4345/2016 - Dostępność miejsc w przedszkolach i żłobkach.

Ministerstwo Edukacji Narodowej nie zbiera informacji na temat liczby wniosków o przyjęcie dziecka do przedszkoli publicznych. Należy bowiem zauważyć, że zakładanie i prowadzenie przedszkoli jest zadaniem własnym gmin, na które gmina ma m.in. udziały we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) oraz z podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Dodatkowo gminy otrzymują wsparcie finansowe w postaci dotacji celowej z budżetu państwa, w wysokości ustalonej w ustawie z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw 1 .

Przekazując gminom, z dniem 1 stycznia 1992 r., zadanie zakładania i prowadzenia m.in. publicznych przedszkoli, ustawodawca określił jednocześnie, że jest to obowiązkowe zadanie własne gmin. Rada gminy ustala sieć prowadzonych przez gminę publicznych przedszkoli. W przypadkach uzasadnionych warunkami demograficznymi i geograficznymi Rada Gminy może uzupełnić sieć publicznych przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych o inne formy wychowania przedszkolnego. Prawo oświatowe daje jednostkom samorządu terytorialnego możliwość skorzystania z zasobów, jakimi dysponują przedszkola niepubliczne, punkty przedszkolne, zespoły wychowania przedszkolnego, czy oddziały przedszkolne w niepublicznych szkołach podstawowych, na warunkach ustalonych przez jednostkę samorządu terytorialnego - w granicach określonych ustawą o systemie oświaty.

Zgodnie z art. 14 ust. 3b znowelizowanej ustawy o systemie oświaty 2 dzieci w wieku 3-5 lat mają prawo do korzystania z wychowania przedszkolnego w przedszkolu lub innej formie wychowania przedszkolnego. 3 Dziecko w wieku 6 lat jest obowiązane odbyć roczne przygotowanie przedszkolne.

Zatem, od dnia 1 września 2016 r. wszystkie dzieci 6-letnie oraz wszystkie dzieci 4- i 5-letnie, których rodzice chcą, by korzystały z edukacji przedszkolnej, mają mieć zapewnione miejsce realizacji wychowania przedszkolnego.

Biorąc pod uwagę możliwości organizacyjne gmin - od dnia 1 września 2017 r. również wszystkie chętne dzieci 3-letnie będą miały zapewnione miejsce realizacji wychowania przedszkolnego.

Gminy są zobowiązane do zapewnienia miejsc w placówkach wychowania przedszkolnego dla wszystkich uprawnionych dzieci.

Gmina nie może zrzec się realizacji zadania własnego. Niezapewnienie miejsc wychowania przedszkolnego dzieciom mającym do tego prawo, jest naruszeniem przepisów prawa.

Uprzejmie informuję, że w chwili obecnej Ministerstwo Edukacji Narodowej nie dysponuje danymi o liczbie miejsc w placówkach wychowania przedszkolnego w roku szkolnym 2016/2017. Zgodnie z przepisami ustawy o systemie informacji oświatowej 4 są one zbierane 30 września każdego roku, zaś wstępne dane są dostępne ok. drugiej połowy listopada br.

Według danych Systemu Informacji Oświatowej na 30 września 2015 r. ok. 1 141 tys. dzieci objętych było wychowaniem przedszkolnym w roku szkolnym 2015/2016. Należy zauważyć, że jeszcze dwa lata temu, w roku szkolnym 2013/2014, liczba dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym wynosiła prawie 1,3 mln i była wyższa od obecnej o 156 tys. dzieci (12%).

Ponadto, liczba dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym w roku 2013 w oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych była wyższa o ponad 100 tys. od liczby dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym w tych formach w roku bieżącym. Wiele oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych przekształcono bowiem na oddziały klas I, w których uczą się sześciolatki. Niezależnie od powyższego, w publicznych przedszkolach i innych formach wychowania przedszkolnego wykazanych jest obecnie od 40 do 50 tys. wolnych miejsc. Do tego można wspomnieć o ok. 90 tys. wolnych miejsc w przedszkolach niepublicznych.

Istotne jest przy tym, że w najbliższych latach populacja dzieci w wieku od 3 do 6 lat będzie znacznie mniejsza niż w roku bieżącym. Już w obecnym roku populacja dzieci w wieku od 3 do 6 lat jest mniejsza o 64 tys. dzieci w stosunku do 2015 r. W 2017 r., będzie już o ponad 112 tys. dzieci mniej niż w roku 2015.

Podsumowując, obecna liczba wolnych miejsc w publicznych placówkach wychowania przedszkolnego (ok. 40-50 tys.) oraz liczba potencjalnych miejsc w oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych (ponad 300 tys., tj. o ponad 100 tys. więcej niż obecnie) pozwala sądzić, że możliwości objęcia wychowaniem przedszkolnym dzieci w wieku od 3 do 6 lat są znaczne.

Jednocześnie, uprzejmie informuję, że Minister Edukacji Narodowej nie jest organem właściwym w zakresie opieki w żłobkach. Problematyka dostępności miejsc w żłobkach należy do kompetencji ministra właściwego do spraw rodziny.