2461-IBPB-2-1.4514.678.2016.2.MPu - Skutki podatkowe zawarcia umowy cash-poolingu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. , poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 7 grudnia 2016 r. (data wpływu do Biura - 13 grudnia 2016 r.), uzupełnionym 31 stycznia 2017 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu - jest prawidłowe.

W dniu 13 grudnia 2016 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca - Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: "Spółka" lub "Podatnik") podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Spółka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Spółka wchodzi w skład międzynarodowej grupy T. Group (dalej: "Grupa"). Spółka planuje dołączyć do systemu zarządzania płynnością finansową typu cash pooling (dalej: "System Cash Pooling"), który jest oferowany przez S. AB (dalej: "Bank"). System cash pooling będzie koordynowany przez T. (dalej: "Lider"), podmiot dominujący w Grupie i będący jedynym udziałowcem Wnioskodawcy.

Bank i polski oddział Banku (dalej: "Oddział S.") nie są podmiotami powiązanymi z Wnioskodawcą i Liderem w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Lider posiada siedzibę i jest zarejestrowany dla celów podatku od towarów i usług w Szwecji. Lider nie posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagranicznego zakładu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz Konwencji między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Królestwa Szwecji w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu.

Wnioskodawca będzie dysponował certyfikatem rezydencji Lidera, potwierdzającym, że jest on szwedzkim rezydentem podatkowym.

Celem włączenia Spółki do systemu cash pooling ma być zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi podmiotów z grupy poprzez optymalne wykorzystanie nadwyżek środków pieniężnych oraz zminimalizowanie kosztów finansowania działalności gospodarczej podmiotów uczestniczących w systemie.

System cash pooling, w którym Spółka ma zamiar uczestniczyć, oparty jest na następujących założeniach:

1. W systemie będzie brał udział podmiot krajowy (Wnioskodawca) posiadający rachunek bankowy założony w Banku/Oddział S. oraz podmiot zagraniczny Lider, posiadający rachunek bankowy w kraju UE.

2. Umowa systemu cash pooling (dalej: umowa CP) zawarta zostanie pomiędzy Bankiem oraz Wnioskodawcą. Umowa będzie obejmowała pełnomocnictwa udzielone przez Wnioskodawcę dla banku oraz uczestnika zagranicznego do wykonywania czynności objętych umową. Włączenie Spółki do systemu cash pooling nie będzie wiązało się z zawarciem żadnej umowy pomiędzy Wnioskodawcą a Liderem.

3. Funkcjonowanie systemu cash pooling przewiduje wykorzystanie trzech różnych typów rachunków obsługiwanych przez Bank/Oddział S., z których każdy będzie pełnił odrębne funkcje:

1. Rachunek Źródłowy

2. Rachunek Transakcyjny

3. Rachunek Konsolidacyjny

Rachunek Źródłowy jest bieżącym rachunkiem należącym do Spółki, prowadzonym przez Oddział S., który po podpisaniu załączników opisanych powyżej zostanie włączony do systemu cash pooling.

Zgodnie z założeniami systemu cash pooling saldo na Rachunku Źródłowym na początku każdego dnia wynosić będzie zero. W ciągu dnia Spółka będzie wykorzystywała Rachunek Źródłowy do wykonywania swoich operacji bankowych, tj. dokonywania oraz otrzymywania płatności na rzecz/od kontrahentów. Spółka będzie miała możliwość zadłużania się na Rachunku Źródłowym w ramach udostępnionej Spółce przez Oddział S. krótkoterminowej linii technicznej. Na koniec dnia roboczego, w zależności od tego czy saldo na Rachunku Źródłowym będzie dodatnie czy ujemne, dokonane zostaną automatyczne przelewy (Automated Sweeps) pomiędzy Rachunkiem Źródłowym a Rachunkiem Transakcyjnym mające na celu wyzerowanie salda Rachunku Źródłowego (wykorzystanie mechanizmu zero balance cash pool). W przypadku salda dodatniego nadwyżka zostanie przekazana do przechowania na Rachunku Transakcyjnym Liderowi (sweeping). Z kolei w przypadku salda ujemnego na Rachunku Źródłowym Lider przekaże środki z Rachunku Transakcyjnego na Rachunek Źródłowy (topping). W zależności od salda Rachunku Transakcyjnego określone należności lub zobowiązania wobec Lidera na koniec okresu rozliczeniowego będą kompensowane.

Rachunek Transakcyjny będzie rachunkiem o charakterze technicznym - saldo prezentowane na Rachunku Transakcyjnym będzie miało charakter wyłącznie wirtualny. Środki pieniężne będą zawsze gromadzone fizycznie na Rachunku Konsolidacyjnym, z którym Rachunek Transakcyjny zostanie "połączony". Z uwagi na to salda Rachunku Transakcyjnego będą odpowiednio odzwierciedlane na Rachunku Konsolidacyjnym. Natomiast nie będzie fizycznych przepływów środków finansowych pomiędzy Rachunkiem Transakcyjnym a Rachunkiem Konsolidacyjnym. Saldo Rachunku Transakcyjnego odzwierciedlać będzie odpowiednio stan należności lub zobowiązań pomiędzy Spółką oraz Liderem.

