1462-IPPB6.4510.484.2016.1.SO

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 4 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 31 sierpnia 2016 r. (data wpływu 12 września 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie braku przychodów z nieodpłatnych świadczeń z tytułu pełnienia funkcji Ekspertów Rady Nadzorczej przez pracowników oddelegowanych przez akcjonariusza - jest prawidłowe.

W dniu 12 września 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie braku przychodów z nieodpłatnych świadczeń z tytułu pełnienia funkcji Ekspertów Rady Nadzorczej przez pracowników oddelegowanych przez akcjonariusza.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca, czyli Spółka S.A. (dalej: Wnioskodawca lub Spółka) jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Głównym przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest działalność holdingów finansowych, trustów, funduszów, w szczególności przedmiotem działalności jest nabywanie i zbywanie udziałów lub akcji. Z przedmiotu działalności wyłączona jest działalność w obszarze ubezpieczeń oraz w obszarze funduszy emerytalnych. Ponadto Spółka świadczy usługi rachunkowo-księgowe.

Jedynym Akcjonariuszem, będącym właścicielem wszystkich akcji w kapitale zakładowym Spółki jest obecnie N. - fundusz inwestycyjny zamknięty aktywów niepublicznych. Jedynym inwestorem w powyższym funduszu pozostaje P. S.A. (dalej także P. SA lub Bank). Zatem powyższy Bank sprawuje pośrednio kontrolę nad Wnioskodawcą będąc jedynym inwestorem N. - funduszu inwestycyjnego zamkniętego aktywów niepublicznych.

Spółka jest więc podmiotem zależnym w rozumieniu art. 3 ust. 1. pkt 39 ustawy o rachunkowości (Dz. U. z 2013 r. poz. 330, z późn. zm.) od powyższego Banku.

P. jest podmiotem dominującym grupy kapitałowej P. (dalej; Grupa P.) składającej się z wielu spółek o różnorodnym zakresie działalności. Zarządzanie Grupą kapitałową przez P. odbywa się poprzez sprawowanie nadzoru właścicielskiego zgodnie z przepisami i w zakresie wymaganym obowiązującymi przepisami prawa, w tym w szczególności Kodeksu Spółek Handlowych oraz poprzez nadzór funkcjonalny realizowany zgodnie z wewnętrznymi procedurami raportowania obowiązującymi w Grupie P.

W Spółce działa Rada Nadzorcza (dalej: RN). Wszyscy członkowie Rady Nadzorczej są pracownikami P. Zgodnie ze Statutem Spółki "Rada Nadzorcza w związku z wykonywaniem swoich obowiązków, może korzystać z usług biegłych, ekspertów, firm audytorskich, konsultingowych, prawniczych. W przypadku konieczności zawarcia umowy z ww. podmiotami jest ona zawierana przez Zarząd Spółki; koszty usług doradczych pokrywa Spółka".

Eksperci RN (dalej: Eksperci RN) powoływani są w trybie uchwały RN spośród pracowników P. Celem powołania przez RN Ekspertów jest analiza spraw Spółki wymagających wiedzy specjalnej. Eksperci RN uprawnieni są do badania dokumentów Spółki, żądania od Zarządu Spółki oraz pracowników Spółki sprawozdań i wyjaśnień w zakresie prowadzonego badania, Eksperci RN, przeprowadzając badanie spraw Spółki, wykonują czynności nadzoru właścicielskiego na rzecz podmiotu dominującego grupy kapitałowej - tj. P., swojego pracodawcy.

Każdorazowo przed planowanym badaniem określonego obszaru działania Spółki Przewodniczący Rady Nadzorczej (na podstawie upoważnienia RN) określa zakres (temat) badania, wskazuje ekspertów z listy do przeprowadzenia konkretnego badania oraz termin takiego badania.

Wyniki prac ekspertów Rady Nadzorczej Spółki przedstawiane są Radzie Nadzorczej Spółki. Eksperci Rady Nadzorczej Spółki, przed przystąpieniem do badania spraw Spółki, składają pisemne oświadczenie o zachowaniu w poufności informacji pozyskanych w toku badania spraw Spółki. Spółka nie wypłaca Ekspertom Rady Nadzorczej wynagrodzenia.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca jako spółka zależna od P. SA powinna rozpoznać przychód z tytułu świadczenia nieodpłatnego w sytuacji wykonywania czynności eksperckich (kontrolnych) bez wynagrodzenia przez osoby oddelegowane przez Lidera Grupy Kapitałowej, który sprawuje nadzór właścicielski tj. P. SA.

