8402/2016 - Kształcenie dualne w nowym systemie oświaty

Celem zmian w systemie kształcenia zawodowego jest upowszechnianie dualnego systemu kształcenia odpowiadającego potrzebom gospodarki, realizowanego we współpracy z przedsiębiorstwami stanowiącymi otoczenie gospodarcze szkoły. Jedną z form współpracy szkół z pracodawcami powinno być organizowanie zajęć praktycznych dla uczniów u pracodawców, aby nauka zawodu przebiegała w rzeczywistych warunkach pracy, z wykorzystaniem nowoczesnych technologii, tj. w ramach kształcenia dualnego. Kwestie dotyczące kształcenia dualnego zostały uregulowane w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej w sprawie praktycznej nauki zawodu. 1 W rozporządzeniu tym wskazano, że podstawę prawną odbywania zajęć praktycznych na zasadach dualnego systemu kształcenia u pracodawców może stanowić zarówno umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego, zawarta pomiędzy młodocianym pracownikiem a pracodawcą, jak i umowa o praktyczną naukę zawodu, zawarta pomiędzy dyrektorem szkoły a pracodawcą przyjmującym uczniów na praktyczną naukę zawodu.

Wszystkie działania Ministerstwa Edukacji Narodowej w obszarze kształcenia zawodowego służą włączeniu pracodawców w system kształcenia zawodowego, aby kształcenie w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe jak najpełniej odpowiadało na oczekiwania rynku pracy. Priorytet stanowią działania zmierzające do określenia roli pracodawców, jako gwaranta zbliżenia kształcenia zawodowego do potrzeb rynku pracy i ścisła współpraca szkół z pracodawcami.

W ostatnich miesiącach nastąpiło wzmocnienie współpracy na poziomie centralnym, zarówno na szczeblu międzyresortowym, jak i z przedstawicielami partnerów społecznych, w tym zwłaszcza z pracodawcami, co pozwoli na lepsze dostosowanie oferty i treści szkolnictwa zawodowego do potrzeb rynku pracy w ujęciu systemowym. Obecnie, w ścisłej współpracy przedstawicieli pracodawców, w tym również polskiego rzemiosła, jak i szkół prowadzących kształcenie zawodowe, prowadzone są prace programowe w projekcie realizowanym przez Ośrodek Rozwoju Edukacji "Partnerstwo na rzecz kształcenia zawodowego". Wspólnie zidentyfikowane zapotrzebowanie na kwalifikacje i zawody pozwoli dostosować ofertę, tj. klasyfikację zawodów szkolnictwa zawodowego oraz treści kształcenia zawodowego, tj. podstawę programową kształcenia w zawodach, do potrzeb gospodarki.

Przedsiębiorcy, którzy prowadzą praktyczną naukę zawodu oraz szkoły prowadzące kształcenie w zawodach mogą skorzystać ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w obszarze edukacji na lata 2014-2020. Zgodnie z ogłoszonymi przez Ministra Infrastruktury i Rozwoju wytycznymi dla regionów dotyczącymi wsparcia edukacji, w tym kształcenia zawodowego ze środków europejskich w latach 2014-2020 (Wytyczne w zakresie realizacji przedsięwzięć z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego w obszarze edukacji na lata 2014-2020), priorytetem działań podejmowanych w tym obszarze powinien być rozwój współpracy szkół i placówek kształcenia zawodowego z ich otoczeniem, w tym zwłaszcza z pracodawcami, ukierunkowany m.in. na zwiększenie dostępności i poprawę jakości kształcenia praktycznego uczniów w miejscu pracy.

W ramach ww. działań przewidywane jest m.in.: organizowanie staży i praktyk zawodowych dla uczniów szkół zawodowych, w szczególności techników, u pracodawców, w tym również realizowanych na zasadach dualnego kształcenia, zdefiniowanego w znowelizowanym przez MEN rozporządzeniu w sprawie praktycznej nauki zawodu. Organizacja kształcenia praktycznego u pracodawców dla uczniów szkół zawodowych obejmuje następujące założenia:

- za przygotowanie stanowiska pracy dla ucznia/praktykanta pracodawca otrzyma kwotę 5 000 zł,

- za udział w stażu zawodowym/praktyce zawodowej uczniowie otrzymują stypendium, którego wysokość określają Instytucje Zarządzające regionalnymi programami operacyjnymi,

- za opiekę nad stażystą/praktykantem opiekunowi wyznaczonemu przez pracodawcę przysługuje wynagrodzenie lub dodatek do wynagrodzenia refundowane w całości lub w części ze środków europejskich.

Najbliższe lata będą zatem okazją do upowszechnienia dualnego modelu kształcenia. Ministerstwo Edukacji Narodowej przygląda się rozwiązaniom stosowanym w tym zakresie w innych krajach z zamiarem wypracowania docelowego polskiego modelu, efektywnie wykorzystując środki europejskie przeznaczone na wsparcie szkolnictwa zawodowego. Warto również dodać, że tradycje kształcenia opartego na modelu dualnym istnieją w Polsce od ponad 80 lat, w ramach działalności polskiego rzemiosła.

Jednocześnie uprzejmie informuję, że jednym z kierunków realizacji polityki oświatowej państwa, który ustalił Minister Edukacji Narodowej w roku szkolnym 2016/2017 jest "Podniesienie jakości kształcenia zawodowego w szkołach ponadgimnazjalnych poprzez angażowanie pracodawców w proces dostosowania kształcenia zawodowego do potrzeb rynku pracy." W ramach działań resortu oświaty w technikach oraz zasadniczych szkołach zawodowych w grudniu 2016 r. prowadzone było monitorowanie liczby uczniów tych szkół realizujących kształcenie dualne w ramach praktycznej nauki zawodu. Wyniki monitorowania będą dostępne w pierwszym kwartale 2017 r. Ponadto w pierwszej połowie 2017 r. przewidziano przeprowadzenie kontroli w publicznych technikach i zasadniczych szkołach zawodowych dotyczącej realizacji kształcenia dualnego w ramach praktycznej nauki zawodu.

Przedkładając powyższe informacje i wyjaśnienia, uprzejmie proszę Pana Posła o ich przyjęcie.