7920/2016 - Próg edukacyjno-wychowawczy między trzecią a czwartą klasą szkoły podstawowej

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 20 grudnia 2016 r. Ministerstwo Edukacji Narodowej 7920/2016 Próg edukacyjno-wychowawczy między trzecią a czwartą klasą szkoły podstawowej

W efekcie długofalowych badań przeprowadzonych przez Instytut Badań Edukacyjnych w 2015 r. w celu zgromadzenia i usystematyzowania wiedzy o przemianach w edukacji, jej mocnych i słabych stronach, a także o problemach do przezwyciężenia 1 wskazano, że jednym z dużych problemów są znaczne różnice w stylach nauczania pomiędzy klasami 1-3 a 4-6 w szkole podstawowej. Szczególnie przez to, że umiejętności złożone nie są wystarczająco obecne w edukacji wczesnoszkolnej, a w drugim etapie kształcenia przysłaniają je szczegółowe treści kształcenia, czyli wymagania szczegółowe, następuje trudny dla uczniów przeskok z trzeciej do czwartej klasy. Efekt ten niekorzystnie wzmacnia również trudna komunikacja między nauczycielami edukacji wczesnoszkolnej i nauczycielami przedmiotowymi. Okazuje się dużym wyzwaniem uwspólnienie podejścia nauczycieli do dziecka w trzeciej i czwartej klasie dla zapewnienia znacznie bardziej łagodnego przejścia od nauczania zintegrowanego do przedmiotowego, a także wyzwolenie mechanizmu wzajemnego uczenia się od siebie nauczycieli i przekazywania doświadczeń wewnątrz szkoły.

Proces kształcenia i wychowania w szkole podstawowej jest prowadzony zgodnie z obowiązującą podstawą programową. 2

Preambuła podstawy programowej wyraźnie stanowi, że zadaniem szkoły jest łagodne wprowadzanie uczniów w świat wiedzy oraz że obowiązkiem poszczególnych nauczycieli jest podejmowanie działań mających na celu zindywidualizowane wspomaganie rozwoju każdego ucznia, stosownie do jego potrzeb i możliwości.

W części zatytułowanej "Zalecane warunki i sposób realizacji" w odniesieniu do zajęć język polskiego podstawa programowa wskazuje, że zadaniem nauczyciela języka polskiego na II etapie edukacyjnym jest tworzenie sytuacji metodycznych wykorzystujących pasję poznawczą dzieci, ich chęć zabawy i gotowość do współpracy. Ponadto nauczyciel powinien tak organizować proces dydaktyczno-wychowawczy, aby stał się on dla uczniów przygodą prowadzącą do samopoznania, zachętą do nieustannego poznawania świata i porządkowania jego obrazu.

Podstawa programowa zaleca również, aby szkoła - ze względu na zróżnicowane potrzeby edukacyjne uczniów - organizowała zajęcia zwiększające szanse edukacyjne uczniów zdolnych oraz uczniów mających trudności w nauce języka polskiego.

W realizacji zajęć języka obcego zaleca się, aby nauczyciele właściwie określili i wykorzystali już zdobyte przez uczniów umiejętności. W celu uzyskania lepszych efektów kształcenia wskazuje się, aby nauka była prowadzona w grupach językowych o zbliżonym poziomie zaawansowania językowego uczniów.

Zalecenia dotyczące edukacji muzycznej i plastycznej obligują nauczycieli do uwzględniania predyspozycji uczniów i dostosowywania do nich wymagań edukacyjnych.

Zajęcia historii i społeczeństwa powinny sprzyjać budowaniu u uczniów poczucia wartości i sprawstwa w życiu społecznym oraz zaufanie do innych.

