32178/15 - Egzekwowanie przestrzegania dbałości o stan budynków i budowli

Odpowiadając na interpelację Pani poseł (...) z dnia 14 kwietnia 2015 r., nr 32178, w sprawie egzekwowania przestrzegania dbałości o stan budynków i budowli uprzejmie przedstawiam, co następuje.

Zgodnie z art. 66 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r. poz. 1409, z późn. zm.), organy nadzoru budowlanego w ramach swoich kompetencji mogą nakazać, w stosunku do obiektu znajdującego się w nieodpowiednim stanie technicznym albo powodującego swym wyglądem oszpecenie otoczenia, usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości, określając termin wykonania tego obowiązku. W przypadku nieodpowiedniego stanu technicznego możliwe jest również zakazanie użytkowania obiektu budowlanego lub jego części do czasu usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości.

Użyte w art. 66 ust. 1 pkt 4 ustawy - Prawo budowlane sformułowanie "oszpecenie obiektu" jest zwrotem niedookreślonym, co oznacza, że organ stosujący prawo posiada pewien zakres swobody w ocenie, czy stan estetyczny obiektu budowlanego faktycznie powoduje oszpecenie otoczenia. Zgodnie z tezą wyrażoną w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 5 czerwca 2002 r., sygn. SA/Rz 77/02, przez należyty stan estetyczny obiektu budowlanego należy rozumieć utrzymanie w dobrym stanie elewacji i wyglądu obiektu oraz innych jego elementów, jak też zapewnienie harmonii pomiędzy wyglądem obiektu a otoczeniem naturalnym i stworzonym przez człowieka. W razie zaś stwierdzenia, iż istotnie estetyka budynku odbiega od obowiązujących w ocenie organu standardów i powoduje oszpecenie otoczenia, organ ten władny jest w oparciu o przedmiotowy art. 66 ustawy - Prawo budowlane nałożyć decyzją na właściciela lub zarządcę obowiązek usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości. Zgodnie natomiast z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 listopada 2003 r., sygn. SA/Sz 2255/01, przesłanka do wydania decyzji na podstawie art. 66 ust. 1 pkt 4 ustawy - Prawo budowlane odnosi się do skrajnych zaniedbań w estetyce obiektu przy uwzględnieniu otoczenia, a ciężar udowodnienia tej okoliczności spoczywa na organie administracji. W konsekwencji nie każda nieprawidłowość w utrzymaniu obiektu budowlanego wpływająca na jego estetykę będzie uzasadniała podjęcie działań przez organ nadzoru budowlanego - granicę będzie wyznaczała wykładania celowościowa omawianego art. 66 ustawy - Prawo budowlane.

Natomiast niewykonywanie przez właścicieli obiektów obowiązków, nałożonych na podstawie art. 66 ustawy - Prawo budowlane, powinno spotkać się z natychmiastową reakcją organów nadzoru budowlanego, polegającą na wdrożeniu postępowania egzekucyjnego. W ramach tego postępowania możliwe jest m.in. zastosowanie wykonania zastępczego wobec zobowiązanego, jeżeli nie zamierza dobrowolnie spełnić obowiązków nałożonych przez ten organ.

Wskazać również należy na brzmienie art. 62 ust. 1 pkt 2 ustawy - Prawo budowlane. Przepis ten nakłada na właściciela lub zarządcę obiektu budowlanego obowiązek poddawania obiektu, w czasie jego użytkowania, okresowej kontroli, co najmniej raz na 5 lat, polegającej na sprawdzeniu m.in. estetyki obiektu budowlanego oraz jego otoczenia.

Niezależnie od powyższego informuję, że w dniu 24 kwietnia 2015 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił ustawę o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu. Ustawa ta ma na celu wprowadzenie do polskiego porządku prawnego nowych instytucji i rozwiązań systemowych, które powstrzymają degradację krajobrazu naturalnego i kulturowego oraz zapewnią jego zachowanie, w szczególności poprzez wprowadzenie reglamentacji działalności polegającej na instalowaniu tablic i urządzeń reklamowych. W tym samym dniu ustawa została skierowana do podpisu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Jednocześnie należy wskazać, że przedmiotowa ustawa wejdzie w życie po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia.