2461-IBPB-2-1.4514.563.2016.2.BJ - Skutki podatkowe umowy pożyczki.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. , poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 3 października 2016 r. (data wpływu do Biura - 6 października 2016 r.), uzupełnionym 27 grudnia 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umowy pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 6 października 2016 r. do Biura wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umowy pożyczki.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 2 grudnia 2016 r. znak: 2461-IBPB-2-2.4511.1050.2016.1.MMA, 2461-IBPB-2-1.4514.563.2016.1.BJ, 2461-IBPP2.4512.789.2016.1.EJu wezwano Wnioskodawczynię o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono 27 grudnia 2016 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni współpracuje z X Sp. z o.o. z siedzibą w W. (Spółka) na podstawie umowy zlecenia i umowy o dzieło. W przyszłości może zostać zatrudniona przez Spółkę na podstawie umowy o pracę.

W Spółce wprowadzony został we wrześniu 2016 r. Pracowniczy Program Jubileuszowy (Program). Celem Programu jest wzmocnienie lojalności osób współpracujących ze Spółką poprzez dofinansowanie przez Spółkę kosztów związanych z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych (Program podnoszenia kwalifikacji zawodowych) oraz realizacją własnych celów mieszkaniowych (Program pożyczkowy). Programem zostały objęte osoby będące pracownikami Spółki w rozumieniu postanowień ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, a także osoby zatrudnione przez Spółkę w oparciu o umowy cywilnoprawne, m.in. umowy zlecenie, umowy o dzieło itp. (Uczestnicy).

W ramach Programu podnoszenia kwalifikacji zawodowych Spółka, na uzasadniony pisemny wniosek Uczestnika, może udzielić mu dofinansowania na:

Wniosek o dofinansowanie podnoszenia kwalifikacji zawodowych powinien zawierać:

* oświadczenie o spełnieniu warunków szczegółowych,

* formę kształcenia, którą Uczestnik chce podjąć;

* tryb kształcenia;

* planowany okres kształcenia;

* nazwę podmiotu świadczącego usługę podnoszenia kwalifikacji zawodowych;

* związek planowanego kształcenia z zajmowanym przez Uczestnika w Spółce stanowiskiem i rodzajem świadczonej pracy;

* koszt kształcenia;

* prośbę o przyznanie dofinansowania.

W przypadku uwzględnienia wniosku przyznawane jest prawo do otrzymania dofinansowania. Wymogiem otrzymania przyznanego dofinansowania jest zawarcie ze Spółką umowy określającej wzajemne prawa i obowiązki stron (Umowa o podnoszenie kwalifikacji zawodowych).

Dofinansowanie wypłacane jest bezpośrednio na rachunek bankowy podmiotu świadczącego usługę podnoszenia kwalifikacji zawodowych niezwłocznie po okazaniu przez Uczestnika faktury za tą usługę. Uczestnik, któremu przyznane zostało dofinansowanie i który zawarł ze Spółką Umowę o podnoszenie kwalifikacji zawodowych, obowiązany jest:

Uczestnik podnoszący kwalifikacje zawodowe:

jest obowiązany do zwrotu dofinansowania udzielonego przez Spółkę, w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych.

Szczegółowe zasady zwrotu dofinansowania określa Umowa o podnoszeniu kwalifikacji zawodowych.

W ramach Programu pożyczkowego Spółka, na uzasadniony pisemny wniosek Uczestnika, może udzielić mu dofinansowania (pożyczki) na realizację własnych celów mieszkaniowych-rozumie się przez to zaspakajanie osobistych potrzeb mieszkaniowych Uczestnika poprzez przeznaczenie środków pieniężnych z Pożyczki na:

Jako pożyczkę rozumie się nieoprocentowaną (nieodpłatną) pożyczkę na własne cele mieszkaniowe, udzieloną przez Spółkę na rzecz Uczestnika, na zasadach określonych w Programie pożyczkowym oraz Umowie pożyczki.

Postanowienia Programu pożyczkowego stanowią, że każdy z Uczestników, ubiegających się o uzyskanie pożyczki od Spółki, zobowiązany jest spełnić identyczne wymagania formalne.

Spółka udziela Pożyczki w kwocie nieprzekraczającej równowartości sześciokrotności miesięcznego wynagrodzenia netto należnego Uczestnikowi za miesiąc poprzedzający złożenie wniosku, jednakże kwota Pożyczki na rzecz pojedynczego Uczestnika nie może przekroczyć limitu określonego przez Spółkę.

W przypadku uwzględnienia wniosku przyznawane jest prawo do otrzymania pożyczki - wymogiem otrzymania pożyczki jest zawarcie Umowy pożyczki ze Spółką.

