34081/15 - Opodatkowanie usług komorników sądowych podatkiem od towarów i usług.

Nawiązując do interpelacji nr 34081 Pani Poseł (...) (z 6 sierpnia 2015 r.) zaadresowanej do Ministra Sprawiedliwości, a następnie przekazanej wg właściwości w sprawie opodatkowania usług komorników sądowych podatkiem od towarów i usług, uprzejmie wyjaśniam co następuje:

Na wstępie należy zauważyć, że w myśl art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) minister właściwy do spraw finansów publicznych dąży do zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej, dokonując w szczególności ich interpretacji, z urzędu lub na wniosek, przy uwzględnieniu orzecznictwa sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (interpretacje ogólne).

Jednocześnie zgodnie z art. 14k § 2 Ordynacji podatkowej zastosowanie się do interpretacji ogólnej przed jej zmianą nie może szkodzić temu, kto się do niej zastosował, jak również w przypadku nieuwzględnienia jej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej. Dodatkowo w zakresie związanym z zastosowaniem się do interpretacji, która uległa zmianie, lub interpretacji nieuwzględnionej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej, nie wszczyna się postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe, a postępowanie wszczęte w tych sprawach umarza się oraz nie nalicza się odsetek za zwłokę (art. 14k § 3 ww. ustawy).

W kontekście podnoszonych przez Panią Poseł wątpliwości należy zauważyć, że zarówno dokonanie ww. interpretacji przepisów, jak i jej ewentualna zmiana nie składa się na proces stanowienia prawa, a jest jedynie - jak sama nazwa tej instytucji wskazuje - jego interpretacją dokonaną przez Ministra Finansów. Wcześniejsza interpretacja z 30 lipca 2004 r. nr PP10-812-802/04/MR/1556PP została zmieniona przez interpretację z 9 czerwca 2015 r. znak: PT1.050.1.2015.LJU.19 w odniesieniu do konkretnej regulacji.

Kwestie dotyczące uznania czynności wykonywanych przez komorników sądowych za wykonywane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) - dalej: "ustawa o VAT", zostały szczegółowo wyjaśnione w interpretacji z 9 czerwca 2015 r. znak: PT1.050.1.2015.LJU.19.

Dodać tylko należy, że ustawa o VAT posługuje się własną definicją działalności gospodarczej zawartą w art. 15 ust. 2, która różni się od definicji stosowanej na potrzeby ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy tu zauważyć, że przepisy dotyczące funkcjonowania podatku VAT w krajach członkowskich Unii Europejskiej podlegają harmonizacji. Polska podpisując Traktat Akcesyjny podjęła m.in. zobowiązanie do stosowania w krajowym prawodawstwie dotyczącym podatku od towarów i usług, rozwiązań zgodnych z przepisami dyrektywy 2006/112/WE z dnia 26 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.), wraz z jej rozwinięciem w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE).

Zgodnie z art. 9 Konstytucji Rzeczpospolita Polska przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego.

Z przytoczonego w ww. interpretacji orzecznictwa TSUE wynika, że czynności komorników sądowych powinny podlegać opodatkowaniu na takich samych zasadach jak działalność prowadzona przez innych podatników podatku od towarów i usług.

Analizując powyższe uregulowania oraz tezy wynikające z orzeczeń TSUE należy zauważyć, iż komornik - wykonując w szczególności czynności egzekucyjne - prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT. Powyższe, co szczególnie istotne, potwierdzone zostało również w postanowieniu NSA z dnia 21 lutego 2013 r. sygn. akt: I FSK 221/12, stanowiącym wniosek do TSUE o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, i nie zostało zakwestionowane w wyroku TSUE z dnia 26 marca 2015 r. w sprawie C-499/13.

W tym kontekście należy zatem zauważyć, iż brak obowiązku rozliczania podatku od towarów i usług od czynności wykonywanych przez komorników sądowych (działających w takim charakterze) wynikał z dokonanej przez Ministra Finansów interpretacji przepisów ustawy o VAT z 30 lipca 2004 r. nr: PP10-812-802/04/MR/1556PP, a nie z określonego przepisu tej ustawy, w którym to wyłączenie byłoby wprost wymienione. Zatem uzasadniona szczegółowo zmiana tej interpretacji dokonana interpretacją z 9 czerwca 2015 r. znak: PT1.050.1.2015.LJU.19 nie stanowi, jak zostało wskazane wyżej, zmiany przepisów prawa a jedynie zmianę ich interpretacji przez Ministra Finansów.

Dodatkowo chciałem zauważyć, iż w związku ze zmianą dotychczasowej wykładni w odniesieniu do czynności wykonywanych przez komorników, w interpretacji z 9 czerwca 2015 r. zostało przewidziane zwolnienie z obowiązku zapłaty przez nich podatku do końca września 2015 r.