BD-F/415-1/06/OD - Wycofanie wkładu ze spółdzielni mieszkaniowej, a możliwość korzystania z ulgi odsetkowej.

Pismem z dnia 29 marca 2005 r. (uzupełnionym w dniu 18 kwietnia 2005 r.) podatniczka zwróciła się do Naczelnika Urzędu Skarbowego Poznań - Grunwald o interpretację zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, w której nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa, kontrola skarbowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym. Zapytanie dotyczyło następujących kwestii: możliwości równoczesnego korzystania z odliczenia od dochodu odsetek od kredytu udzielonego na sfinansowanie inwestycji budowlanych oraz kontynuacji odliczeń w ramach tzw. dużej ulgi budowlanej wydatków poniesionych na wkład mieszkaniowy, a także tego czy istnieje konieczność zwrotu wcześniej odliczonych kwot z tytułu ww. wydatków na wkład mieszkaniowy.

Podatniczka poinformowała, iż w latach 2001-2002 korzystała z odliczenia od podatku wydatków poniesionych na wkład mieszkaniowy wniesiony do spółdzielni mieszkaniowej. Następnie w 2003 r. postanowiła zmienić lokal mieszkalny na większy i w związku z tym wniosła wkład mieszkaniowy do innej spółdzielni sfinansowany kredytem mieszkaniowym zaciągniętym w dniu 31 października 2003 r. w Banku PKO BP S.A. W lipcu 2004 r. podatniczka otrzymała nowy lokal mieszkalny, a w sierpniu tego roku poprzednia spółdzielnia dokonała zwrotu wcześniej wniesionego wkładu. Środki finansowe otrzymane z tytułu zwrotu tego wkładu mieszkaniowego zostały następnie przeznaczone na spłatę wyżej wspomnianego kredytu.

Naczelnik Urzędu Skarbowego Poznań - Grunwald postanowieniem z dnia 16 czerwca 2005 r. poinformował, że przepis art. 4 ust 2 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 134, poz. 1509) podatnikom, którzy w latach 1997-2001 nabyli prawo do odliczania od podatku wydatków poniesionych na cele określone w art. 27a ust. 1 pkt 1 lit. a)-f) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2002 r., przysługuje, na zasadach określonych w tej ustawie, prawo do odliczenia od podatku dalszych wydatków na kontynuację danej inwestycji - poniesionych od 1 stycznia 2002 r.

Mając na uwadze brzmienie powyższego przepisu oraz przedstawiony w zapytaniu stan faktyczny, wyżej wymieniony organ podatkowy wyjaśnił, iż wniesienie wkładu mieszkaniowego w 2004 r. na objęcie nowego prawa lokatorskiego w innej spółdzielni mieszkaniowej, bez względu na źródło pochodzenia środków, nie jest kontynuacją inwestycji rozpoczętej przed 2002 r. Dokonywane w latach 2001-2002 stosowne odliczenia dotyczyły bowiem, w opinii ww. organu, innej inwestycji mieszkaniowej.

Odnosząc się do kwestii ewentualnych obowiązków związanych ze zwrotem odliczonych w ww. latach kwot dotyczących pierwszej inwestycji, Naczelnik Urzędu Skarbowego Poznań - Grunwald wyjaśnił, iż wycofanie wkładu mieszkaniowego ze spółdzielni mieszkaniowej nie będzie skutkowało utratą ulgi podatkowej, ponieważ wkład ten bezpośrednio po wycofaniu został przeznaczony na realizację inwestycji o tym samym charakterze tj. objęcie lokatorskiego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego.

Odpowiadając na zapytanie podatniczki dotyczące możliwości skorzystania z tzw. ulgi odsetkowej, ww. organ podatkowy powołał się na przepis art. 26b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), który przewiduje odliczenie od podstawy opodatkowania wydatków poniesionych na spłatę odsetek od kredytu (pożyczki) udzielonego podatnikowi na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych. Wyżej wymieniony organ podatkowy stwierdził, iż podatniczka nie może skorzystać z przedmiotowej ulgi, ponieważ jednym z warunków korzystania z powyższego odliczenia jest, zgodnie z przepisem art. 26b ust. 2 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie korzystanie przez podatnika lub jego małżonka z odliczenia od dochodu (przychodu) lub podatku wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe, przeznaczone m.in. na wkład budowlany lub mieszkaniowy wniesiony do spółdzielni mieszkaniowej.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu decyzją z dnia 13 stycznia 2006 r. wydaną na podstawie art. 14b § 5 pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa zmienił wyżej wymienione postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego Poznań - Grunwald. W uzasadnieniu wydanej decyzji stwierdził, iż interpretacja co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego dokonana w powyższym postanowieniu dotycząca kwestii utraty prawa do kontynuowania odliczeń z tytułu wniesionego wkładu mieszkaniowego do następnej spółdzielni mieszkaniowej, jest prawidłowa. Tym niemniej Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu nie podzielił stanowiska wyrażonego w wydanym postanowieniu dotyczącego zarówno zwrotu kwot odliczonych z tytułu wydatków poniesionych z tytułu wniesienia wkładu mieszkaniowego, jak i możliwości korzystania przez podatniczkę z odliczenia faktycznie poniesionych wydatków na spłatę odsetek od kredytu udzielonego na sfinansowanie inwestycji mieszkaniowych.

