3063-ILPP1-2.4512.242.2016.1.AW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 14 grudnia 2016 r. (data wpływu 19 grudnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku od towarów i usług opłaty z tytułu pobytu osoby towarzyszącej przy dziecku na oddziale Szpitala - jest prawidłowe.

W dniu 19 grudnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku od towarów i usług opłaty z tytułu pobytu osoby towarzyszącej przy dziecku na oddziale Szpitala.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest Samodzielnym Publicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej. Jego celem statutowym są działania służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie stanu zdrowia oraz inne działania medyczne wynikające z procesu leczenia lub przepisów odrębnych regulujących zasady ich wykonywania. Do zadań należy udzielanie świadczeń zdrowotnych o określonym rodzaju i zakresie ustalonym w Statucie, a sklasyfikowanych w PKD - 8610Z. Zadania realizowane są przez szpital, podstawową opiekę zdrowotną, poradnie specjalistyczne oraz Zakład Opiekuńczo-Leczniczy.

W ww. jednostce leczone są dzieci m.in. na oddziałach neonatologii, pediatrii, alergologii, okulistyce i chirurgii dziecięcej. W ramach świadczeń udzielanych przez te oddziały istnieje możliwość przebywania dziecka wraz z osobą towarzyszącą (rodzic, opiekun). Za każdą dobę pobytu osoby towarzyszącej przy dziecku, Szpital pobiera opłatę wg stawki zgodnej z obowiązującym cennikiem. Opłata ta związana jest z udostępnieniem tym osobom łóżka (a tym samym pościeli), a także z korzystaniem przez nie z wody, energii elektrycznej czy środków czystości.

Pobyt opiekuna przy łóżku szpitalnym dziecka zapewnia małemu pacjentowi - objętemu opieką szpitalną - lepszy komfort psychiczny podczas leczenia. Usługa ta związana z całodobowym pobytem opiekuna ma cel terapeutyczny, który ściśle związany jest z opieką medyczną i pomaga w powrocie dziecka do zdrowia.

Zgodnie z ustawą z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2012 r. poz. 159, z późn. zm.), pacjent ma prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej sprawowanej przez osobę bliską lub inną wskazaną przez siebie osobę. Prawo to nabiera szczególnego znaczenia, gdy pacjentem jest dziecko. Dlatego, aby odnieść skutek terapeutyczny pobytu szpitalnego, a w tym zminimalizować strach oraz negatywne reakcje, należy zapewnić dziecku potrzebę bezpieczeństwa. Pobyt osoby towarzyszącej z dzieckiem w szpitalu wpływa pozytywnie na poprawę, a następnie pozwala szybciej wrócić do zdrowia.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy opłata pobierana przez Szpital za pobyt osoby towarzyszącej przy dziecku korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, biorąc pod uwagę, że pobyt osoby towarzyszącej przy dziecku wspiera procedury medyczne stosowane w leczeniu i wpływa na poprawę zdrowia dziecka, opłata ta podlega zwolnieniu od podatku VAT, jako ściśle związana z usługą medyczną.

Usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane w ramach działalności leczniczej przez podmioty lecznicze - zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku od towarów i usług - są zwolnione od podatku.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi albo zwolnienie od podatku.

Zgodnie z treścią art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane w ramach działalności leczniczej przez podmioty lecznicze.

Jednocześnie zgodnie z art. 43 ust. 17 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości UE zwolnieniu od podatku VAT podlegają tylko świadczenia, które mają bezpośrednio na celu diagnozę, opiekę lub terapię. Takie stanowisko było prezentowane przez Trybunał Sprawiedliwości UE w licznych orzeczeniach (wyrok z dnia 20 listopada 2003 r. w sprawie Peter d'Ambrumenil, C-307/01; wyrok z dnia 20 listopada 2003 r. w sprawie Margarete Unterpertinger, C-212/01; wyrok z dnia 10 września 2002 r. w sprawie Ambulanter Pflegedienst Kügler GmbH vs. Finanzamt für Körperschaften I, C-141/00).