Rachunek Konsolidacyjny będzie należał do Lidera i będzie prowadzony w Szwecji. Na tym rachunku gromadzone będą wszystkie środki pieniężne w ramach systemu cash pooling. Lider będzie odpowiedzialny za zasilanie Rachunku Konsolidacyjnego w celu pokrycia ujemnego salda na tym rachunku. Środki te mogą pochodzić między innymi ze środków własnych Lidera, z pożyczek bankowych, obligacji oraz innych systemów Cash Pooling w ramach Grupy, w których uczestniczy Lider (a których uczestnikiem nie jest Wnioskodawca).

W zależności od salda na Rachunku Transakcyjnym powstawały będą zobowiązania Spółki w stosunku do Lidera, bądź też Spółka będzie wykazywać należności od Lidera. W sytuacji dodatniego salda na Rachunku Transakcyjnym naliczone zostaną odsetki należne Spółce od Lidera, które zostaną zaksięgowane jako zwiększenie salda na Rachunku Transakcyjnym (i odpowiednio odzwierciedlone na Rachunku Konsolidacyjnym). Natomiast, w sytuacji gdy Rachunek Transakcyjny wykazywał będzie saldo ujemne, wówczas naliczone zostaną odsetki należne Liderowi od Spółki, które zostaną zaksięgowane jako zmniejszenie salda na Rachunku Transakcyjnym (i odpowiednio odzwierciedlone na Rachunku Konsolidacyjnym). Odsetki nie będą wpływały na saldo Rachunku Źródłowego.

Wszystkie wyżej wymienione rachunki będą prowadzone w polskich złotych. Wszystkie rozliczenia i transfery w ramach systemu cash pooling będą dokonywane w polskich złotych.

4. Bank (i Oddział S. w odpowiednim zakresie) zapewni wykonanie wszelkich niezbędnych czynności związanych z Systemem, w tym przykładowo: wykonywanie przelewów bankowych, techniczne naliczane odsetek, niektóre obowiązki sprawozdawcze itp.

5. Lider będzie odpowiedzialny za reprezentowanie Wnioskodawcy przed Bankiem, jak również za podejmowanie wewnętrznych decyzji np. w zakresie zasad kalkulacji odsetek, ustalanie wysokości oprocentowania środków, oraz okresów rozliczeniowych, a także realizację innych czynności niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania Systemu.

6. Wnioskodawca będzie zobowiązany do uiszczenia wynagrodzenia na rzecz Oddziału S. na podstawie Umowy CP. Poza tym Spółka nie będzie obciążana innymi kosztami funkcjonowania systemu cash pooling.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy czynności wykonywane przez Wnioskodawcę w ramach umowy cash pooling będą podlegały opodatkowaniu podatkiem o czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy udział w systemie cash pooling, polegający na wykorzystywaniu środków finansowych w ramach Systemu (w tym przepływy pieniężne realizowane pomiędzy Rachunkiem Źródłowym a Rachunkiem Transakcyjnym) nie skutkuje podleganiem opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawca wskazał, że art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Oznacza to, że jakakolwiek inna czynność prawna niewymieniona w tym wyliczeniu pozostaje poza zakresem opodatkowania od czynności cywilnoprawnych.

Spółka zwróciła uwagę, że umowa cash poolingu jest umową nienazwaną; nieuregulowaną w polskim prawie żadnymi szczegółowymi przepisami. Ani regulacje prawa cywilnego, ani regulacje prawa bankowego, ani też tym bardziej regulacje prawa podatkowego nie odnoszą się wprost do umowy cash poolingu.

Umowa cash poolingu mogłaby zatem podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych wyłącznie w sytuacji, gdyby umowa ta lub operacje dokonywane w jej ramach mogły zostać zakwalifikowane jako jedna z umów wskazanych przepisie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W opinii Wnioskodawcy, operacje wykonywane w ramach usługi cash poolingu nie stanowią czynności wymienionych w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca przywołał interpretacje indywidualne.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 223, z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

* umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

* umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

* umowy dożywocia,

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

* ustanowienie hipoteki,

* ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

* umowy depozytu nieprawidłowego,

* umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Należy stwierdzić, że umowa cash poolingu pozostaje umową nienazwaną. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380, z późn. zm.) - w księdze trzeciej zobowiązania - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Umowa cash poolingu jest najbardziej zbliżona swą konstrukcją do umowy pożyczki wymienionej w katalogu określonym w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Jednakże nie jest taką umową; w myśl art. 720 § 1 ustawy - Kodeks cywilny, dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash poolingu, jako sposobu zarządzania płynnością finansową uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Cash pooling polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków podmiotów należących do danej grupy nadwyżkami innych podmiotów należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków.

W przypadku cash poolingu mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz podmiotem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tak samo uczestnik, który posiada niedobory nie wie, środkami którego podmiotu zostaną one zniwelowane. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest - co do zasady - rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu lub też rachunek któregoś z uczestników, który posiada saldo dodatnie.

W rezultacie zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową (umowy cash poolingu) nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że skoro zawarcie umowy cash poolingu nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych a czynności tego typu nie można zakwalifikować, np. jako umowy pożyczki czy też innej czynności tym katalogiem objętej, to tym samym - z powyższych przyczyn - czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu dotyczące zarządzania płynnością finansową nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych; nie mieszczą się bowiem w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zatem kompleksowa usługa zarządzania płynnością finansową (umowa cash poolingu), do której przystąpi Wnioskodawca oraz świadczone w jej ramach czynności nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.