BI/005-0237/04 - Ulga z tytułu wyszkolenia ucznia a podatek liniowy

STAN FAKTYCZNY

Podatnik prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą na 2004 r. wybrał opodatkowanie w formie 19-proc. podatku liniowego. W grudniu 2003 r. podatnik otrzymał decyzję przyznającą ulgę z tytułu wyszkolenia ucznia. Ponadto w 2004 r. zakończy szkolenie kolejnych uczniów, z którym umowę o praktyczną naukę zawodu zawarł jeszcze przed 1 stycznia 2004 r.

PYTANIA

1. W jakim terminie podatnik może dokonać obniżenia podatku dochodowego z tytułu ulgi za wyszkolenie ucznia, przyznanej w drodze decyzji administracyjnej w grudniu 2003 r.?

2. Czy w związku z wyborem przez podatnika formy opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej na 2004 r. 19-proc. podatkiem liniowym organ podatkowy wyda decyzję przyznającą podatnikowi ulgę z tytułu wyszkolenia uczniów, z którymi umowy o zatrudnienie w celu praktycznej nauki zawodu zostały zawarte przed 1 stycznia 2004 r., a ich szkolenie zakończy się w 2004 r.?

3. W przypadku gdy organ podatkowy wyda w 2004 r. decyzję przyznającą ulgę z tytułu wyszkolenia uczniów, to w jakim terminie podatnik będzie mógł dokonać obniżenia podatku dochodowego o przyznaną mu ulgę?

ODPOWIEDŹ

Zgodnie z treścią art. 27c ust. 1 i 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.) - w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2003 r. - podatnicy uzyskujący przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej mogą korzystać z ulgi polegającej na obniżeniu podatku dochodowego z tytułu szkolenia uczniów, zwanej dalej ulgą uczniowską. Ulga uczniowska przysługuje osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą, w tym również w formie spółki prawa cywilnego lub osobowej spółki handlowej, z wyjątkiem spółki partnerskiej, uprawnionym na mocy odrębnych przepisów do szkolenia uczniów i zatrudniającym w ramach prowadzonej działalności pracowników w celu przygotowania zawodowego. Ulga ta przysługuje także w przypadku, gdy uprawnionym do szkolenia uczniów jest przynajmniej jeden ze wspólników lub pracownik osoby (spółki) prowadzącej działalność gospodarczą. Należy podkreślić, że przyznanie ulgi z tytułu szkolenia uczniów uzależnione jest od spełnienia przez podatnika warunków określonych w art. 27c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ulgę uczniowską stosuje się od miesiąca następującego po miesiącu, w którym została wydana decyzja o przyznaniu ulgi, co wynika z treści art. 27c ust. 7 ustawy z 26 lipca 1991 r. w brzemieniu obowiązującym do 31 grudnia 2003 r.

Od 1 stycznia 2004 r. ulga z tytułu szkolenia uczniów została zniesiona - na podstawie art. 1 pkt 24 ustawy z 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 202, poz. 1956, z późn. zm.).

Niemniej jednak stosownie do art. 13 ust. 1 ustawy z 12 listopada 2003 r. podatnikom, którzy przed 1 stycznia 2004 r. nabyli prawo do obniżki podatku dochodowego o kwotę ulgi uczniowskiej w zakresie i na zasadach określonych w art. 27c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2004 r., a odliczenia te nie znalazły pokrycia w podatku dochodowym obliczonym za lata poprzedzające rok 2004, przysługuje prawo do dokonywania tych odliczeń na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2004 r.

Podatnicy, którzy przed 1 stycznia 2004 r. zawarli z uczniami lub szkołami właściwe umowy, o których mowa w art. 27c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2004 r., oraz rozpoczęli praktyczną naukę zawodu lub szkolenie w celu przygotowania zawodowego nie później niż w roku szkolnym 2003/2004, nabywają prawo do ulgi uczniowskiej po 31 grudnia 2003 r. w zakresie i na zasadach określonych w art. 27c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2004 r., co wynika z art. 13 ust. 2 ww. ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw.

Ponadto stosownie do art. 30c ust. 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatek dochodowy od dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, uzyskanych przez podatników, którzy wybrali sposób opodatkowania dochodów z tej działalności podatkiem liniowym, z zastrzeżeniem art. 29, 30, 30d i art. 44 ust. 4, wynosi 19 proc. podstawy obliczenia podatku. Podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód ustalony zgodnie z art. 9 ust. 1, 2, 3, 3a i 5, art. 24 ust. 1 i 2 lub art. 24b ust. 1 i 2 albo art. 25. Dochód ten podatnicy mogą pomniejszać o składki na ubezpieczenie społeczne określone w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. a).

Jak wynika natomiast z treści art. 20 pkt 1 ustawy z 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, podatnikom opodatkowanym w sposób określony w art. 30c ustawy wymienionej w art. 1 nie przysługuje prawo do dokonywania odliczeń i zwolnień od dochodu oraz od podatku obliczonych na zasadach określonych w art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o których mowa m.in. w art. 13 niniejszej ustawy (czyli odliczenia ulgi z tytułu szkolenia uczniów).

W rozpatrywanym przypadku, decyzją naczelnika urzędu skarbowego z grudnia 2003 r., podatnikowi została przyznana ulga z tytułu szkolenia ucznia. Biorąc pod uwagę przytoczone powyżej przepisy, ulga ta mogłaby być stosowana począwszy od stycznia 2004 r., gdyby podatnik na rok 2004 nie wybrał formy opodatkowania dochodów osiąganych z prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej 19-proc. podatkiem liniowym. Niemniej jednak należy zauważyć, że wybór takiego rodzaju opodatkowania dochodów nie powoduje definitywnej utraty możliwości odliczenia ulgi uczniowskiej w okresie późniejszym, w którym podatnik korzystać będzie z innej formy rozliczania. Jednocześnie przepisy podatkowe nie określają terminu, do którego ulga z tytułu szkolenia ucznia musi zostać wykorzystana. Reasumując, jeżeli podatnik w przyszłości opodatkuje dochody inną formą opodatkowania niż 19-proc. podatek liniowy, będzie mógł dokonywać stosownego obniżania podatku dochodowego o wspomnianą ulgę przyznaną decyzją z grudnia 2003 r. - aż do jej pełnego wykorzystania.

Ponadto opodatkowanie dochodów osiąganych z pozarolniczej działalności gospodarczej w sposób przewidziany w art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stanowi przeszkody do wydania przez organ podatkowy decyzji administracyjnej w sprawie przyznania (lub odmowy przyznania) ulgi z tytułu szkolenia uczniów, z którymi podatnik zawarł umowy o zatrudnienie w celu praktycznej nauki przed 1 stycznia 2004 r., a ich szkolenie zakończy się w 2004 r. (późniejsze stosowanie tej ulgi stanowi problem odrębny). Zatem w przypadku spełnienia przez podatnika wszystkich wymaganych prawem warunków do uzyskania ulgi organ podatkowy wyda decyzję przyznającą ulgę z tytułu szkolenia uczniów na podstawie umów zawartych przed 1 stycznia 2004 r., a ulgę tę można będzie stosować poprzez obniżanie podatku dochodowego od dochodów opodatkowanych w sposób inny niż 19-proc. podatkiem liniowym - aż do jej pełnego wykorzystania (brak górnej granicy czasowej, do której ulga ta może być wykorzystywana).