Zapłatę za pobyt rodzica lub opiekuna należy uznać jako wynagrodzenie za świadczoną usługę ściśle związaną z usługami zwolnionymi na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy. Usługa ta ma bowiem na celu zapewnienie dziecku - objętemu opieką szpitalną - lepszego komfortu psychicznego podczas leczenia. Usługa zakwaterowania opiekuna ma niewątpliwie cel terapeutyczny. Zapewnienie obecności opiekuna przy dziecku podczas opieki medycznej służy celom terapeutycznym, ściśle związanym z opieką medyczną.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że ww. usługi wykonywane przez Szpital będący - w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej - podmiotem leczniczym, korzystać mogą ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy. Usługi te bowiem spełniają wymogi umożliwiające zastosowanie zwolnienia, tj. są one usługami ściśle związanymi oraz niezbędnymi do świadczenia opieki medycznej, służącej profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, bowiem przyczynią się bezpośrednio do osiągnięcia dobrych rezultatów leczenia szpitalnego, a także do ich zachowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, świadczeniem usług jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednocześnie, na podstawie art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże, zarówno w treści wskazanej ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub możliwość zwolnienia od podatku VAT oraz określił warunki stosowania obniżonych stawek i zwolnień.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

Zgodnie z treścią art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, wykonywane w ramach działalności leczniczej przez podmioty lecznicze.

Jednocześnie jak wynika z art. 43 ust. 17 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

W niniejszej sprawie należy wskazać, że zwolnienie - o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy - ma charakter podmiotowo-przedmiotowy, co oznacza, że zwolnieniu od podatku od towarów i usług podlega określony rodzaj usług wykonywanych przez ściśle zdefiniowany krąg podmiotów, wykonujących te usługi.

Zatem zwolnieniu od podatku VAT podlegają wyłącznie usługi w zakresie opieki medycznej, które spełniają określone warunki - służą mianowicie profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia oraz świadczone są przez konkretne, wymienione przez ustawodawcę wprost podmioty, a także dostawa towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest Samodzielnym Publicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej. Jego celem statutowym są działania służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie stanu zdrowia oraz inne działania medyczne wynikające z procesu leczenia lub przepisów odrębnych regulujących zasady ich wykonywania. Do zadań należy udzielanie świadczeń zdrowotnych o określonym rodzaju i zakresie ustalonym w Statucie. Zadania realizowane są przez Szpital, podstawową opiekę zdrowotną, poradnie specjalistyczne oraz Zakład Opiekuńczo-Leczniczy.

W ww. jednostce leczone są dzieci m.in. na oddziałach neonatologii, pediatrii, alergologii, okulistyce i chirurgii dziecięcej. W ramach świadczeń udzielanych przez te oddziały istnieje możliwość przebywania dziecka wraz z osobą towarzyszącą (rodzic, opiekun). Za każdą dobę pobytu osoby towarzyszącej przy dziecku, Szpital pobiera opłatę wg stawki zgodnej z obowiązującym cennikiem. Opłata ta związana jest z udostępnieniem tym osobom łóżka (a tym samym pościeli), a także z korzystaniem przez nie z wody, energii elektrycznej czy środków czystości.

Pobyt opiekuna przy łóżku szpitalnym dziecka zapewnia małemu pacjentowi - objętemu opieką szpitalną - lepszy komfort psychiczny podczas leczenia. Usługa ta związana z całodobowym pobytem opiekuna ma cel terapeutyczny, który ściśle związany jest z opieką medyczną i pomaga w powrocie dziecka do zdrowia.

Wnioskodawca wskazał, że, aby odnieść skutek terapeutyczny pobytu dziecka w szpitalu, a w tym zminimalizować strach oraz negatywne jego reakcje, należy zapewnić mu potrzebę bezpieczeństwa. Pobyt osoby towarzyszącej z dzieckiem w Szpitalu wpływa pozytywnie na poprawę, a następnie pozwala szybciej wrócić do zdrowia.

Na tle powyższego opisu sprawy Wnioskodawca powziął wątpliwości w zakresie zwolnienia od podatku od towarów i usług opłaty z tytułu pobytu osoby towarzyszącej przy dziecku na oddziale Szpitala.

Zatem w pierwszej kolejności należy wskazać przesłanki dotyczące podmiotów, które muszą być spełnione aby można było zastosować zwolnienie od podatku VAT dla świadczonych usług medycznych.

