BI/005/0454/03 - Czy Podatnicy mogą odliczyć od podatku poniesione w 2002 r. wydatki na zakup nowego lokalu mieszkalnego?

Stan faktyczny:

W listopadzie 2000 roku Podatnicy podpisali z developerem umowę przedwstępną kupna lokalu mieszkalnego, wraz z udziałem w prawie własności gruntu pod budowę budynku mieszkalnego. W tym samym roku zgodnie z umowa przelewem bankowym dokonali wpłat dwóch rat zaliczek na poczet tej inwestycji. Developer zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług wystawił Podatnikom fakturę VAT dopiero w dniu 13 lutego 2002 r., z chwilą gdy wpłacone w tym r. zaliczki przekroczyły 50 % ustalonej ceny sprzedaży.

Z uwagi na brak w przekonaniu Podatników możliwości udokumentowania poniesionych wydatków na zakup lokalu mieszkalnego w sposób przewidziany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych - Podatnicy w zeznaniu podatkowym za rok 2000 wydatków nie odliczyli.

Jako dowód poniesienia w 2000 roku wydatków na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych Podatnicy posiadają fakturę VAT wystawioną w 2002 roku, z opisem wpłat dokonanych w 2000 roku oraz przelewy bankowe z 2000 roku.

Stan prawny:

Z dniem 1 stycznia 2002 r. w związku ze zmianą zapisu art. 27a ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), wprowadzoną przez art. 1 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 134, poz. 1509) została zniesiona tzw. duża ulga budowlana, określona w art. 27a ust. 1 pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2001 r.

Jednocześnie jednak w art. 4 ust. 1 i 2 ustawy z 21 listopada 2001 r. ustawodawca postanowił, iż podatnikom, którzy w latach 1997-2001 nabyli prawo do odliczania od podatku wydatków poniesionych na cele określone w art. 27a ust. 1 pkt 1 lit. a)-f) (...) ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2002 r., a odliczenia te nie znalazły pokrycia w podatku obliczonym za te lata, będzie przysługiwało prawo do dokonywania tych odliczeń na zasadach określonych w tej ustawie, a podatnikom, którzy w latach 1997 - 2001 nabyli prawo do odliczenia od podatku wydatków poniesionych na cele określone w art. 27a ust. 1 pkt 1 lit. a)-f) ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2002 r., będzie przysługiwało prawo do odliczenia od podatku dalszych wydatków ponoszonych w okresie od 1 stycznia 2002 r. do 31 grudnia 2004 r. na kontynuację danej inwestycji.

Zgodnie z treścią art. 27a ust. 1 pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym - w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2002 r. podatek dochodowy od osób, o których mowa w art. 3 ust. 1, obliczony zgodnie z art. 27, zmniejsza się na zasadach określonych w ust. 2-17, jeżeli w roku podatkowym podatnik: poniósł wydatki na własne potrzeby mieszkaniowe, przeznaczone na:

Zgodnie z treścią art. 27a ust. 6 pkt 1 tej ustawy wysokość wydatków na wskazane wyżej cele mieszkaniowe ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie, z tym że, wysokość wydatków na cele wymienione w ust. 1 pkt 1 lit. b) i d)-g) i pkt 3 lit. b) ustala się na podstawie faktury wystawionej wyłącznie przez podatnika podatku od towarów i usług, nie korzystającego ze zwolnienia od tego podatku, lub dowodu odprawy celnej.

Jak wynika z przedstawionego stanu prawnego, żeby odliczyć w r. podatkowym od podatku poniesione wydatki mieszkaniowe trzeba spełnić łącznie dwie przesłanki:

W przedstawionym stanie faktycznym Podatnicy w 2000 roku zawarli umowę przedwstępną zakupu lokalu mieszkalnego wraz z nieruchomością wspólną - udziałem we własności gruntu pod budowę i w tym samym r. ponieśli pierwsze wydatki związane z tą inwestycją mieszkaniową. Powyższy fakt dokumentuje zawarta umowa, przelewy bankowe dokonanych wpłat oraz zapisy na fakturze z 2002 roku.

Z uwagi na brak możliwości udokumentowania poniesionych wydatków w sposób określony w art. 27a ust. 6 pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. Podatnicy w zeznaniu podatkowym za 2000 rok powyższych wydatków nie uwzględnili.

Dopiero w 2002 roku z chwilą dokonania dalszych wpłat zaliczek i przekroczeniu 50% ceny zakupu lokalu mieszkalnego Podatnicy otrzymali od developera fakturę VAT, obejmującą całość dokonanych do tej pory wpłat oraz wyszczególnienie wpłat dokonanych w poszczególnych latach.

W przedstawionym stanie faktycznym podkreślić należy, że w obowiązującym do 31 grudnia 2000 r. stanie prawnym Podatnicy mieli prawo odliczyć od podatku poczynione w 2000 roku wydatki mieszkaniowe już w zeznaniu podatkowym składanym za ten rok, bowiem ustawa dopuszczała dokumentowanie poniesionych wydatków mieszkaniowych także rachunkami w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.) wystawionymi przez podatnika podatku od towarów i usług nie korzystającego ze zwolnienia podatkowego. Dopiero ustawą z dnia 9 listopada 2000 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 104, poz. 1104) wprowadzono od 1 stycznia 2001 r. wymóg dokumentowania wydatków mieszkaniowych wyłącznie fakturami VAT. Zatem w 2000 roku. Podatnicy mieli prawo żądać od developera wystawienia rachunku na dokonane płatności i odliczyć od podatku poniesione wydatki mieszkaniowe w swoim zeznaniu podatkowym.

W przedstawionym stanie faktycznym bezspornym jest, iż Podatnicy ponieśli przed 1 stycznia 2002 r. wydatki na zakup lokalu mieszkalnego w nowo budowanym budynku mieszkalnym oraz na udział we własności gruntu pod budowę, w związku z czym na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy z 21 listopada 2001 r. nabyli także prawo do odliczania wydatków poniesionych po 1 stycznia 2002 r. na kontynuacje danej inwestycji. A zatem mając odpowiednio udokumentowane poniesienie wydatków mieszkaniowych w 2002 roku - Podatnicy mogą odliczyć te wydatki w zeznaniu podatkowym składanym za ten rok.