Zdaniem Wnioskodawcy, W ocenie Wnioskodawcy, w sytuacji wykonywania czynności eksperckich (kontrolnych) bez wynagrodzenia przez osoby oddelegowane przez spółkę dominującą, po stronie spółki zależnej nie powinien powstać przychód podatkowy z tytułu nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p.

W ocenie Wnioskodawcy pracownik spółki dominującej sprawujący funkcje eksperckie (kontrolne) w spółce zależnej, nie realizuje świadczeń na rzecz nadzorowanego podmiotu, lecz wykonuje czynności w ramach sprawowania nadzoru właścicielskiego na rzecz swojego pracodawcy tj. P.

Na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p. przychodem podatkowym jest m.in. wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń.u.p.d.o.p. nie wprowadza definicji świadczeń nieodpłatnych. W orzecznictwie wskazuje się, że za takie świadczenie należy uznać przysporzenie w majątku podatnika, mające konkretny wymiar finansowy, w związku z otrzymaniem którego, podatnik nie jest zobowiązany do wykonania jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego.

W świetle ww. przepisu art. 12 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p., aby można było określone świadczenie zaliczyć do kategorii świadczeń nieodpłatnych, stanowiących źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu, musi dojść do nawiązania stosunku prawnego, w wyniku którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, drugi natomiast to świadczenie otrzymuje nieodpłatnie, zwiększając w ten sposób swoje przychody podatkowe. Cechą świadczenia nieodpłatnego jest to, aby otrzymujący takie świadczenie nie był zobowiązany do wykonania jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego. Oznacza to, że świadczenie uzyskane przez podatnika w sytuacji, gdy spełniający świadczenie uzyskuje albo ma uzyskać w przyszłości wzajemnie jakieś inne przysporzenie majątkowe, nie ma charakteru nieodpłatnego.

W ocenie Spółki przytoczone powyżej rozstrzygnięcia znajdują wprost zastosowanie do sytuacji, w której Rada Nadzorcza powołuje z grona pracowników podmiotu dominującego ekspertów, celem przeprowadzenia przez nich kontroli funkcjonowania spółki zależnej. Rada Nadzorcza powinna przygotowywać corocznie dla akcjonariuszy własną ocenę sytuacji spółki, w tym ocenę potencjalnych zagrożeń dla jej dotychczasowej pozycji. Chodzi zarówno o ryzyka zewnętrzne (rynkowe, technologiczne, prawne), jak i wewnętrzne (malejąca sprawność operacyjna oraz strategiczna w wykorzystaniu zasobów spółki). Wiąże się to z faktem, iż zlekceważenie bądź też zbyt późne rozpoznanie wspomnianego ryzyka stanowi najczęstszą przyczynę sytuacji kryzysowych w spółkach, jednocześnie istotnie zagrażając interesom jej faktycznych właścicieli (akcjonariuszy). W tym celu Rada Nadzorcza powołuje ekspertów rekrutujących się z grona pracowników podmiotu dominującego.

Wobec powyższego, uzasadnione jest stwierdzenie, iż działania członków Rady Nadzorczej poprzez powołanie ekspertów z grona pracowników podmiotu dominującego powinny być postrzegane jako działania podejmowane w większym stopniu na rzecz właścicieli (akcjonariuszy), a nie samej spółki jako takiej.

Co więcej, w ramach stosunków łączących spółkę kapitałową ze spółkami zależnymi, szczególną rolę odgrywają świadczenia wynikające z umowy lub statutu spółki. Do takich świadczeń zaliczyć można m.in. obowiązek wniesienia przez spółkę macierzystą wkładu na kapitał zakładowy spółki zależnej, obowiązek wnoszenia dopłat uchwalonych przez zgromadzenie wspólników, pełnienie funkcji w organach spółki, w tym w RN itp. Tego rodzaju działań dokonywanych przez spółkę macierzystą wobec spółki zależnej nie można uznać za nieodpłatne świadczenia. Nieodpłatne delegowanie przez akcjonariusza swoich pracowników do spółki zależnej celem przeprowadzenia tam czynności kontrolnych bez wynagrodzenia ze strony spółki zależnej (Wnioskodawcy), nie stanowi dla spółki zależnej nieodpłatnego świadczenia będącego źródłem przychodu w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p.

Ponadto, z uwagi na charakter prawny czynności wykonywanych przez ekspertów, polegający na faktycznym sprawowaniu w imieniu akcjonariusza stałego nadzoru nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności, nie można uznać, że spółka ta uzyskuje z tego tytułu nieodpłatne przysporzenie, Jednocześnie, z uwagi na fakt, że wierzytelność z tytułu wynagrodzenia dla eksperta nigdy nie powstanie oraz biorąc pod uwagę fakt, że żaden z oddelegowanych pracowników pełniących funkcje eksperckie nie będzie otrzymywał takiego wynagrodzenia, należy uznać argument przemawiający za brakiem przysporzenia po stronie spółki, które miałoby określony wymiar finansowy.