Przepisy ustawy nie definiują pojęcia podmiotu leczniczego czy działalności leczniczej. Wobec powyższego, przy definiowaniu powyższych pojęć należy posiłkować się przepisami ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1638, z późn. zm.).

W oparciu o art. 2 ust. 1 pkt 5 cyt. wyżej ustawy, za podmiot wykonujący działalność leczniczą uznaje się podmiot leczniczy, o którym mowa w art. 4, oraz lekarza lub pielęgniarkę wykonujących zawód w ramach działalności leczniczej jako praktykę zawodową, o której mowa w art. 5.

Z kolei przez podmiot leczniczy niebędący przedsiębiorcą - rozumie się podmiot leczniczy wymieniony w art. 4 ust. 1 pkt 2, 3 i 7 (art. 2 ust. 1 pkt 4 powyższej ustawy).

Przepis art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o działalności leczniczej, stanowi, że przez osobę wykonującą zawód medyczny - rozumie się osobę uprawnioną na podstawie odrębnych przepisów do udzielania świadczeń zdrowotnych oraz osobę legitymującą się nabyciem fachowych kwalifikacji do udzielania świadczeń zdrowotnych w określonym zakresie lub w określonej dziedzinie medycyny.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy, przez świadczenie zdrowotne należy rozumieć działania służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia oraz inne działania medyczne wynikające z procesu leczenia lub przepisów odrębnych regulujących zasady ich wykonywania.

W świetle art. 3 ust. 1 cyt. wyżej ustawy, działalność lecznicza polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych. Świadczenia te mogą być udzielane za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności.

Natomiast, w myśl ust. 2 przytoczonego wyżej artykułu, działalność lecznicza może również polegać na:

Stosownie do art. 4 ust. 1 przytoczonej wyżej ustawy, podmiotami leczniczymi są:

5a)posiadające osobowość prawną jednostki organizacyjne stowarzyszeń, o których mowa w pkt 5,

- w zakresie, w jakim wykonują działalność leczniczą.

Jak wynika z treści wniosku, Wnioskodawcę będącego Samodzielnym Publicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej należy uznać za podmiot leczniczy wykonujący działalność leczniczą w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o działalności leczniczej. A zatem, w przedmiotowej sprawie została spełniona przesłanka podmiotowa dla zaistnienia zwolnienia.

Drugim warunkiem, który determinuje zastosowanie zwolnienia od podatku VAT dla usług medycznych jest zakres przedmiotowy tych czynności.

Rozpatrzeniu pozostaje więc kwestia zwolnienia usług związanych z pobytem osoby towarzyszącej, tj. rodzica, opiekuna chorego pacjenta (dziecka) na oddziale w trakcie szpitalnego leczenia, świadczonych przez Wnioskodawcę, pod kątem czy usługi te ze względu na swój cel mogą zostać uznane za usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia lub za usługi ściśle z tymi usługami związane.

Przy definiowaniu zwolnienia usług w zakresie opieki medycznej, oprzeć należy się na orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, które wskazuje, że ze zwolnienia będą generalnie korzystać tylko te czynności, które mają charakter diagnostyczny lub terapeutyczny (leczniczy). Jeśli świadczenie nie będzie służyć profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, to wówczas nie będzie objęte zwolnieniem od podatku VAT. Ponadto, jak wskazuje TSUE, pojęcia dotyczące zwolnień należy interpretować w sposób ścisły, ponieważ zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatkiem VAT objęta jest każda usługa świadczona odpłatnie przez podatnika.

Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej jednoznacznie wynika, że pojęcie "opieka medyczna" odnosi się do świadczeń, które służą diagnozie, opiece oraz w miarę możliwości leczeniu chorób lub zaburzeń zdrowia. Cel usługi medycznej określa, czy powinna ona korzystać ze zwolnienia. Jeżeli z kontekstu wynika, że jej głównym celem nie jest ochrona, utrzymanie bądź przywrócenie zdrowia, lecz inny cel, to wówczas zwolnienie nie będzie miało zastosowania. Innymi słowy, aby świadczenie mogło podlegać zwolnieniu powinno mieć cel terapeutyczny. Tym samym liczy się nie charakter usługi, ale jej cel.

