2461-IBPB-2-2.4511.766.2016.1.MZA - Ustalenie momentu nabycia nieruchomości oraz skutków podatkowych jej sprzedaży.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 10 sierpnia 2016 r. (otrzymano 12 sierpnia 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia momentu nabycia nieruchomości oraz skutków podatkowych jej sprzedaży - jest nieprawidłowe.

W dniu 12 sierpnia 2016 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia momentu nabycia nieruchomości oraz skutków podatkowych jej sprzedaży.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca wraz z małżonką w 2004 r. nabył na zasadzie wspólności majątkowej nieruchomość składającą się z działek nr 231/2 i 231/13. W dniu 1 lipca 2015 r. aktem notarialnym małżonkowie ograniczyli swój majątek wspólny poprzez darowanie ww. nieruchomości do majątku osobistego Wnioskodawcy. Wnioskodawca wskazał, że w małżeństwie Wnioskodawcy od 1974 r. cały czas obowiązuje ustrój wspólności majątkowej. W dniu 2 lutego 2016 r. na podstawie aktu notarialnego Wnioskodawca sprzedał wyżej opisaną nieruchomość.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytania.

1. Czy ograniczenie ustawowej wspólności majątkowej poprzez przesunięcie nieruchomości z majątku wspólnego obojga małżonków do majątku osobistego Wnioskodawcy stanowi ponowne nabycie nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

2. Czy Wnioskodawca musi zapłacić podatek dochodowy w związku ze sprzedażą ww. nieruchomości przed upływem 5 lat od daty ograniczenia ustawowej współwłasności?

Ad. 1)

Zdaniem Wnioskodawcy, ograniczenie ustawowej wspólności majątkowej przez przesunięcie nieruchomości z majątku wspólnego obojga małżonków do majątku osobistego Wnioskodawcy nie stanowi ponownego nabycia nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przez jednego z małżonków. Zgodnie z art. 31 § 3 (winno być: art. 31 § 1) Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz. U. z 2012 r. poz. 788 z późn. zm.) - z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami wspólność majątkowa (ustawowa), która obejmuje majątek nabyty w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Małżonkowie mogą ją jednak w formie aktu notarialnego - zgodnie z art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego - rozszerzyć lub ograniczyć. Umowa taka ma charakter bez udziałowy. Oznacza to, że w przypadku sprzedaży nieruchomości każdy z małżonków zbywa całą nieruchomość a nie udziały w niej, a cały przychód ze sprzedaży wchodzi niepodzielnie do majątku wspólnego. Co więcej, z chwilą objęcia nieruchomości wspólnością majątkową nie następuje jakiekolwiek wydzielenie części nieruchomości a zatem każdy z małżonków jest właścicielem całej nieruchomości. Zawarcie umowy majątkowej nie oznacza też zbycia prawa do nieruchomości lub jej części.

Zgodnie z powyższym uzasadnieniem - potwierdzonym wyrokami sądów administracyjnych -Wnioskodawca od 2004 r. był właścicielem całej nieruchomości, gdyż jak stwierdzają sądy w swoich wyrokach, nie każde przeniesienie własności jest nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ad. 2)

Zdaniem Wnioskodawcy, ograniczenie ustawowej współwłasności majątkowej jakie miało miejsce w 2015 r. nie wpłynęło na obowiązujący w małżeństwie ustrój wspólności majątkowej. Wnioskodawca był właścicielem całej ww. nieruchomości od 2004 r. a w związku z tym, że minęło już pięć lat od końca roku, w którym nastąpiło nabycie, sprzedaż w 2016 r. nieruchomości nie powoduje powstania obowiązku podatkowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) - podlegającym opodatkowaniu źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W świetle powyższego przepisu każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości i praw w nim wymienionych stanowi źródło przychodów, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie, tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

Wobec powyższej regulacji prawnej stwierdzić należy, że w przypadku sprzedaży nieruchomości i praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment i sposób ich nabycia.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w 2004 r. Wnioskodawca wraz z małżonką nabyli do majątku wspólnego nieruchomość stanowiącą działkę nr 231/2 i 231/13. Następnie 1 lipca 2015 r. małżonkowie ograniczyli swój majątek wspólny poprzez darowanie Wnioskodawcy do majątku osobistego ww. nieruchomości. W dniu 2 lutego 2016 r. Wnioskodawca sprzedał ww. nieruchomość.

Wątpliwość Wnioskodawcy budzi kwestia czy ograniczenie ustawowej wspólności majątkowej poprzez przesunięcie nieruchomości z majątku wspólnego obojga małżonków do majątku osobistego Wnioskodawcy stanowi ponowne nabycie nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia "nabycia" należy zatem odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 380 z późn. zm.), a w szczególności do art. 155 § 1, który stanowi, że umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Umowa darowizny uregulowana została zaś w art. 888 § 1 ustawy - Kodeks cywilny. Przepis ten stanowi, że przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Rozstrzygając kwestię momentu nabycia przez Wnioskodawcę własności nieruchomości stanowiącej działkę nr 231/2 i 231/13, należy odwołać się również do ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 2082 z późn. zm.), która reguluje stosunki majątkowe między małżonkami. Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy - z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Do majątku osobistego każdego z małżonków należą m.in. przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis, darowiznę chyba, że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił (art. 33 ww. ustawy), ale też przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.

