2461-IBPP1.4512.885.2016.2.BM - VAT w zakresie zwolnienia z opodatkowania dostawy nieruchomości.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 8 listopada 2016 r. (data wpływu 10 listopada 2016 r.), uzupełnionym pismem z 2 stycznia 2017 r. (data wpływu 5 stycznia 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania dostawy nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 10 listopada 2016 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z opodatkowania dostawy nieruchomości.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 2 stycznia 2017 r. (data wpływu 5 stycznia 2017 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 23 grudnia 2016 r. znak: 2461-IBPP1.4512.885.2016.1.BM

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W 1990 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa po rozliczeniu budowanej inwestycji (dwa budynki użytkowe) przyjęła na stan środków trwałych dwa budynki znajdujące się na gruncie, który był w wieczystym użytkowaniu Spółdzielni. Na etapie budowy nie obowiązywał podatek od towarów i usług a przez okres 16 lat nie poniesiono nakładów, które przekroczyłyby 30% wartości początkowej tych budynków. Do dnia dzisiejszego tj. listopad 2016 r. lokale w budynku są wynajmowane pod działalność gospodarczą najemcom.

Walne Zgromadzenie Członków Spółdzielni w 2016 r. jako organ decydujący postanowiło o sprzedaży tej nieruchomości.

W uzupełnieniu Wnioskodawca wskazał, że przedmiotem sprzedaży są 2 budynki handlowo-usługowe.

Budynek nr 1 (PKOB 1230). Budynek o powierzchni 436,04 m² znajdujący się na działce gruntu nr 1179/11 o powierzchni 1287 m² (trwale związany z gruntem). Lokale w budynku są przedmiotem najmu. Pierwsze zajęcie (używanie) nastąpiło w 1990 r. po oddaniu budynku do użytku.

Na pytanie tut. organu "Wnioskodawca wskazał we wniosku, że " (...) przez okres 16 lat nie poniesiono nakładów, które przekroczyłyby 30% wartości początkowej tych budynków". Wnioskodawca natomiast nie wskazał konkretnych dat "od-do" ww. okresu 16 lat oraz czy nakłady ich dotyczyły ulepszeń w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Należy zatem wyjaśnić czy w trakcie użytkowania ww. budynków lub ich części Wnioskodawca ponosił wydatki na ich ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, które stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej tych budynków, jeśli tak to kiedy? Czy Wnioskodawcy przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od tych wydatków i czy z tego prawa skorzystał i czy ww. budynki lub ich części były wykorzystywane przez Wnioskodawcę do wykonywania czynności opodatkowanych, jeśli tak to przez jaki okres (ile lat)", Wnioskodawca odpowiedział, że w budynku dokonano wymiany drzwi wejściowych do lokalu gdzie przysługiwało odliczenie podatku VAT i Spółdzielnia z tego prawa skorzystała. Przez okres od 1990 r. do 2016 r. lokale są wynajmowane pod działalność gospodarczą najemcom.

Budynek nr 2 (PKOB 1230). Budynek o powierzchni 432,8 m² znajdujący się na działce gruntu nr 1180/11 o powierzchni 1621 m² (trwale związany z gruntem). Lokale w budynku są przedmiotem najmu. Pierwsze zajęcie (używanie) nastąpiło w 1990 r. po oddaniu budynku do użytku.

Na pytanie tut. organu "...czy w trakcie użytkowania ww. budynków lub ich części Wnioskodawca ponosił wydatki na ich ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, które stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej tych budynków, jeśli tak to kiedy? Czy Wnioskodawcy przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od tych wydatków i czy z tego prawa skorzystał i czy ww. budynki lub ich części były wykorzystywane przez Wnioskodawcę do wykonywania czynności opodatkowanych, jeśli tak to przez jaki okres (ile lat)", Wnioskodawca odpowiedział, że w budynku nie dokonywano żadnych remontów. Przez okres od 1990 r. do 2016 r. lokale są wynajmowane pod działalność gospodarczą najemcom.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy sprzedaż przedmiotowej nieruchomości podlega zwolnieniu z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy: "Zwalnia się od podatku: dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

Według art. 2 pkt 14 ustawy przez "pierwsze zasiedlenie" należy rozumieć oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

Stosownie do powyższego, sprzedaż nie będzie następowała w ramach pierwszego zasiedlenia, bo zasiedlenie to miało już miejsce w 1990 r. oraz nie nastąpiło ulepszenie przekraczające 30% wartości początkowej środka trwałego.