Zdefiniowanie w przepisach art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy zakresu zwolnienia przez zawężenie go wyłącznie do usług opieki medycznej służących profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, odpowiada co do zasady używanym przez Trybunał określeniom "postawienie diagnozy, udzielenie pomocy medycznej oraz, w zakresie, w jakim jest to możliwe, leczenie chorób lub zaburzeń zdrowotnych".

Należy podkreślić, że zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej pojęcia świadczenia opieki medycznej nie można interpretować w sposób, który obejmuje świadczenia medyczne realizowane w innym celu niż postawienie diagnozy, udzielenie pomocy medycznej oraz w zakresie, w jakim to możliwe, leczenie chorób lub zaburzeń zdrowotnych (wyrok w sprawie Peter d'Ambrumenil, Dispute Resolution Services Ltd vs Commissioners of Customs and Excise C-307/01).

Jeżeli podstawowym celem danego świadczenia nie są diagnoza, opieka, bądź leczenie chorób lub zaburzeń zdrowia (tj. świadczeniu nie przyświeca cel terapeutyczny), świadczenie takie nie podlega zwolnieniu z VAT. Takie stanowisko było prezentowane przez Trybunał Sprawiedliwości UE w licznych orzeczeniach (wyrok z 20 listopada 2003 r. w sprawie Peter d'Ambrumenil C-307/01; wyrok z 20 listopada 2003 r. w sprawie Margarete Unterpertinger, C-212/01; wyrok z 10 września 2002 r. w sprawie Kügler, C-141/00).

Ponadto z orzecznictwa Trybunału wynika, że pojęcia "opieka medyczna" i "działalność ściśle związana z opieką szpitalną i medyczną (leczeniem szpitalnym i medycznym)", należy interpretować w ten sam sposób w obu przypadkach, ponieważ oba te przepisy mają na celu uregulowanie ogółu zwolnień od opodatkowania świadczeń medycznych w ścisłym znaczeniu: które służą diagnozie, opiece oraz, w miarę możliwości, leczeniu chorób lub zaburzeń zdrowia.

W sprawie CopyGene A/S, o sygn. akt C-262/08 TSUE stwierdził, że "usługi są ściśle związane z opieką szpitalną i medyczną (leczeniem szpitalnym i medycznym) jedynie wówczas, gdy są one rzeczywiście świadczone jako usługi pomocnicze względem takiej opieki świadczonej pacjentom jako świadczenie główne, tylko wówczas jeżeli wpisują się one w logiczny sposób w ramy świadczenia tejże opieki i stanowią w procesie świadczenia tejże opieki niezbędny etap, aby osiągnąć cele terapeutyczne, którym służą, gdyż jedynie takie usługi mogą mieć wpływ na koszty opieki zdrowotnej, która staje się dostępna w drodze zwolnienia od podatku".

Świadczenie może zatem być uznane za pomocnicze względem świadczenia głównego, jeżeli nie stanowi celu samego w sobie, lecz środek służący jak najlepszemu skorzystaniu ze świadczenia głównego usługodawcy.

W świetle powyższego ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy korzystają jedynie usługi służące określonemu celowi, tj. profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia oraz dostawa towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane. Zauważyć zatem można, że wszędzie tam, gdzie nie ma bezpośredniego związku z leczeniem - nie ma prawa do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym dokonując ustalenia, czy dana usługa medyczna podlega zwolnieniu od VAT, należy ustalić, czy będzie spełniała wyżej określone warunki.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że kwestia zwolnienia od podatku VAT usług polegających na dostarczaniu łóżek i posiłków osobom towarzyszącym osobom hospitalizowanym, jako usług ściśle związanych z opieką medyczną, była przedmiotem orzeczenia TSUE C-394/04 i C-395/04 Diagnostiko & Therapeftiko Kentro Athinon-Ygeia AE a Ypourgos Oikonomikon. W wyroku tym Trybunał stwierdził: "(...) jedynie świadczenie usług, które logicznie wpisują się w ramy dostarczania usług opieki szpitalnej i medycznej, które w procesie świadczenia tych usług stanowią etap niezbędny, aby osiągnąć cele terapeutyczne, którym te ostatnie służą, mogą stanowić »działalność ściśle (...) związaną« w rozumieniu tego przepisu (obecnie art. 132 ust. 1 lit. b dyrektywy 2006/112/WE). Jedynie tego rodzaju usługi mogą bowiem wpływać na koszt opieki zdrowotnej, którą omawiane zwolnienie czyni dostępną dla osób prywatnych". (C-394/04 i C-395/04, pkt 25).