Opisana wyżej praktyka znajduje oparcie w przepisach wewnętrznych Spółki, do której oddelegowani są eksperci. Eksperci Rady Nadzorczej wyznaczani są bowiem na podstawie zapisów statutowych, zgodnie z którymi "Rada Nadzorcza w związku z wykonywaniem swoich obowiązków, może korzystać z usług biegłych, ekspertów, firm audytorskich, konsultingowych, prawniczych. W przypadku konieczności zawarcia umowy z ww. podmiotami jest ona zawierana przez Zarząd Spółki.

Z powyższego wynika, że eksperci rekrutujący się spośród pracowników akcjonariusza (spółki dominującej) powoływani są w trybie uchwały RN danej spółki zależnej, która - w celu zbadania spraw Spółki wymagających wiedzy specjalnej - powołuje ekspertów, uprawnionych do badania dokumentów Spółki, żądania od Zarządu Spółki oraz pracowników Spółki sprawozdań i wyjaśnień w zakresie prowadzonego badania. Istotne jest, iż każdorazowo przed planowanym badaniem określonego obszaru działania Spółki (Wnioskodawcy) Przewodniczący RN (na podstawie upoważnienia RN) określa zakres (temat) badania, wskazuje ekspertów z listy do przeprowadzenia konkretnego badania oraz termin takiego badania. Ponadto, wyniki prac ekspertów Rady Nadzorczej Spółki przedstawiane są Radzie Nadzorczej Spółki oraz w efekcie akcjonariuszowi czyli pracodawcy ekspertów, od którego otrzymują oni wynagrodzenie na podstawie łączącego ich z akcjonariuszem stosunku pracy.

Prawidłowość powyższego stanowiska potwierdzona została m.in. w treści wydanej przez Dyrektora IS w Łodzi interpretacji z dnia 14 listopada 2012 r., znak IPTPB3/423-293/12-3/PM. Analogicznie, w odniesieniu do pełnienia funkcji członka zarządu bez dodatkowego wynagrodzenia przez oddelegowanego pracownika spółki dominującej, wypowiedział się Dyrektor IS w Poznaniu w interpretacji z dnia 27 lutego 2014 r., znak ILPB4/423-81/14-2/MC.

Wydaje się, iż powyższe stanowisko zostało także potwierdzone w treści orzeczenia NSA z dnia 16 czerwca 2011 r" sygn. II FSK 974/10, zgodnie z którym "pojęcie nieodpłatnego świadczenia objęte dyspozycją art. 12 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p. obejmuje tylko te działania, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub też których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar majątkowy czy finansowy".

Należy też przywołać stanowisko wyrażone przez NSA w uzasadnieniu wyroku dnia 27 listopada 2014 r. (sygn. II FSK 2640/12), w treści którego NSA wyraził pogląd, że dla uznania, że dane świadczenie stanowi otrzymane przez podatnika nieodpłatne świadczenie, nie jest wystarczające jedynie stwierdzenie, że świadczący nie uzyskuje wynagrodzenia od podatnika z tytułu wykonania świadczenia. Jeżeli funkcję pełni bez wynagrodzenia osoba, która jest jednocześnie pracownikiem zatrudnionym u akcjonariusza (czy udziałowca), to po stronie spółki nie powstaje przychód z nieodpłatnych świadczeń, ponieważ akcjonariusz liczy na uzyskanie z tego faktu korzyści ekonomicznych w postaci np. dywidendy. Stanowisko to zostało także zaaprobowane przez organy podatkowe w interpretacjach wydanych przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 8 kwietnia 2015 r. IPTPB3/4510-33/15-4/PM, Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 13 lipca 2015 r., OB.{B-1-2/4510-60/15/MW (winno być IBPB-1-2/4510-60/15/MW - przyp. Organu) oraz z dnia 14 sierpnia 2015 r. IBPB-1-3/4510-91/15/APO. W opinii BTK, powyższe stwierdzenia i powołane na ich poparcie argumenty znajdują również zastosowanie odniesieniu do stanu faktycznego, w ramach którego podmiot sprawujący kontrolę nad Wnioskodawcą, w celu efektywnego sprawowania nadzoru właścicielskiego deleguje swoich pracowników, by sprawowali funkcje kontrolne w Spółce.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej w tym zakresie oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.