Zgodnie bowiem z treścią art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 134, poz. 1509 z późn. zm.) w związku z art. 27a ust. 1 i ust. 13 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym do końca 2001 r., podatniczka powinna doliczyć do podatku należnego za rok podatkowy, w którym otrzymała wycofany wkład mieszkaniowy, odliczone w latach 2001-2002 kwoty. W wyżej wspomnianej decyzji wyjaśniono również, iż w sytuacji dokonania takowego doliczenia możliwe będzie skorzystanie z innego przywileju podatkowego polegającego na odliczeniu od dochodu przed opodatkowaniem podatkiem dochodowym wydatków faktycznie poniesionych na spłatę odsetek od kredytu zaciągniętego - zgodnie z brzmieniem art. 26b ust. 1 ustawy podatkowej - na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych.

Od powyższej decyzji podatniczka złożyła w dniu 30 stycznia 2006 r. (data wpływu) odwołanie (jak należy przypuszczać analizując treść wniesionego pisma), w którym podnosi, iż fakt wycofania środków finansowych z jednej spółdzielni mieszkaniowej, którymi to środkami następnie spłaca kredyt zaciągnięty na wniesienie wkładu mieszkaniowego w innej spółdzielni, w jej opinii, nie rodzi skutku w postaci zwrotu wcześniej odliczonych, w ramach tzw. dużej ulgi budowlanej, kwot. Odwołująca stwierdziła, iż jest to ta sama inwestycja mająca na celu zaspokojenie jej potrzeb mieszkaniowych.

Po przeanalizowaniu stanu faktycznego sprawy oraz odnoszących się do zagadnienia przepisów prawnych, stwierdzam, co następuje:

Z uwagi na przedstawiony przez podatniczkę stan faktyczny stwierdzić należy, iż normą prawną mającą zastosowanie w niniejszej sprawie jest przepis art. 27a ust. 1 i ust. 13 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym do końca 2001 r. oraz art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 134, poz. 1509 z późn. zm.).

W myśl art. 27a ust. 1 pkt 1 pierwszej z ww. ustaw podatek dochodowy od osób fizycznych (...) zmniejsza się na zasadach określonych w ust. 2-17 tego artykułu, jeżeli podatnik poniósł wydatki na własne potrzeby mieszkaniowe, przeznaczone między innymi na wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni mieszkaniowej (...).

Zgodnie z art. 4 ust 2 ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,.. podatnikom, którzy w latach 1997-2001 nabyli prawo do odliczania od podatku wydatków poniesionych na cele określone w art. 27a ust. 1 pkt 1 lit. a)-f) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2002 r., przysługuje, na zasadach określonych w tej ustawie, prawo do odliczenia od podatku dalszych wydatków na kontynuację danej inwestycji - poniesionych od 1 stycznia 2002 r. do dnia 31 grudnia 2004 r.

Natomiast obowiązek doliczenia uprzednio odliczonych wydatków mieszkaniowych powstaje w sytuacjach enumeratywnie wymienionych w przepisie art. 27a ust. 13 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (który, zgodnie z art. 6 ust. 1 wyżej cyt. ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,.. (...), ma zastosowanie do wymienionych w nim zdarzeń powstałych po dniu 1 stycznia 2002 r. Przepis ten stanowi, iż jeżeli podatnik skorzystał z odliczeń od dochodu bądź od podatku, a następnie m.in. wycofał ze spółdzielni mieszkaniowej wniesiony wkład (pkt 1 tego przepisu), to jest zobowiązany do dochodu (przychodu) lub podatku należnego za rok, w którym zaistniały te okoliczności, doliczyć odpowiednio kwoty poprzednio odliczone.

Dokonując wykładni przepisów art. 27a ust. 1 pkt 1 oraz art. 27a ust. 13 należy dojść do wniosku, że użyte w ust. 13 sformułowanie "podatnik wycofał ze spółdzielni wniesiony wkład" powinno być rozumiane w ten sposób, iż odnosi się ono do sytuacji, w której podatnik odbierając ze spółdzielni mieszkaniowej wcześniej wniesiony wkład budowlany rezygnuje z celu, jakiemu służyło zawarcie z tą spółdzielnią umowy i wniesienie wkładu, a tym samym z celu mieszkaniowego w rozumieniu art. 27a ust. 1 pkt 1 wyżej cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (vide - wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 lipca 2002 r. Sygn. akt III RN 132/01, opubl. w OSNP 2003/12/284).

Innymi słowy wycofanie wkładu należałoby utożsamić z planowaną przez podatnika rezygnacją z zamierzonej inwestycji mieszkaniowej, a zatem wycofanie to musiałoby wiązać się z jego inicjatywą.

Odnosząc powyższe unormowania do stanu faktycznego przedstawionego przez podatniczkę stwierdzić należy, iż w niniejszej sprawie taka sytuacja miała właśnie miejsce. Podatniczka bowiem podjęła z własnej inicjatywy decyzję, umotywowaną zamiarem zwiększenia powierzchni mieszkaniowej, o wycofaniu wkładu mieszkaniowego ze spółdzielni mieszkaniowej i podjęciu innej inwestycji mieszkaniowej sfinansowanej środkami finansowymi uzyskanymi w wyniku zawarcia umowy kredytowej.

Dlatego też, wbrew argumentom zawartym w odwołaniu, podatniczka na mocy wyżej powołanego przepisu jest zobligowana do doliczenia do podatku należnego za rok podatkowy, w którym otrzymała wycofany wkład mieszkaniowy, wcześniej tj. w latach 2001-2002 odliczonych kwot.

Jednocześnie Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu informuje, że niniejszej interpretacji udzielono oparciu o przepisy prawa podatkowego obowiązujące w dacie zaistnienia opisanego zdarzenia oraz stan faktyczny przedstawiony przez podatnika.