Ostatecznie Trybunał orzekł: "Świadczenie przez podmioty określone w art. 13 część A ust. 1 lit. b szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku, usług telefonicznych i wynajmowanie telewizorów osobom hospitalizowanym, jak również dostarczanie przez te same podmioty łóżek i posiłków towarzyszącym im osobom, co do zasady nie stanowi działalności ściśle związanej z opieką szpitalną i medyczną w rozumieniu tego przepisu. Inaczej może być tylko wówczas, gdy usługi te są konieczne do osiągnięcia celów terapeutycznych, którym służy opieka szpitalna oraz medyczna, i nie są przeznaczone głównie do tego, by zapewniać świadczącemu je podmiotowi dodatkowe dochody poprzez realizację transakcji dokonywanych w bezpośredniej konkurencji z transakcjami podlegającymi podatkowi od wartości dodanej dokonywanymi przez przedsiębiorstwa prowadzące działalność gospodarczą".

A zatem realizowanie przez pacjenta przysługującego mu bezsprzecznie prawa do obecności osób bliskich nie stanowi automatycznie podstawy do zastosowania zwolnienia od podatku VAT. Brak jest podstaw do objęcia zwolnieniem od podatku VAT usług związanych z pobytem w szpitalu osób najbliższych pacjenta, o ile nie jest to niezbędne dla osiągnięcia celu terapeutycznego wobec hospitalizowanego pacjenta.

O tym, jakie okoliczności muszą być spełnione, aby cel terapeutyczny został osiągnięty decyduje lekarz. Zatem jeżeli uzna on, że realizowane przez pacjenta prawo do pobytu osoby bliskiej jest istotne w procesie terapeutycznym, wówczas należy uznać usługę szpitala na rzecz osoby bliskiej jako ściśle związaną z usługą podstawową wykonywaną na rzecz pacjenta. Informacja o takim zaleceniu powinna co do zasady wynikać z prowadzonej przez podatnika dokumentacji.

Z okoliczności sprawy wynika, że Szpital, realizując usługi w zakresie opieki medycznej, umożliwia swoim pacjentom korzystanie z praw do obecności osób bliskich przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych. W związku z tym, Wnioskodawca w ramach świadczeń udzielanych na oddziałach m.in.: neonatologicznym, pediatrycznym, alergologicznym, okulistycznym i chirurgii dzieci umożliwia podczas pobytów dzieci obecność bliskiej osoby, tj. rodzica, opiekuna.

Analizując przedstawiony opis sprawy w kontekście powołanych przepisów prawa podatkowego należy wskazać, że należna Szpitalowi opłata za pobyt rodzica lub opiekuna na ww. oddziałach stanowi wynagrodzenie za świadczoną usługę ściśle związaną z usługami zwolnionymi na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy. W opisie sprawy wskazano, że usługi te mają niewątpliwie cel terapeutyczny, bowiem zapewniają małemu pacjentowi - objętemu opieką szpitalną - lepszy komfort psychiczny podczas leczenia, zapewniając bezpieczeństwo, co przekłada się na szybszy powrót dziecka do zdrowia.

W konsekwencji należy stwierdzić, że w okolicznościach przedmiotowej sprawy usługa pobytu rodzica lub opiekuna chorego pacjenta (dziecka) na oddziałach: neonatologicznym, pediatrycznym, alergologicznym, okulistycznym i chirurgii dzieci w trakcie szpitalnego leczenia, korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy. Powyższe wynika z faktu, że ww. usługa jest świadczona przez Szpital - będący w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej - podmiotem leczniczym oraz ww. usługa jest ściśle związana z usługami w zakresie opieki medycznej, służącej profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, pod warunkiem, że głównym celem ww. usługi nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez Wnioskodawcę.

Podsumowując, opłata pobierana przez Szpital za pobyt osoby towarzyszącej przy dziecku korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 w zw. z art. 43 ust. 17 ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Podkreślić należy, że interpretacja indywidualna rozstrzyga tylko w kwestii wyczerpująco przedstawionego we wniosku, zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym. Zatem niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją aktualność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego.

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Administracji Skarbowej w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.