonanie określonych czynności.

Należy przy tym podkreślić, iż na gruncie przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. nie ma przeszkód, aby osoby prowadzące działalność gospodarczą równocześnie wykonywały na zlecenie sądu określone czynności i osiągały z tego tytułu przychody, o których mowa w art. 13 pkt 6 tej ustawy. Zapis wskazanego art. 13 pkt 6 ww. ustawy nie zawiera bowiem żadnych wyłączeń w stosunku do osób wykonujących czynności w nim zakreślone i jednocześnie prowadzących działalność gospodarczą.

Zasady pobierania zaliczek na podatek z tego tytułu uregulowane zostały w art. 41 i 42 powoływanej ustawy. Zgodnie z postanowieniem art. 41 ust. 1 ww. ustawy sądy jako płatnicy są obowiązane pobierać zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 20% przychodu pomniejszonego o koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz pomniejszonej o składki potrącone przez płatnika w danym miesiącu na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenia chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy. Zaliczkę od tych dochodów zmniejsza się, z zastrzeżeniem art. 27b ust. 1 pkt 2 i ust. 2, o kwotę składki na ubezpieczenia zdrowotne pobranej przez płatnika, zgodnie z przepisami o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia.

Na podstawie art. 42 ust. 1 tej ustawy płatnicy przekazują kwoty pobranych zaliczek na podatek dochodowy, w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną - według siedziby bądź miejsca wykonywania działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby.

Następnie w terminie do dnia 31 stycznia roku następującego po roku podatkowym płatnicy są obowiązani przesłać podatnikom oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika imienne informacje o wysokości dochodu oraz potrąconych przez płatnika w roku podatkowym składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne pobranej i odliczonej w roku podatkowym przez płatnika, a także o pobranych zaliczkach na podatek, sporządzone według ustalonego wzoru (PIT-8B).

Ponadto podatnicy osiągający dochody z powyższego tytułu są obowiązani do uwzględnienia przedmiotowych dochodów w rocznym zeznaniu podatkowym łącznie z innymi dochodami uzyskanymi w tymże roku zgodnie z art. 45 ustawy z dnia 21 lipca 1991 r. i rozliczenia wg obowiązującej skali podatkowej.

W tym stanie faktycznym i prawnym sprawy, przychód uzyskany przez Podatnika z każdego zleconego przez sąd sporządzenia opinii należy traktować jako przychód z działalności wykonywanej osobiście, o którym mowa w art. 13 pkt 6 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 2 powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.