BI/005/0179/04 - Opodatkowanie dochodu z tytułu udziału w zysku spółki prowadzącej działalność rolniczą

Pytanie podatnika

1. Czy w przedstawionej sytuacji mają zastosowanie art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art. 2 ust. 1 pkt 1 i art. 12 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

2. Czy dochód udziałowców spółki uzyskany z tytułu udziału w zyskach osoby prawnej, pomimo, że dochody uzyskane przez spółkę pochodzą z działalności rolniczej podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Stan faktyczny:

Spółka z o. o. zajmuje się od 1994 r. wyłącznie produkcją rolną. W każdym roku spółka wypracowała zysk, który przeznaczała na fundusz zapasowy, zasilając tym samym kapitał spółki. W grudniu 2003 r. Walne Zgromadzenie spółki podjęło uchwałę o podwyższeniu kapitału zakładowego, przeznaczając na ten cel środki z funduszu zapasowego. W styczniu 2004 r. sąd rejestrowy wydał postanowienie o dokonaniu wpisu do KRS o podwyższeniu kapitału zakładowego.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Ad. 1.

Stosownie do treści art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej, chyba że ustalenie przychodów jest wymagane dla celów określenia dochodów wolnych od podatku dochodowego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4e - co nie oznacza, że nie stosuje się do innych przychodów wymienionych w art. 12 tej ustawy.

Podwyższenie kapitału zakładowego ze środków spółki z ograniczona odpowiedzialnością reguluje art. 260 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem uchwałą wspólników o zmianie umowy spółki można podwyższyć kapitał zakładowy, przeznaczając na ten cel środki z kapitału zapasowego lub kapitałów (funduszy) rezerwowych utworzonych z zysku spółki.

Równowartość kwot przekazanych na kapitał zakładowy z kapitału zapasowego lub kapitału (funduszu) rezerwowego utworzonego z zysku spółki w poprzednich latach, stanowi dla udziałowców będących osobami fizycznymi dochody (przychody) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, o których mowa w przepisach art. 17 ust. 1 pkt 4, art. 24 ust. 5 i art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Jednakże w myśl art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. do przychodów nie zalicza się przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego.

Niezależnie od powyższego w przypadku osiągania przez osoby fizyczne, tj. udziałowców spółki dochodu z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, dochód ten będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach przewidzianych w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r.

Jak bowiem stanowi art. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych.

Nie oznacza to jednak, że jeżeli osoba fizyczna - w tym przypadku udziałowiec spółki, która zajmuje się wyłącznie produkcją rolną - osiągnie dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, dochód ten nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W myśl bowiem przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przedmiotowy dochód stanowi na gruncie tej ustawy źródło przychodów z kapitałów pieniężnych, nie zaś z działalności rolniczej i w konsekwencji podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Należy również wyjaśnić, iż w przedmiotowej sprawie nie ma zastosowania art. 12 ust. 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. ponieważ jak wynika z jego treści reguluje on w sposób szczególny ustalanie przychodu z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcja rolną.

Ad. 2

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52 i 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W świetle zapisu art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.

Za przychody z kapitałów pieniężnych w myśl z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. - w brzmieniu obowiązującym w 2004 r. - uważa się dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, których podstawą uzyskania są udziały (akcje) w spółce mającej osobowość prawną lub spółdzielni.

Stosownie do treści art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także dochód przeznaczony na podwyższenie kapitału zakładowego, a w spółdzielniach - dochód przeznaczony na podwyższenie funduszu udziałowego oraz dochód stanowiący równowartość kwot przekazanych na ten kapitał (fundusz) z innych kapitałów (funduszy) osoby prawnej.

Od uzyskanych w 2004 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dochodów z tytułu dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych płatnicy - zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy z 26 lipca 1991 r. - zobowiązani są do pobrania 19% zryczałtowanego podatku dochodowego w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu rejestrowego o dokonanie wpisu o podwyższeniu kapitału zakładowego (art. 41 ust. 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r.). Pobrany zryczałtowany podatek dochodowy płatnik powinien przekazać w terminie do dnia 20-go następnego miesiąca na rachunek urzędu skarbowego właściwego dla swej siedziby wraz ze zbiorczą deklaracją sporządzoną według wzoru PIT-8A (art. 42 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 26 lipca 1991 r.). Dochodów (przychodów) opodatkowanych zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych oraz kwot tego podatku udziałowcy nie wykazują w rocznych zeznaniach podatkowych.

Z przedstawionego stanu faktycznego w sprawie wynika, iż Walne Zgromadzenie spółki z o.o. w grudniu 2003 r. podjęło uchwałę o podwyższeniu kapitału zakładowego z kapitału rezerwowego, zaś wpis do KRS nastąpił w 2004 r., co oznacza, że przeznaczenie kapitału rezerwowego na zwiększenie kapitału zakładowego spółki z o.o. spowoduje powstanie u udziałowców dochodu z tytułu udziału w zyskach osób prawnych podlegającego w 2004 r. opodatkowaniu zryczałtowanym 19% podatkiem dochodowym. Spółka zaś jako płatnik jest zobowiązana do pobrania tego podatku w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu rejestrowego o dokonaniu wpisu o podwyższeniu kapitału zakładowego i odprowadzenia do dnia 20-go następnego miesiąca na rachunek urzędu skarbowego właściwego dla swej siedziby wraz ze zbiorczą deklaracją sporządzoną według wzoru PIT-8A.