1438/VAT2/443-81/07/253-88/AF - Czy wynagrodzenie syndyka masy upadłości w postępowaniu upadłościowym podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Na podstawie art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) w związku z art. 4 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. 2006 r. Nr 217, poz. 1590), w odpowiedzi na wniosek z dnia 20 czerwca 2007 r., w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w kwestii dotyczącej opodatkowania podatkiem od towarów i usług wynagrodzenia syndyka masy upadłości w postępowaniu upadłościowym, Naczelnik Urzędu Skarbowego Warszawa - Ursynów postanawia

uznać stanowisko zawarte we wniosku za nieprawidłowe.

Ze stanu przedstawionego we wniosku wynika, iż Wnioskodawczyni pełni funkcję syndyka masy upadłości. Strona nie prowadzi działalności gospodarczej.

Wnioskodawczyni zwraca się z pytaniem, czy wynagrodzenie syndyka masy upadłości, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawczyni wynagrodzenie z tytułu wykonywania zleceń syndyka masy upadłości nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez świadczenie usług - zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również;

W świetle art. 15 ust. 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Natomiast art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług stanowi, iż działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku do towarów i usług za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1 nie uznaje się czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Do czynności wykonywanych przez syndyka masy upadłości zastosowanie znajduje przepis art. 13 pkt 6 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowiący, iż przychody, osób, którym sąd zlecił na podstawie właściwych przepisów wykonanie określonych czynności, uważa się za przychody z działalności wykonywanej osobiście.

Powołany wyżej przepis wyłącza zatem z opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonywania tych czynności zleceniobiorcy są związani ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy nimi, co do:

W przypadku osobistej realizacji czynności wymienionych w art. 13 pkt 2-8 ustawy o podatku dochodowym, osoba fizyczna działa w oparciu o zlecenie, w którym nie określono chociażby jednego z tych warunków, np. brak przejęcia - z uwagi chociażby na charakter czynności - odpowiedzialności usługobiorcy za czynności usługodawcy (osoby fizycznej) -czynności te uznaje się za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, a osobę taką za podatnika podatku od towarów i usług w ujęciu art. 15 ust. 1 tej ustawy, co powoduje, że jej usługi podlegają podatkowi, chyba że na podstawie art. 43 ww. ustawy są zwolnione od podatku.

W świetle powyższego należy zwrócić uwagę, iż syndyka wyznacza postanowieniem sąd jako organ władzy - na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz. 535 z późn. zm.). Sąd powierzając danej osobie wypełnienie określonych ustawowo zadań nie określa w ścisły sposób warunków wykonywania pracy np. co do miejsca i czasu jej wykonywania. Przy wykonywaniu swojej funkcji syndyk podlega ustawie i najważniejsze decyzje musi konsultować z sędzią komisarzem i radą wierzycieli, jednakże w podstawowym i zasadniczym zakresie wykonywania swoich obowiązków jest w pełni samodzielny.

O wynagrodzeniu za czynności syndyka i zwrocie poniesionych wydatków orzeka sąd na wniosek zainteresowanych. (art. 162 ww. ustawy). Wynagrodzenie pokrywane jest z masy upadłości. Zgodnie z art. 165 ust. 2 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, ostateczna wysokość wynagrodzenia uzależniona jest od zakresu i uzyskanych efektów podejmowanych działań. Wg art. 161 ww. ustawy, syndyk może udzielać pełnomocnictw do dokonywania czynności prawnych. Może też udzielać pełnomocnictw procesowych w postępowaniach sądowych i administracyjnych.

Natomiast w kwestii odpowiedzialności syndyka za powierzone funkcje należy mieć na uwadze, że czynności syndyka dotyczące masy upadłości są dokonywane we własnym imieniu lecz na rachunek upadłego (art. 160 ust. 1 ww. ustawy). Konsekwencją tego jest to, że syndyk nie odpowiada za zobowiązania zaciągnięte w sprawach dotyczących masy upadłości (art. 160 ust. 2). Odpowiada za nie zawsze upadły. Z treści przepisu art. 160 ust. 3 wynika, że za szkodę wyrządzoną na skutek nienależytego wykonywania obowiązków odpowiada syndyk. To wskazuje na fakt, iż działalność syndyka ma charakter samodzielny.

Zatem reasumując, sąd powołuje syndyka i orzeka o jego wynagrodzeniu. Nie pokrywa jednak kosztów wynagrodzenia i nie ponosi odpowiedzialności ani za podjęte przez niego czynności, ani za szkody wyrządzone przez nienależyte wykonywanie obowiązków przez syndyka.

Przedstawione regulacje prawne dają podstawę do twierdzenia, że sąd nie jest związany z syndykiem prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny, jaki istnieje pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane co do warunków wykonania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności, o którym mowa w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zatem czynności dokonywane przez syndyka należy uznać za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą w świetle art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. W świetle tego, należy stwierdzić, że czynności syndyka wykonującego powierzone funkcje w postępowaniu upadłościowym na podstawie postanowienia sądu wypełniają dyspozycję art. 8 ust. 1 pkt 3 oraz art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, wobec czego podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym postanowiono jak w sentencji.