AE6/0681/14/KUY/11/6095 - Nie jest nadpłatą kwota podatku akcyzowego uiszczona z tytułu sprzedaży energii elektrycznej w sytuacji, w której ten, kto ją uiścił, nie poniósł z tego tytułu uszczerbku majątkowego.

Departament Podatku Akcyzowego i Ekologicznego (AE) w Ministerstwie Finansów informuje, iż w dniu 22 czerwca br. odbyła się przy pełnym składzie Izby Gospodarczej NSA rozprawa (sygn. akt I GPS 1/11) w sprawie zagadnienia prawnego przedstawionego przez skład NSA orzekający w konkretnej sprawie ze skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Celnej w Katowicach (sygn. akt I GSK 262/10), dotyczącej odmowy stwierdzenia przez organ podatkowy nadpłaty akcyzy z tytułu sprzedaży energii elektrycznej przez jej producenta, pomimo iż zgodnie z przepisami unijnymi moment powstania obowiązku podatkowego uregulowany jest na etapie sprzedaży tej energii przez dystrybutora lub redystrybutora.

Skład orzekający NSA w sprawie o sygn. akt I GSK 262/10 przedstawił zagadnienie prawne w następującej kwestii:

"Czy w rozumieniu art. 72 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, jest nadpłatą kwota podatku akcyzowego uiszczona z tytułu sprzedaży energii elektrycznej w sytuacji, w której ten kto ją uiścił, nie poniósł z tego tytułu uszczerbku majątkowego".

NSA w składzie pełnej Izby Gospodarczej (I GPS 1/11) podjął uchwałę w ww. sprawie o następującej treści:

"W rozumieniu art. 72 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, nie jest nadpłatą kwota podatku akcyzowego uiszczona z tytułu sprzedaży energii elektrycznej w sytuacji, w której ten kto ją uiścił, nie poniósł z tego tytułu uszczerbku majątkowego".

Sąd, podając ustnie zasadnicze powody rozstrzygnięcia, podkreślił, iż stosowanie art. 72 i nast. ustawy Ordynacja podatkowa musi odbywać się w zgodzie z ustawą zasadniczą, w szczególności z art. 64 i 77 Konstytucji, które stanowią ochronę przed uszczupleniem majątku. Jednakże w sytuacji, kiedy to nie podatnik poniósł ekonomiczny ciężar podatku (poniósł go ostateczny konsument), zwrot nadpłaty mógłby doprowadzić do nieuzasadnionego przysporzenia na rzecz podatnika kosztem Skarbu Państwa. Jednocześnie, jak zauważył Sąd, naruszałoby to art. 1 Konstytucji, bowiem byłby to nieuzasadniony wydatek ze środków publicznych, które mają na celu zaspokajać potrzeby wspólne. Reasumując, w powyższym przypadku, kiedy podatnik uniknął zubożenia, w wyniku przeniesienia w cenie ciężaru podatku akcyzowego zapłaconego od energii elektrycznej, to nie korzysta on z ochrony konstytucyjnej (art. 64 i 77 Konstytucji) i w konsekwencji nie można tutaj mówić o nadpłacie w świetle art. 72 i nast. ustawy Ordynacja podatkowa. W związku z powyższym Sąd skonstatował, iż niemożliwe jest korzystanie jedynie z wykładni literalnej przy stosowaniu art. 72 i nast. ustawy Ordynacja podatkowa, bowiem prowadziłoby to do naruszenia art. 1, 64 i 77 Konstytucji.

Powyższa uchwała oznacza, iż organy podatkowe rozpatrujące wnioski podatników o stwierdzenie nadpłaty w podatku akcyzowym (w tym zapłaconego od energii elektrycznej) będą musiały ustalić, czy koszt zapłaconego podatku nie został przez podatnika przeniesiony w cenie sprzedaży na nabywcę. Podkreślenia wymaga, iż Sąd wskazał, iż należy mieć przy tym na uwadze wytyczne wypracowane w tym zakresie przez Trybunał Sprawiedliwości w swoim orzecznictwie.

Powyższa uchwała oznacza, iż organy podatkowe nie będą zobowiązane do zwrotu podatku, w przypadku gdy udowodnią, że ciężar podatku został przeniesiony przez podatnika w cenie wyrobu na nabywcę końcowego.

Podkreślenia wymaga, iż w kwestii energii elektrycznej, jeżeli organ podatkowy ustali, iż podatnik przerzucił w całości koszt zapłaconego podatku na nabywcę, wówczas za nadpłatę nie będzie mogła być uznana nawet akcyza zapłacona od strat energii elektrycznej poniesionych na jej przesyle.

W ustnym uzasadnieniu uchwały NSA podkreślił, iż nie wyklucza to dochodzenia swoich roszczeń przez podatników w innych postępowaniach na drodze cywilnoprawnej.

Dodatkowo Departament AE pragnie podkreślić, iż w momencie otrzymania uzasadnienia pisemnego do ww. uchwały przekaże je niezwłocznie do wiadomości i wykorzystania Dyrektorom Izb Celnych. (...)