BD-F/415-9/06/Z - Podatkowe skutki wykupu przez pracodawcę polisy ubezpieczeniowej dla pracownika.

Wnioskiem z dnia 9 grudnia 2005 r. płatnik Spółka z o.o. zwróciła się do Naczelnika Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu o interpretację zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, w której nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa, kontrola skarbowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym. Zapytanie dotyczyło kwestii, czy wykup przez pracodawcę polisy ubezpieczeniowej dla pracownika rodzi po stronie tego pracownika przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, od którego należy potrącić zaliczkę na podatek.

Przedstawiając własne stanowisko w sprawie płatnik wyraził pogląd, że wykup polis przez pracodawcę na rzecz pracownika nie rodzi u pracownika obowiązku dodania wartości polisy do przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, od którego należy potrącić zaliczkę na podatek. Wyjaśniono, że zakup tych polis nie ma charakteru osobistego i jest związany wyłącznie z wykonywaniem przez poszczególnych pracowników obowiązków służbowych. Jednocześnie w uzupełnieniu wniosku wyjaśniono, że uprawnionym do otrzymania świadczenia jest osoba ubezpieczona, tj. osoba wskazana w polisie z imienia i nazwiska, a w przypadku śmierci ubezpieczonego-uposażony, czyli osoba upoważniona przez ubezpieczonego do otrzymania świadczenia na wypadek jego śmierci. W przypadku niewskazania osoby uprawnionej, świadczenie przysługuje członkom rodziny ubezpieczonego wg następującej kolejności: małżonkowi, dzieciom, rodzicom i innym spadkobiercom ustawowym. Wskazano ponadto, że umowa ubezpieczenia jest zawarta na okresy miesięczne i obejmuje ochronę ubezpieczeniową, koszty leczenia oraz następstwa nieszczęśliwych wypadków z tytułu wykonywania pracy za granicą tylko w okresie obowiązywania ubezpieczenia. W przypadku odstąpienia od umowy nie ma możliwości wypłaty kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy, nie jest możliwe zaciągnięcie zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy, nie następuje też wypłata z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie.

Organ podatkowy pierwszej instancji nie zgodził się ze stanowiskiem płatnika i w postanowieniu z dnia 6 marca 2006 r., mając na uwadze dyspozycję zawartą w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyjaśnił, że równowartość zapłaconych składek jest świadczeniem pieniężnym ponoszonym za pracownika i stanowi przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych łącznie z innymi składnikami wynagrodzenia za pracę.

W zażaleniu z dnia 14 marca 2006 r. płatnik podniósł zarzut, że interpretacja dokonana przez Naczelnika Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego narusza przepisy prawa materialnego. Wskazał on jednocześnie, że zakup polis ubezpieczenia medycznego jest warunkiem koniecznym dla uzyskania wizy upoważniającej pracownika do wjazdu na teren niektórych krajów w ramach wykonywanych przez pracowników podróży służbowych i dlatego też posiadanie polisy jest, w ocenie Spółki - objęte zwolnieniem z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Nadto Skarżący dodał, że w identycznej sprawie zostało wydane postanowienie przez inny organ podatkowy, w którym potwierdzono, że wydatki na zakup polis nie stanowią u pracowników przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, po rozpoznaniu zażalenia stwierdza co następuje:

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie zaś z art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) wyżej wskazanej ustawy podatkowej, wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika - do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.

Należy zauważyć, że stosownie zaś do art. 77⁵ Kodeksu pracy, pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.

Z tytułu podróży, odbywanej w terminie i w państwie określonym przez pracodawcę, pracownikowi przysługują zatem:

Powyższe wynika z § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju. (Dz. U. Nr 236, poz. 1991 z późn. zm.).

Mając powyższe na uwadze należy podkreślić, że przychodem pracownika ze stosunku pracy są wszelkiego rodzaju przychody, jakie pracownik osiągnął w związku ze stosunkiem pracy.

Należy wskazać, że w przedmiotowej sytuacji pracownik nie wykupił sam ubezpieczenia medycznego i nie płacił też składek z tego tytułu. Robił to za niego pracodawca. Z polisy ubezpieczeniowej wynika, że uposażonym jest wskazany w niej z imienia i nazwiska członek rodziny pracownika lub sam pracownik. W związku z zaistnieniem zdarzenia ubezpieczeniowego, pracodawca nie otrzyma zatem pieniędzy należnych z ubezpieczenia, lecz otrzyma je członek rodziny ubezpieczonego lub ubezpieczony.

W art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy podatkowej ustawodawca stwierdził, że wolne od podatku dochodowego są diety oraz inne należności za czas podróży służbowej pracownika do wysokości określonej w odrębnych przepisach. Kwestia powyższa została szczegółowa uregulowana w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju. Diety nie budzą wątpliwości. Inne należności zaś to w świetle § 2 ww. Rozporządzenia zwrot następujących kosztów: kosztów przejazdów, kosztów noclegów oraz innych wydatków określonych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb.

Należy zatem podzielić argumentację organu podatkowego pierwszej instancji, że wykupienie przez pracodawcę polisy ubezpieczeniowej dla pracownika nie uzasadnia możliwości skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ze zwolnienia tego korzystać mogą jedynie świadczenia, które są dietami lub innymi należnościami polegającymi na zwrocie kosztów ponoszonych przez samego pracownika.

W przedmiotowej sprawie nie zaistniała jednak przesłanka "zwrotu kosztów" pracownikowi, gdyż pracownik sam żadnych kosztów nie ponosił. W świetle powyższego należy zauważyć, że świadczenie pieniężne poniesione za pracownika stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy podatkowej. Nadto za powyższym stanowiskiem przemawia fakt, że w sytuacji zaistnienia zdarzenia uprawniającego do otrzymania świadczenia z tytułu ubezpieczenia jest osoba wskazana w polisie ubezpieczeniowej z imienia i nazwiska, a nie pracodawca.

Odnosząc się natomiast do zarzutu odmiennej interpretacji dokonanej przez inny organ podatkowy w identycznej sprawie organ odwoławczy informuje, że stosownie do art. 14b § 5 pkt 2 Ordynacji podatkowej istnieje możliwość zmiany lub uchylenia z urzędu postanowienia organu podatkowego pierwszej instancji, między innymi w przypadku, gdy postanowienie to rażąco narusza prawo.

Niniejsza interpretacja prawa podatkowego została wydana w oparciu o przedstawiony przez wnioskodawcę stan faktyczny oraz obowiązujący w dniu zaistnienia zdarzenia stan prawny.