Spełnione są zatem warunki do zastosowania zwolnienia z podatku VAT, gdyż zgodnie z wymogiem art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. b, pomiędzy pierwszym zasiedleniem a przyszłą dostawą nieruchomości upłynął już okres dłuższy niż 2 lata.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że z uwagi na fakt ścisłego powiązania z sobą zagadnień będących przedmiotem wniosku, tut. organ udzielił na nie odpowiedzi w jednej interpretacji indywidualnej.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 710 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary - na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy - rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Zgodnie z brzmieniem art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2 -12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1 ustawy.

Jednakże, w myśl art. 146a pkt 1 ww. ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

W tym miejscu należy jednak zauważyć, że zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi bądź zwolnienie od podatku.

W świetle art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

Zatem z powyższych przepisów wynika, iż dostawa nieruchomości, spełniających określone w przepisach warunki, może korzystać ze zwolnienia od podatku VAT. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia upłynął okres krótszy niż dwa lata.

Zgodnie z przepisem art. 2 pkt 14 ustawy o VAT, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

Należy zauważyć, że w przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom - po spełnieniu określonych warunków - skorzystanie ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT, zwalnia się od podatku również dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

Przy czym wskazać należy, iż zgodnie z art. 43 ust. 7a, warunku o którym mowa w ust. 1 pkt 10a lit. b, nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga przepis art. 29a ust. 8 ustawy o VAT, zgodnie z którym w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

W świetle tego przepisu przy sprzedaży budynków, budowli lub ich części, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny tych obiektów w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca w 1990 r. po rozliczeniu budowanej inwestycji (dwa budynki użytkowe) przyjął na stan środków trwałych ww. dwa budynki znajdujące się na gruncie, który był w wieczystym użytkowaniu Spółdzielni. Na etapie budowy nie obowiązywał podatek od towarów i usług a przez okres 16 lat nie poniesiono nakładów, które przekroczyłyby 30% wartości początkowej tych budynków.

Budynek nr 1 (PKOB 1230), znajdujący się na działce gruntu nr 1179/11 jest trwale związany z gruntem. Lokale w budynku są przedmiotem najmu. Pierwsze zajęcie (używanie) nastąpiło w 1990 r. po oddaniu budynku do użytku. Przez okres od 1990 r. do 2016 r. lokale są wynajmowane pod działalność gospodarczą najemcom. W budynku dokonano wymiany drzwi wejściowych do lokalu.

Budynek nr 2 (PKOB 1230), znajdujący się na działce gruntu nr 1180/11 jest trwale związany z gruntem. Lokale w budynku są przedmiotem najmu. Pierwsze zajęcie (używanie) nastąpiło w 1990 r. po oddaniu budynku do użytku. W budynku nie dokonywano żadnych remontów. Przez okres od 1990 r. do 2016 r. lokale są wynajmowane pod działalność gospodarczą najemcom.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii czy zbycie ww. nieruchomości będzie zwolnione z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Biorąc pod uwagę przedstawiony przez Wnioskodawcę opis sprawy oraz przedstawione przepisy prawa, w celu ustalenia czy dostawa dwóch budynków użytkowych, wybudowanych przez Wnioskodawcę w 1990 r. i oddanych do użytkowania poprzez wynajem lokali w ww. budynkach na rzecz najemców może korzystać ze zwolnienia, koniecznym jest zbadanie przesłanek określonych przepisem art. 43 ust. 1 pkt 10 oraz art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT.

W celu ustalenia czy w analizowanej sprawie zastosowanie znajdzie zwolnienie od opodatkowania należy w pierwszej kolejności rozstrzygnąć czy względem ww. obiektów nastąpiło pierwsze zasiedlenie.

Przepisy Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r., str. 1 z późn. zm.) zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE, posługują się pojęciem "pierwszego zasiedlenia", jednakże nie definiują tego pojęcia oraz nie wprowadzają dodatkowych warunków go określających. Zgodnie z art. 12 ust. 2 zdanie drugie ww. Dyrektywy państwa członkowskie mogą określić szczegółowe zasady stosowania kryterium, o którym mowa w ust. 1 lit. a, do przebudowy budynków oraz zdefiniować pojęcie "gruntu związanego z budynkiem". Tym samym państwa członkowskie mają możliwość określenia szczegółowych zasad stosowania kryterium pierwszego zasiedlenia jedynie w odniesieniu do sprecyzowanej kategorii czynności tj. przebudowy budynków.

