2461-IBPP1.4512.802.2016.1.AW - Możliwości zmniejszenia podatku należnego o podatek naliczony przy nabyciu towarów i usług związanych z realizacją projektu związanego z wykonywaniem robót budowlanych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 12 października 2016 r. (data wpływu 17 października 2016 r.), uzupełnionym pismem z 8 grudnia 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zmniejszenia podatku należnego o podatek naliczony przy nabyciu towarów i usług związanych z realizacją projektu opisanego we wniosku - jest prawidłowe.

W dniu 17 października 2016 r. wpłynął do tut. Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zmniejszenia podatku należnego o podatek naliczony przy nabyciu towarów i usług związanych z realizacją projektu opisanego we wniosku.

Wniosek uzupełniono pismem z 8 grudnia 2016 r.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (Miasto) jest czynnym podatnikiem VAT.

Miasto wystąpiło z wnioskiem o dofinansowanie realizacji projektu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2014-2020 (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego). Przedmiotem projektu jest adaptacja nieużywanych lokali stanowiących własność Gminy na mieszkania socjalne. W wyniku realizacji projektu powstanie 13 nowych mieszkań socjalnych. Projekt obejmuje wykonanie niezbędnych robót budowlanych oraz instalacyjnych z dostosowaniem wymagań dla mieszkań socjalnych.

Mieszkania zostaną zasiedlone przez osoby spełniające kryteria obowiązujące dla uzyskania lokalu socjalnego. Z osobami tymi (najemcami) zostaną zawarte odpłatne umowy najmu. Najemcy będą wykorzystywać mieszkania socjalne zgodnie z ich przeznaczeniem, to jest wyłącznie na cele mieszkalne.

Do realizacji projektu Miasto zakupi towary i usługi niezbędne dla osiągnięcia zamierzonego w projekcie celu, czyli adaptacji nieużywanych lokali na mieszkania socjalne.

W uzupełnieniu wniosku podano ponadto, że wszystkie remontowane lokale będą używane wyłącznie na cele mieszkalne i nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Miastu przysługuje prawo do zmniejszenia podatku należnego o podatek naliczony przy nabyciu towarów i usług związanych z realizacją projektu opisanego we wniosku?

Zdaniem Wnioskodawcy, przy nabyciu towarów i usług związanych z adaptacją lokali na mieszkania socjalne, które zostaną zasiedlone na podstawie umów najmu przez osoby spełniające kryteria do uzyskania mieszkania socjalnego nie będzie przysługiwało prawo do zmniejszenia podatku należnego o podatek naliczony.

Miasto zawierając umowę cywilnoprawną jaką jest umowa najmu, staje się dla tej czynności podatnikiem podatku od towarów i usług, co wynika z treści art. 15 ust. 6 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa VAT). Zgodnie z powołanym przepisem nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Czynność polegająca na odpłatnym świadczeniu usług na terenie kraju mieści się w zakresie przedmiotowym ustawy VAT, co zostało zapisane w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT.

Zauważyć należy, że usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe korzystają ze zwolnienia od podatku, co wprost wynika z treści art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy VAT.

Podatnikowi, zgodnie z zapisem art. 86 ust. 1 ustawy VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Ustawodawca używając pojęcia "czynności opodatkowanych" zróżnicował zakres prawa do odliczenie podatku od tego czy dana jest opodatkowana czy też nie. Przy czym przez "czynność opodatkowaną" należy rozumieć taką czynność, która wywołuje skutki na gruncie podatku należnego, a zatem nie można uznać, iż usługa, która korzysta ze zwolnienia przedmiotowego (w tym przypadku usługa najmu na cele mieszkalne) jest czynnością opodatkowaną. Czynność ta jedynie podlega opodatkowaniu (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT), co w tym przypadku oznacza, że działają wobec niej rygory ustawy VAT, nie powoduje ona skutków w zakresie podatku należnego.