Lekcje matematyki powinny zachęcać uczniów do czynnego udziału w zdobywaniu wiedzy matematycznej, przybliżać ucznia do matematyki, rozwijać kreatywność, umożliwiać samodzielne odkrywanie związków i zależności, zapewniać możliwość prowadzenia samodzielnych obserwacji i działań, które sprawią, że uczeń może poczuć się odkrywcą. Zaleca się zatem m.in., aby nie oczekiwano od ucznia powtarzania wyuczonych regułek i precyzyjnych definicji, jak również dopuszczenie pewnej swobody wypowiedzi, która pozwoli dziecku bardziej się otworzyć i wyraźniej pokaże stopień zrozumienia zagadnienia. Zalecenia wskazują ponadto, aby przy rozwiązywaniu zadań tekstowych akceptowane były wszelkie poprawne strategie oraz dopuszczane jego własne, w miarę czytelne zapisy rozwiązania.

W przypadku matematyki zaleca się również, aby szkoła organizowała zajęcia zwiększające szanse edukacyjne uczniów zdolnych oraz uczniów mających trudności w nauce matematyki.

Jeżeli chodzi o kwestię dotyczącą oceniania, to zgodnie z przepisami ustawy o systemie oświaty 3 ocenianie osiągnięć edukacyjnych i zachowania ucznia odbywa się w ramach oceniania wewnątrzszkolnego, które ma na celu:

1)

informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i jego zachowaniu oraz o postępach w tym zakresie;

2)

udzielanie uczniowi pomocy w nauce poprzez przekazanie uczniowi informacji o tym, co zrobił dobrze i jak powinien się dalej uczyć;

3)

udzielanie wskazówek do samodzielnego planowania własnego rozwoju;

4)

motywowanie ucznia do dalszych postępów w nauce i zachowaniu;

5)

dostarczanie rodzicom i nauczycielom informacji o postępach i trudnościach w nauce i zachowaniu ucznia oraz o szczególnych uzdolnieniach ucznia;

6)

umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno-wychowawczej.

Należy zaznaczyć, że przepisy ustawy o systemie oświaty wyraźnie wskazują, iż nauczyciel jest obowiązany indywidualizować pracę z uczniem na zajęciach edukacyjnych odpowiednio do potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia.

W związku z planowaną zmianą struktury szkolnictwa, obecnie w Ministerstwie Edukacji Narodowej dobiegają końca prace nad nową podstawą programową dla szkoły podstawowej.

Przy opracowywaniu projektu dokumentu za priorytetowe przyjęto zapewnienie bezpiecznych warunków i przyjaznej atmosfery do nauki i rozwoju, a także dbałość o integralny rozwój biologiczny, poznawczy, emocjonalny, społeczny i moralny uczniów.

W związku z powyższym, w podstawie programowej zadania wychowawcze zostaną odpowiednio dostosowane do możliwości i potrzeb rozwojowych i edukacyjnych uczniów dla poszczególnych typów szkół.

W szkole podstawowej zadaniem edukacji wczesnoszkolnej w klasach I-III będzie stopniowe przeprowadzenie dziecka z kształcenia zintegrowanego do nauczania przedmiotowego w klasie IV. Sposób nauczania w klasie IV będzie miał charakter propedeutyczny, czyli wprowadzający ucznia w podstawowe zagadnienia danej wiedzy. Takie podejście ma na celu złagodzenie przejścia z kształcenia zintegrowanego na edukację przedmiotową, przy uwzględnieniu potrzeb wiekowych dziecka. Sprzyjać ono powinno jego dobremu samopoczuciu w szkole oraz wzmocnieniu motywacji do podejmowania nowych, trudniejszych zadań.

Uprzejmie informuję ponadto, że istnieje możliwość powierzenia funkcji wychowawcy w kl. IV nauczycielowi prowadzącemu zajęcia z daną klasą w cyklu I-III.

1

raport pt. Dynamika przemian w edukacji i diagnoza dalszych problemów do rozwiązania (M. Federowicz, K. Biedrzycki, M. Karpiński, L. Rycielska, M. Sitek, D. Walczak), 2015 r.

2

Załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 maja 2014 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. poz. 803)

3

Art. 44b ust. 5 ustawy o systemie oświaty oraz Art. 44c ust. 1 ustawy o systemie oświaty (Dz. U. z 2016 r. poz. 1943 j.t.)

Opublikowano: www.sejm.gov.pl