Uczestnik, któremu zostało przyznane prawo do otrzymania pożyczki i który zawarł ze Spółką Umowę pożyczki, obowiązany jest:

1. Wydatkować pożyczkę na własny cel mieszkaniowy określony we wniosku;

2. Przedstawiać dokumenty potwierdzające realizację własnego celu mieszkaniowego na każde wezwanie Spółki;

3. Dokonać zwrotu pożyczki na warunkach określonych w Programie pożyczkowym i Umowie pożyczki.

W przypadku gdy:

1. Spółka rozwiąże z Uczestnikiem stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy, a jeżeli jest

2. osobą zatrudnioną w oparciu o umowę cywilnoprawną wypowie umowę lub odmówi zawarcia kolejnej z przyczyn leżących po stronie Uczestnika, w okresie spłaty Pożyczki;

3. Uczestnik, w okresie wskazanym w pkt 1, rozwiąże stosunek pracy za wypowiedzeniem, z wyjątkiem wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn określonych w art. 943 Kodeksu pracy, a jeżeli jest osobą zatrudnioną w oparciu o umowę cywilnoprawną, wypowie umowę lub odmówi zawarcia kolejnej z jakiegokolwiek powodu;

4. Uczestnik, w okresie wskazanym w pkt 1, rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 lub art. 943 Kodeksu pracy, mimo braku uzasadnionych podstaw do rozwiązania stosunku pracy w oparciu o powyższe regulacje prawne, a jeżeli jest osobą zatrudnioną w oparciu o umowę cywilnoprawną, wypowie tę umowę lub odmówi zawarcia kolejnej z jakiegokolwiek powodu;

5. Uczestnik wydatkuje pożyczkę na cel inny niż własne cele mieszkaniowe albo odmówi przedłożenia dokumentów potwierdzających realizację określonego celu, a w szczególności: aktu notarialnego, umowy kredytu, informacji pochodzącej od kredytodawcy o kwocie spłaconego kredytu, wyciągów z historii rachunku bankowego itp.

- Spółka uprawniona jest do natychmiastowego wypowiedzenia Umowy pożyczki.

W przypadku złożenia przez Spółkę oświadczenia w przedmiocie wypowiedzenia Umowy pożyczki Spółka naliczy Uczestnikowi odsetki od pożyczonej kwoty zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa cywilnego. Wypowiedzenie przez Spółkę Umowy pożyczki skutkuje po stronie Uczestnika obowiązkiem bezzwłocznego zwrotu całej kwoty pożyczki wraz z odsetkami, nie później niż w terminie 14 dni od dnia wypowiedzenia tej umowy.

Prawo do ubiegania się przez Uczestnika o dofinansowanie szkolenia w ramach Programu podnoszenia kwalifikacji zawodowych oraz udzielenie pożyczki w ramach Programu pożyczkowego uzależnione jest od określonego przez Spółkę stażu pracy w ramach jej przedsiębiorstwa.

W piśmie z 20 grudnia 2016 r. (wpływ do Biura 27 grudnia 2016 r.), stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawczyni oświadczyła, że zawarcie przez nią oraz Spółkę umowy pożyczki w ramach Programu pożyczkowego będzie czynnością opodatkowaną w zakresie podatku od towarów i usług i jednocześnie będzie to czynność zwolniona z tego podatku na podstawie zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług. Wnioskodawczyni wskazała, że 10 listopada 2016 r. wydana została na rzecz Spółki interpretacja indywidualna znak: 1462-lPPP1.4512.873.2016.1.IGo, w której organ uznał, że usługa udzielania przez Spółkę na rzecz pracowników oraz współpracowników pożyczek pieniężnych w ramach Programu pożyczkowego stanowi czynność zwolnioną z podatku od towarów i usług w oparciu o treść art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług i przytoczyła fragment tej interpretacji.

Wnioskodawczyni wyjaśniła, że Spółka (Pożyczkodawca) nie jest przedsiębiorcą, który prowadzi działalność gospodarczą w zakresie kredytowania oraz udzielania pożyczek. Program pożyczkowy oraz Program podnoszenia kwalifikacji zawodowych są inicjatywami podejmowanymi przez Spółkę w ramach prowadzonej przez nią aktywności gospodarczej.

W oparciu o Program pożyczkowy Spółka wspomaga realizację przez jej pracowników oraz współpracowników ich celów mieszkaniowych - jak wynika zaś z postanowień Programu pożyczkowego uzyskanie Pożyczki powiązane jest z zaciągnięciem przez pracownika lub współpracownika zobowiązania do niewypowiadania umowy o pracę lub współpracę przez określony czas. Tym samym, dzięki funkcjonowaniu Programu pożyczkowego, Spółka wspomaga uczestników w procesie zapewnienia sobie "dachu nad głową", a jednocześnie zagwarantowuje sobie ich lojalność. Z punku widzenia interesów Spółki, inwestycja w zasoby kadrowe odgrywa kluczową rolę dla jej rozwoju. Spółka w przeważającej mierze opiera bowiem swoje funkcjonowanie na pracownikach oraz współpracownikach wykonujących na jej rzecz szereg czynności. Wiedza tych osób jest podstawowym zasobem i wartością dla Spółki. Oznacza to w efekcie, że lojalność tych osób jest bardzo ważna z punktu widzenia interesów ekonomicznych Spółki. Wprowadzony przez Spółkę Program pożyczkowy ma zaś na celu wzmocnienie lojalności tychże, co tym samym przekłada się na generowanie przychodów przez Spółkę.