Czytając zatem a contrario art. 86 ust. 1 ustawy VAT uznać należy, że podatnikowi nie przysługuje prawo do rozliczenia podatku naliczonego od zakupionych towarów i usług związanych wyłącznie z czynnościami podlegającymi opodatkowaniu, lecz zwolnionymi od podatku. Zbieżne stanowisko zawiera między innymi interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 16 lipca 2012 r. nr IPTPP4/443-273/12-4/ALN, zamieszczona na stronie internetowej Ministerstwa Finansów.

Reasumując stwierdzić należy, że podatnikowi - Miastu, nie będzie przysługiwało prawo do rozliczenia podatku naliczonego przy zakupie towarów i usług związanych z adaptacją lokali na mieszkania socjalne, za najem których Miasto będzie pobierało czynsz, gdyż usługa ta (usługa najmu na cele mieszkalne) korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 710 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a tej ustawy kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ww. ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ww. ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go dla tej czynności za podatnika podatku od towarów i usług, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego nie są podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają z tego tytułu należności, opłaty lub składki. Podmioty te są natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 446) gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy:

* pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych (art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy o samorządzie gminnym)

* gminnego budownictwa mieszkaniowego (art. 7 ust. 1 pkt 7 ustawy o samorządzie gminnym).

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT. Wnioskodawca wystąpił z wnioskiem o dofinansowanie realizacji projektu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2014-2020 (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego). Przedmiotem projektu jest adaptacja nieużywanych lokali stanowiących własność Wnioskodawcy na mieszkania socjalne. W wyniku realizacji projektu powstanie 13 nowych mieszkań socjalnych. Projekt obejmuje wykonanie niezbędnych robót budowlanych oraz instalacyjnych z dostosowaniem wymagań dla mieszkań socjalnych.

Mieszkania zostaną zasiedlone przez osoby spełniające kryteria obowiązujące dla uzyskania lokalu socjalnego. Z osobami tymi (najemcami) zostaną zawarte odpłatne umowy najmu. Najemcy będą wykorzystywać mieszkania socjalne zgodnie z ich przeznaczeniem, to jest wyłącznie na cele mieszkalne.

Do realizacji projektu Wnioskodawca zakupi towary i usługi niezbędne dla osiągnięcia zamierzonego w projekcie celu, czyli adaptacji nieużywanych lokali na mieszkania socjalne.

Wszystkie remontowane lokale będą używane wyłącznie na cele mieszkalne i nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem art. 41 ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1 ustawy. W myśl art. 146a pkt 1 ustawy w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział obniżone stawki podatku oraz zwolnienia od podatku dla dostaw niektórych towarów lub świadczenia niektórych usług, a także określił warunki stosowania tych obniżonych stawek i zwolnień. Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów i świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy o VAT.

Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 36 tej ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe.

Analizując przedstawiony opis zdarzenia przyszłego należy wskazać, że nie wyczerpuje on znamion unormowania regulującego prawo do odliczenia podatku naliczonego przedstawionego w ww. art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. Wnioskodawca jednoznacznie wskazał, iż nabyte towary i usługi nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Rozpatrując kwestię prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, należy mieć na uwadze, że system odliczenia ma na celu całkowite uwolnienie przedsiębiorcy od ciężaru podatku VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Natomiast nie daje uprawnień do odliczenia w przypadku czynności będących poza zakresem działalności gospodarczej oraz zwolnionych od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może domagać się prawa do odliczenia podatku naliczonego nie płacąc podatku należnego.

Mając na uwadze opis sprawy i wskazany wyżej przepis art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, stwierdzić należy, że skoro wszystkie remontowane lokale będą używane wyłącznie na cele mieszkalne, tj. zwolnione od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT i - jak wskazał Wnioskodawca - nie będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT, to w przedmiotowej sprawie nie zostanie spełniony podstawowy warunek uprawniający do odliczenia podatku od towarów i usług - brak związku dokonanych zakupów ze sprzedażą opodatkowaną podatkiem VAT. Zatem mając na uwadze przywołane wyżej przepisy należy stwierdzić, że nie zostaną spełnione przesłanki art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

W konsekwencji Wnioskodawcy nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dotyczących zakupów towarów i usług dokonywanych w związku z realizacją ww. projektu.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy - należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja indywidualna traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem.

Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 718 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.