32306/15 - Wpływ zmiany ustawy Prawo budowlane na podatek od nieruchomości
Pismo z dnia 5 maja 2015 r. Ministerstwo Finansów 32306/15 Wpływ zmiany ustawy Prawo budowlane na podatek od nieruchomości
W związku z interpelacją nr 32306 z dnia 22 kwietnia 2015 r. Posła na Sejm RP Pana (...) w sprawie wpływu zmiany ustawy - Prawo budowlane na zakres opodatkowania podatkiem od nieruchomości, uprzejmie wyjaśniam.
W art. 1a ust. 1 pkt 1 i pkt 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 849) - dalej "u.p.o.l.", zdefiniowano budynek i budowlę, jako przedmioty opodatkowania podatkiem od nieruchomości, poprzez odwołanie się do pojęcia obiektu budowlanego w rozumieniu przepisów prawa budowlanego.
Artykuł 3 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r. poz. 1409, z późn. zm.) - dalej "u.p.b.", w dotychczasowym brzmieniu stanowi, iż ilekroć w ustawie jest mowa o obiekcie budowlanym - należy przez to rozumieć:
budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi,
budowlę stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami,
obiekt małej architektury.
Ustawą z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 443) zmieniono art. 3 pkt 1 u.p.b. w ten sposób, że ilekroć w u.p.b. jest mowa o obiekcie budowlanym - należy przez to rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych. Przepis ten wejdzie w życie i zacznie obowiązywać od dnia 28 czerwca 2015 r. Zasadniczym celem uchwalonej nowelizacji u.p.b. było, jak wynika z uzasadnienia do projektu ustawy oraz uzasadnienia zgłoszenia poprawki dotyczącej definicji obiektu budowlanego, uproszczenie i skrócenie procedury budowlanej, a nie zmiana zakresu opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Doprecyzowanie pojęcia obiektu budowlanego służy właściwemu wyznaczeniu zakresu przedmiotowego u.p.b. Dodanie wymogu wzniesienia obiektu budowlanego z użyciem wyrobów budowlanych umożliwia w dalszym ciągu stosowanie w procesie budowlanym materiałów niestanowiących wyrobów budowlanych, co wynika bezpośrednio z art. 10 u.p.b. Powiązanie w art. 3 pkt 1 u.p.b. pojęcia obiektu budowlanego z wyrobami budowlanymi wynika z przyjęcia założenia, zgodnie z którym zakwalifikowanie danej konstrukcji jako obiektu budowlanego możliwe będzie po stwierdzeniu zastosowania przy jej wznoszeniu wyrobów budowlanych, przy czym możliwe będzie również użycie wyrobów innych niż budowlane. Z kolei usunięcie z obowiązującej definicji obiektu budowlanego pojęcia urządzenia techniczne, wynika z faktu, że urządzenia techniczne nie podlegają reglamentacji u.p.b. (z wyjątkiem sytuacji instalowania na obiektach budowlanych urządzeń o wysokości powyżej 3 m) i nie mogą być uznawane za części obiektu budowlanego. Pod tym względem nowelizacja jedynie uporządkowała istniejącą definicję obiektu budowlanego i zapewniła jej zgodność z innymi przepisami u.p.b. m.in. z definicją budowli wskazaną w art. 3 pkt 3 tej ustawy. Zgodnie z przedmiotowym przepisem za budowlę nie uznaje się urządzeń technicznych, a jedynie ich części budowlane (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.
Jednocześnie należy zauważyć, że wyżej wymieniona nowelizacja nie wpłynęła na zmianę charakteru urządzeń technicznych, zapewniających możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem (urządzeń budowlanych). Zarówno w dotychczasowym jak i zmienionym stanie prawnym urządzenia budowlane, w rozumienia art. 3 pkt 9 u.p.b., to urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, a także przejazdy, ogrodzenia, place postojowe i place pod śmietniki.