Skoro na skutek zawarcia umowy darowizny jeden z małżonków zbywa na rzecz drugiego nieruchomość lub prawo, to uznać należy, że następuje nabycie tej nieruchomości lub prawa przez drugiego z nich.

Jak stanowi art. 43 § 1 ww. Kodeksu - oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Jeżeli zatem małżonkowie pozostający w ustroju wspólności ustawowej tak rozporządzili posiadanym przez siebie udziałem w nieruchomości (składającej się z dwóch działek), że małżonka Wnioskodawcy rozporządzając swoim udziałem w tej nieruchomości, dokonała na rzecz Wnioskodawcy w formie aktu notarialnego darowizny nieruchomości, której własność Wnioskodawca w całości przyjął do swojego majątku osobistego, to ten przedmiot majątkowy, wchodzący wcześniej w skład majątku wspólnego małżonków, stał się od momentu nabycia (zawarcia umowy darowizny) majątkiem osobistym Wnioskodawcy w rozumieniu art. 33 pkt 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Przy czym okoliczność ta jedynie świadczy, że Wnioskodawca stał się właścicielem całej nieruchomości przez zawarcie umowy darowizny, albowiem w momencie dokonania darowizny był już jej współwłaścicielem na prawach ustawowej wspólności małżeńskiej. Wnioskodawca umową darowizny nie nabył powtórnie całej nieruchomości, gdyż w części należała już do niego od momentu nabycia do majątku wspólnego małżonków. Dokonano jedynie przesunięcia własności udziału małżonki do własności udziału męża (do osobistego majątku Wnioskodawcy) w nieruchomości stanowiącej wcześniej współwłasność majątkową małżonków. Innymi słowy, uczyniona przez Wnioskodawcę wraz z małżonką darowizna spowodowała jedynie przesunięcie przedmiotu darowizny między jej majątkami.

W konsekwencji, mając na uwadze powyższe wyjaśnienie oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny uznać należy, że Wnioskodawca powinien rozpoznać następujące daty nabycia nieruchomości:

* 2004 r. - kiedy Wnioskodawca nabył udział 1/2 ww. nieruchomości w wyniku nabycia go do majątku wspólnego Wnioskodawcy i jego małżonki w ramach ustawowej wspólności majątkowej,

* 2015 r. - gdy Wnioskodawca nabył udział 1/2 w ww. nieruchomości w drodze zawarcia umowy darowizny, w której małżonka Wnioskodawcy darowała mu (za jej zgodą) do jego majątku osobistego tę nieruchomość.

Zaaprobowanie poglądu Wnioskodawcy, że wskazaną we wniosku nieruchomość nabył wyłącznie w 2004 r. oznaczałoby, że cała nieruchomość stanowiła jego wyłączną własność, co oznaczałoby z kolei, że małżonka nie mogłaby darować jemu swojego udziału, gdyż to jemu, a nie im wspólnie przysługiwałaby ta nieruchomość. Wysnucie takiego wniosku stoi w sprzeczności z całokształtem regulacji dotyczących majątkowej wspólności ustawowej, i oznaczałoby przyjęcie tezy, że małżonce Wnioskodawcy nie przysługiwały żadne prawa majątkowe, gdyż te w pełni przysługiwały Wnioskodawcy jako jej mężowi. Natomiast współwłasność łączna oznacza, że własność tej samej rzeczy przysługuje kilku osobom. W przypadku małżonków o ustawowej wspólności majątkowej własność (współwłasność) przysługuje im obojgu, w równych udziałach. Podobnie orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w wyroku z 16 września 2015 r. sygn. akt I SA/Sz 734/15.

Biorąc powyższe przepisy pod uwagę stwierdzić należy, że odpłatne zbycie przez Wnioskodawcę w 2016 r. nieruchomości w części odpowiadającej udziałowi nabytemu do majątku wspólnego w 2004 r. dokonane zostało po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego (2004 r.), w którym nastąpiło nabycie tego udziału w nieruchomości i nie stanowi źródła przychodu określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z uwagi jednak, że Wnioskodawca ww. nieruchomość nabył również w udziale 1/2 w 2015 r. w drodze zawarcia umowy darowizny, to jej odpłatne zbycie przez Wnioskodawcę 2 lutego 2016 r. w części nabytej w 2015 r. zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, dlatego też stanowi źródło przychodu określone w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stąd też podlega opodatkowaniu tym podatkiem na zasadach określonych w art. 30e ww. ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 718 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) - w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie - w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.