BI/005/0750/03 - Czy przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości otrzymanej w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków podlega opodatkowaniu 10 % zryczałtowanym podatkiem dochodowym?
Pismo z dnia 23 stycznia 2004 r. Izba Skarbowa w Gdańsku BI/005/0750/03 Czy przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości otrzymanej w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków podlega opodatkowaniu 10 % zryczałtowanym podatkiem dochodowym?
Stan faktyczny:
Podatniczka wraz z mężem w dniu 17 maja 1989 r. nabyła do majątku wspólnego nieruchomość wpisaną do księgi wieczystej Kw 11456 zabudowaną budynkiem mieszkalnym, oborą i stodołą. Po rozwodzie małżonków, w dniu 6 czerwca 2001 r. została spisana umowa o podział majątku wspólnego, w wyniku której została podzielona przedmiotowa nieruchomość o powierzchni 5.71.46 ha na dwie działki: Nr 424/10 i Nr 424/11. Podatniczka stała się właścicielką niezabudowanej działki Nr 424/11 o obszarze 3.54.15 ha, zaś Jej były mąż stał się właścicielem działki Nr 424/10 o obszarze 2.17.31 ha zabudowanej domem mieszkalnym, stodołą. Przy czym strony umowy określiły wartość majątku podlegającego podziałowi na łączną kwotę 300.000,00 zł. Ponadto w wyniku podziału majątku wspólnego Podatniczka wraz z niepełnoletnią córką miała prawo do nieodpłatnego zamieszkiwania do dnia 30 maja 2003 r. w domu mieszkalnym, którego właścicielem stał się jej były mąż. W 2002 roku Podatniczka dokonała podziału działki 424/11 na działki budowlane, które obecnie zamierza sprzedawać
Ocena prawna stanu faktycznego:
Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów.
Jednym ze źródeł dochodów wskazanych przez ustawodawcę w treści art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z 26 lipca 1991 r. (Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) jest - z pewnymi zastrzeżeniami - odpłatne zbycie:
nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz wynikającego z przydziału spółdzielni mieszkaniowych prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym,
prawa wieczystego użytkowania gruntów,
innych rzeczy,
jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c)- przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy przed upływem pół r., licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
Zgodnie z przyjętą linią orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego (wyrok z dnia 28 stycznia 1998 r. I SA/Gd 208/96 i 9 kwietnia 1997 r. I SA/Kr 35/97) nabyciem rzeczy w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest przyznanie jej na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli:
podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty lub dopłaty lub
jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki byłemu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.
Jednocześnie zgodnie z przepisami art. 32 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 5 poz. 39 z późn. zm.), wspólnością majątkową objęty jest dorobek małżonków, którym są przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. W wyniku ustania związku małżeńskiego z powodu rozwodu ustaje wspólność majątkowa, a dorobek małżonków ulega podziałowi. Stosownie do treści art. 42 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, od chwili ustania wspólności ustawowej stosuje się odpowiednio do majątku, który był nią objęty, przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.. Natomiast w myśl art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, jednakże zgodnie z art. 43 § 2 tegoż Kodeksu, z ważnych powodów każdy z małżonków może zażądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż małżonkowie nabyli w dniu 17 maja 1989 r. do majątku wspólnego nieruchomość wpisaną do księgi wieczystej Kw 11456 zabudowaną budynkiem mieszkalnym, oborą i stodołą. Po rozwodzie małżonków, w dniu 6 czerwca 2001 r. została spisana umowa o podział majątku wspólnego, w wyniku której została podzielona przedmiotowa nieruchomość o powierzchni 5.71.46 ha na dwie działki: Nr 424/10 i Nr 424/11. Podatniczka stała się właścicielką niezabudowanej działki Nr 424/11 o obszarze 3.54.15 ha, zaś Jej były mąż stał się właścicielem działki Nr 424/10 o obszarze 2.17.31 ha zabudowanej domem mieszkalnym, stodołą i oborą. Przy czym strony umowy określiły wartość majątku podlegającego podziałowi na łączną kwotę 300.000,00 zł. Z treści przedłożonej notarialnej umowy o podziale majątku wspólnego nie wynikają wartości poszczególnych działek.
A zatem w przypadku, gdy w wyniku podziału majątku wspólnego wartość otrzymanej przez Podatniczkę działki nie przekroczyła udziału przysługującego Podatniczce w majątku objętym ustawową współwłasnością ułamkową (to jest po XXX udziału), to sprzedaż tej nieruchomości nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Natomiast w przypadku, gdy wartość otrzymanej przez Podatniczkę działki przekroczyła jej udział w majątku dorobkowym małżeńskim, za datę nabycia należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału tego majątku tj. od dnia 26 czerwca 2001 r. W takim przypadku część dochodu przekraczająca udział Podatniczki w majątku wspólnym - uzyskanego z odpłatnego zbycia przedmiotowej nieruchomości (podzielonej w 2002 roku na działki budowlane) będzie podlegać opodatkowaniu 10% zryczałtowanym podatkiem dochodowym z tyt. sprzedaży nieruchomości, o ile Podatniczka nie wydatkuje - w terminie 2 lat od dnia sprzedaży - uzyskanych przychodów na własne cele mieszkaniowe.