W konsekwencji zarówno zgodnie z przepisami ww. Dyrektywy 2006/112/WE oraz w świetle utrwalonego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej pierwsze zasiedlenie należy rozumieć szeroko jako "pierwsze zajęcie budynku, używanie". W efekcie, aby można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do zajęcia budynku, jego używania, w tym również na potrzeby własnej działalności gospodarczej.

Należy zauważyć, że w kwestii rozumienia definicji pierwszego zasiedlenia wypowiedział się NSA w wyroku z dnia 14 maja 2014 r. o sygn. I FSK 382/14. Sąd w wyroku tym stwierdził, że "Wykładnia językowa, systematyczna i celowościowa dyrektywy 112 wskazuje wyraźnie, że ww. pojęcie należy rozumieć szeroko jako "pierwsze zajęcie budynku, używanie". Zatem w taki sposób powinna być odczytywana definicja przewidziana w treści art. 2 pkt 14 ustawy o VAT.

Sąd krajowy celem zapewnienia skuteczności normom dyrektywy 112 stwierdził zatem częściową niezgodność art. 2 pkt 14 lit. a ustawy o VAT z art. 12 ust. 1 lit. a i 2 dyrektywy 112, jak też art. 135 ust. 1 lit. j dyrektywy 112. Mowa tu o części dotyczącej użytego w treści art. 2 pkt 14 lit. a ustawy o VAT warunku »w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu«. Warunek ten w istocie doprowadza do sztucznego różnicowania sytuacji podmiotu gospodarczego, który po wybudowaniu budynku część oddał w najem a część budynku wykorzystywał na potrzeby własnej działalności gospodarczej albowiem w obydwóch przypadkach doszło do korzystania z budynku.

W pozostałym zaś zakresie należy dokonać wykładni prounijnej art. 2 pkt 14 lit. a ustawy o VAT i skorygować treść w następujący sposób: pod pojęciem pierwszego zasiedlenia - rozumie się przez to użytkowanie przez pierwszego nabywcę lub użytkownika budynków, budowli lub ich części, po ich wybudowaniu".

Jak wynika z powyższego "pierwsze zasiedlenie" budynku (po jego wybudowaniu) należy rozumieć szeroko jako pierwsze zajęcie budynku, używanie, w tym również na potrzeby własnej działalności gospodarczej. Powyższa kwestia przedstawia się inaczej, w sytuacji gdy budynek został ulepszony, a wydatki na ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej obiektu. Wówczas bowiem aby nastąpiło pierwsze zasiedlenie budynku - zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy w zw. z art. 12 ust. 2 zdanie drugie Dyrektywy 2006/112/WE - musi dojść do oddania obiektu po ulepszeniu do użytkowania w ramach czynności podlegającej opodatkowaniu (np. w najem).

Mając na uwadze okoliczności przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, że w analizowanym przypadku względem mających być przedmiotem sprzedaży dwóch budynków użytkowych, doszło już do pierwszego zasiedlenia w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o VAT.

Jak wskazano w opisie sprawy ww. dwa budynki będące przedmiotem wniosku są budynkami użytkowymi, wybudowanymi i oddanymi do użytku w 1990 r. Pierwsze zajęcie (używanie) tych budynków nastąpiło w 1990 r. (przez okres od 1990 r. do 2016 r. lokale są wynajmowane pod działalność gospodarczą najemcom).

W związku z pytaniem tut. organu czy były ponoszone wydatki na ulepszenie budynków w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym stanowiące co najmniej 30% wartości początkowej danego budynku, Wnioskodawca odpowiedział, że w pierwszym budynku dokonano tylko wymiany drzwi wejściowych do lokalu, a w drugim nie dokonywano żadnych remontów.

Z wniosku nie wynika zatem aby Wnioskodawca ponosił wydatki na ulepszenie stanowiące co najmniej 30% wartości początkowej tych budynków.

W związku z powyższym dostawa ww. dwóch budynków użytkowych nie będzie dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia.

Tym samym dostawa ww. dwóch budynków użytkowych w stosunku do których pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą nie upłynie okres krótszy niż 2 lata - będzie objęta zwolnieniem od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT z uwagi na spełnienie warunków wynikających z tego przepisu.

Skoro ww. dostawa ww. dwóch budynków użytkowych objęta będzie zwolnieniem od podatku, również dostawa działek nr 1179/11 i nr 1180/11, na których te budynki są posadowione, podlega zwolnieniu od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 w związku z art. 29a ust. 8 ustawy o VAT.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że ww. dostawa korzysta ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zmiana któregokolwiek elementu opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku lub zmiana stanu prawnego powoduje, że interpretacja traci ważność.

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem.

Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 718 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.