Ponadto Wnioskodawczyni wskazała, że pożyczka nie będzie pożyczką z kas lub funduszów zakładowych, funduszów związków zawodowych, pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych bądź z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.

Organ przywołał tylko tą część uzupełnienia wniosku, która dotyczy odpowiedzi na wezwanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy zawarcie przez Wnioskodawczynię, jako pracownika lub zleceniobiorcę Spółki, Umowy pożyczki (nieoprocentowanej), na warunkach określonych w Programie pożyczkowym, spowoduje powstanie po stronie Wnioskodawczyni obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, w przypadku zawarcia przez nią, jako pracownika lub zleceniobiorcę Spółki, Umowy pożyczki (nieoprocentowanej), na warunkach określonych w Programie pożyczkowym, nie spowoduje to powstania po jej stronie obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawczyni wskazała, że ustawodawca przewidział zwolnienie przedmiotowe dla usług udzielania pożyczek w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług. Jak wynika z tej regulacji zwolnione z opodatkowania są usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Do Umów pożyczek, które mają być zawierane pomiędzy Spółką a Uczestnikami, w tym potencjalnie także z Wnioskodawczynią, nie znajdą zastosowania przepisy wyłączające zwolnienie, w szczególności art. 43 ust. 15 ustawy o podatku od towarów i usług.

Podsumowując, na gruncie opisanego przez nią zdarzenia przyszłego czynność udzielenia pożyczki przez Spółkę na rzecz Uczestnika, w tym potencjalnie także Wnioskodawczyni, powinna być kwalifikowana na gruncie podatku od towarów i usług jako odpłatne świadczenie usług i jednocześnie będzie to czynność zwolniona na zasadzie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług. W rezultacie powyższego czynność nie będzie podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych w oparciu o treść art. 2 ust. 4 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i w związku z tym nie spowoduje powstania po stronie Wnioskodawczyni obowiązku zapłaty tego podatku.

Na poparcie swego stanowiska Wnioskodawczyni wskazała interpretacje indywidualne organów podatkowych.

Z uwagi na zakres niniejszej interpretacji powyżej Organ przywołał tylko stanowisko Wnioskodawczyni, które odnosi się do uregulowań objętych ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 4.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym część stanowiska Wnioskodawczyni, która odnosi się do uregulowań zawartych w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710, z późn. zm.), uznano za element własnego stanowiska niepodlegający ocenie w ramach wydawanej interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych.

W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 223, z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Stosownie do art. 4 pkt 7 ww. ustawy obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki, na biorącym pożyczkę.

W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano jednak sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

Należy jednak zaznaczyć, że w przypadku umów pożyczki o wyłączeniu, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług. Podstawę do ww. wyłączenia może stanowić m.in. fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest zwolniona z podatku od towarów i usług.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że w Spółce, w której Wnioskodawczyni pracuje na podstawie umowy zlecenia i umowy o dzieło wprowadzony został Program pożyczkowy. Programem zostały objęte osoby będące pracownikami Spółki, a także osoby zatrudnione przez Spółkę w oparciu o umowy cywilnoprawne (Uczestnicy). Spółka planuje udzielać Uczestnikom (w tym Wnioskodawczyni) nieoprocentowane pożyczki na realizację osobistych potrzeb mieszkaniowych.

W związku z tym należy podkreślić, że jakkolwiek zapytanie Wnioskodawczyni dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższa transakcja podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług lub czy przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawczyni wskazała, że zawarcie przez nią oraz Spółkę umowy pożyczki w ramach Programu pożyczkowego będzie czynnością opodatkowaną w zakresie podatku od towarów i usług i jednocześnie będzie to czynność zwolniona z tego podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług. Potwierdzone to zostało również - jak wskazała Wnioskodawczyni - w treści interpretacji indywidualnej z 10 listopada 2016 r. znak: 1462-lPPP1.4512.873.2016.1.IGo wydanej dla Spółki.

Skoro zatem opisana we wniosku pożyczka otrzymana przez Wnioskodawczynię będzie zwolniona na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, to w analizowanej sprawie znajdą zastosowanie postanowienia art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W rezultacie na Wnioskodawczyni jako pożyczkobiorcy nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.