BI/005/0715/03 - Czy odszkodowanie otrzymane przez podatniczkę z zakładu ubezpieczeniowego, w pełnej wysokości, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Stan faktyczny:

W styczniu 1999 r. Podatniczka zakupiła samochód osobowy "Skoda-Felicja", który - po wprowadzeniu do ewidencji środków trwałych - wykorzystywała w prowadzonej działalności gospodarczej. Zakup samochodu sfinansowany został środkami pochodzącymi z zaciągniętego kredytu bankowego, którego zabezpieczenie stanowiła m.in. cesja praw z polisy ubezpieczeniowej. Od wartości początkowej tego środka trwałego Podatniczka dokonywała odpisów amortyzacyjnych, które zaliczała w ciężar kosztów uzyskania przychodów. W dniu 15 kwietnia 2003 r. samochód ten został Podatniczce skradziony.

W ramach ubezpieczenia Auto Casco zakład ubezpieczeniowy wypłacił Podatniczce odszkodowanie z tyt. kradzieży w wysokości 14.800 zł, jednakże z kwoty tej Podatniczka otrzymała jedynie 4.367,57 zł - resztę odszkodowania przejął bank na poczet spłaty zaciągniętego przez Podatniczkę kredytu.

Stan prawny:

Zgodnie z treścią art. 23 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych w części pokrytej suma odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1.

Wyjątek od tej zasady został przewidziany przez ustawodawcę w art. 23 ust. 1 pkt 48 ustawy z 26 lipca 1991 r., w myśl którego nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku utraty lub likwidacji samochodów oraz kosztów ich remontów powypadkowych, jeżeli samochody nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym.

Z powyższych przepisów wynika, że wartość netto (tj. wartość początkowa pomniejszona o dokonane odpisy amortyzacyjne) utraconego samochodu - przy czym nie jest istotne, czy utrata ta nastąpiła na skutek kradzieży, pożaru, czy zniszczenia - może być zaliczona przez Podatnika w ciężar kosztów uzyskania przychodów, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące warunki:

Otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej stanowi - w myśl art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - przychód z działalności gospodarczej.

Co do zasady kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych - jak wynika z treści art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy - wolne są od podatku dochodowego od osób fizycznych. Zwolnienie to nie dotyczy jednak - o czym ustawodawca postanowił w art. 21 ust. 1 pkt 4a ustawy z 26 lipca 1991 r. - odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1.

W świetle przedstawionego powyżej stanu prawnego sprawy otrzymane przez Podatniczkę z zakładu ubezpieczeniowego odszkodowanie z tyt. kradzieży przedmiotowego samochodu w pełnej wysokości stanowi przychód z tytułu prowadzonej przez Podatniczkę działalności gospodarczej rzutujący na wysokość podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Na ustalenie wysokości podstawy opodatkowania bez wpływu pozostaje fakt, iż część wypłaconego odszkodowania została przejęta przez bank na poczet spłaty kredytu, bowiem z postanowień polisy ubezpieczeniowej wynika, iż uprawnionym do odbioru odszkodowania była Podatniczka.