W świetle przepisów budowlanych nie zmienił się również charakter instalacji znajdujących się wewnątrz obiektów budowlanych. Instalacje zapewniające możliwość użytkowania obiektu budowlanego zgodnie z przeznaczeniem były i będą traktowane jak części obiektu budowlanego, natomiast instalacje, które nie będą zapewniały możliwości użytkowania obiektu zgodnie z przeznaczeniem np. instalacje przemysłowe wewnątrz obiektu, nie powinny podlegać, tak jak w dotychczasowym stanie prawnym, reglamentacji przepisów u.p.b. W związku z powyższym należy wskazać, że zakres opodatkowania budynków i budowli podatkiem od nieruchomości nie ulegnie zmianie. Opodatkowaniu będzie podlegał budynek zdefiniowany w art. 1a ust. 1 pkt 1 u.p.o.l. jako obiekt budowlany (wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych), który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.
Jednocześnie oddzielnym przedmiotem opodatkowania będzie, stosownie do art. 1a ust. 1 pkt 2 u.p.o.l., budowla stanowiąca obiekt budowlany (wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych) niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem. Instalacje, takie jak instalacja elektroenergetyczna, wodociągowa, kanalizacyjna, cieplna, telekomunikacyjna, gazowa znajdujące się wewnątrz budynku nie będą stanowiły odrębnego przedmiotu opodatkowania.
Natomiast inne instalacje i urządzenia zlokalizowane wewnątrz obiektu budowlanego nie będą stanowiły odrębnego obiektu budowlanego, jeżeli nie zostały wzniesione z użyciem wyrobów budowlanych lub zapewniają możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem. Ponadto, opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości, będą nadal podlegały inne urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, a także przejazdy, ogrodzenia, place postojowe i place pod śmietniki (jako urządzenia budowlane stanowiące budowle w rozumieniu u.p.o.l.). Odnośnie działań legislacyjnych wyjaśniających wątpliwości w zakresie powiązań między ustawą podatkową, a u.p.b. należy wskazać, że zgodnie z zaleceniami Trybunału Konstytucyjnego sformułowanymi w wyroku z dnia 13 września 2011 r. (sygn. akt 33/09), podjęte zostały prace legislacyjne nad zmianą definicji budowli.
W dniu 11 czerwca 2013 r. Rada Ministrów przyjęła założenia projektu ustawy o poprawie funkcjonowania i organizacji wykonywania zadań publicznych przez jednostki samorządu terytorialnego, w których przewidywano doprecyzowanie definicji budowli, w celu nadania tej definicji charakteru zamkniętego.
W przygotowanym przez Rządowe Centrum Legislacji, na podstawie ww. założeń, projekcie ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw zaproponowano m.in. doprecyzowanie pojęcia budowla z wykorzystaniem Klasyfikacji Środków Trwałych. Niemniej projekt ten, w wersji skierowanej w dniu 24 kwietnia 2014 r. pod obrady Stałego Komitetu Rady Ministrów, nie zawierał wyżej opisanej zmiany. Uznano, że z uwagi na istnienie wielu poważnych wątpliwości prawnych i finansowych projektowanych rozwiązań istnieje bezwzględna konieczność prowadzenia dalszych pogłębionych analiz przedmiotowej kwestii. Konsultacje społeczne i uzgodnienia resortowe ujawniły bowiem zasadnicze rozbieżności co do oceny proponowanych wówczas rozwiązań, w odniesieniu do ich wpływu na zakres opodatkowania podatkiem od nieruchomości, a tym samym na przewidywane skutki finansowe ich wprowadzenia - zarówno dla podatników, jak i dla gmin, będących beneficjentami dochodów z tytułu podatku od nieruchomości. Aktualnie kontynuowane są prace nad doprecyzowaniem definicji budowli w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, co wymaga współpracy z Ministrem Infrastruktury i Rozwoju, Ministrem Gospodarki oraz Ministrem Administracji i Cyfryzacji.