1438/DF1/415-154/336/05/AS - Opodatkowanie kwot z tytułu odszkodowania za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę oraz ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy wraz z odsetkami.

Pytanie podatnika

Czy wypłacone przez pracodawcę kwoty z tyt. odszkodowania za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę oraz ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy wraz z odsetkami, które zasądzone zostały wyrokiem Sądu Pracy, korzystają ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych w myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 95 ustawy o p.d.o.f.

POSTANOWIENIE

Na podstawie art. 216 i art. 14a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) po rozpatrzeniu wniosku z dnia 14.09.2005 r. (data wpływu do Urzędu 15.09.2005 r.), uzupełnionego w dniu 24.10.2005 r. o opłatę skarbową, w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 95 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) w indywidualnej sprawie - Naczelnik Urzędu Skarbowego Warszawa Ursynów

postanawia

uznać stanowisko Pani wyrażone we wniosku za nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15.09.2005 r. wpłynął do tut. organu podatkowego wniosek o udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w kwestii zwolnienia z opodatkowania wypłaconych przez byłego pracodawcę ustawowych odsetek od kwoty odszkodowania za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę i od kwoty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, zasądzonych wyrokiem Sądu Pracy. Wniosek uzupełniono w dniu 24.10.2005 r. o opłatę skarbową.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w 2004 r. były pracodawca wypłacił Pani 1) zasądzone wyrokiem Sądu Pracy kwoty z tytułu:

2) odszkodowania za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę

3) ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy

4) odsetek ustawowych:

a) od kwoty odszkodowania za rozwiązanie umowy o pracę

b) od kwoty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop.

Od naliczonych odsetek ustawowych (a i b) były pracodawca łącznie naliczył i pobrał 19% zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. Na podstawie otrzymanej od pracodawcy informacji o dochodach oraz o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy PIT-11 za 2004 r., kwoty wypłaconych odsetek oraz pobranych od nich zaliczek na podatek zostały uwzględnione przez Panią w rozliczeniu rocznym PIT-37 za 2004 r. w pozycji "wynagrodzenia ze stosunku pracy".

Zdaniem Pani, pracodawca niesłusznie pobrał zaliczkę od zasądzonych odsetek od kwoty odszkodowania i ekwiwalentu.

Według przedstawionej przez Panią opinii, nie jest to odszkodowanie wykluczone ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a jest to odszkodowanie za nieuzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę, dlatego też były pracodawca nie potrącił zaliczki podatku od odszkodowania i ekwiwalentu i tak samo nie powinien pobierać zaliczki na podatek od odsetek, albowiem wszystkie wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 3 należności i odszkodowania pracownicze, są przychodami ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych. W razie więc opóźnienia w ich zapłacie należne odsetki za zwłokę są Pani zdaniem zwolnione z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Naczelnik Urzędu Skarbowego Warszawa Ursynów dokonując oceny stanu faktycznego i stanowiska wnioskodawcy przedstawionego we wniosku w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego, stwierdza co następuje:

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52 i 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Zatem dochody, które nie są wymienione enumeratywnie w katalogu zwolnień przedmiotowych w art. 21 i nie są zwolnione na mocy art. 52 i 52a oraz od których nie zaniechano poboru podatku podlegają opodatkowaniu.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym począwszy od 2003 r., wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

a) określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b) odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn nie dotyczących pracowników,

c) odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d) odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane na zasadach, o których mowa w art. 27 ust. 1,

g) odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód.

Jak wynika z powołanego przepisu, nie wszystkie odszkodowania otrzymane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Ze zwolnienia korzystają bowiem jedynie te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów rangi ustawowej lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż na podstawie wyroku Sądu Pracy były pracodawca wypłacił Pani odszkodowanie wraz z ustawowymi odsetkami, za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę.

Zgodnie z regulacją zawartą w art. 45 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r.- Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nie określony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Z art. 45 § 2 Kodeksu pracy wynika zaś, iż sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe. W takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu.

Wysokość odszkodowania określa art. 47; Kodeksu pracy. Zgodnie z jego brzmieniem, odszkodowanie, o którym mowa w art. 45, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W związku z tym, że otrzymane przez Panią odszkodowanie za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę, jest odszkodowaniem, którego wysokość i zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnej ustawy, tj. Kodeksu pracy i równocześnie nie jest jednym z odszkodowań wymienionych od lit. a) do lit. g) w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odszkodowanie to podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Należy jednak zauważyć, że o ile odszkodowanie o którym mowa w Pani zapytaniu korzysta ze zwolnienia z opodatkowania to wypłacone od odszkodowania odsetki, z tego zwolnienia nie korzystają. Odszkodowanie ze swej istoty jest związane z naprawieniem szkody i stanowi instytucję odrębną od odsetek za zwłokę w spełnieniu świadczenia pieniężnego.

Instytucję prawną odsetek reguluje art. 481 Kodeksu cywilnego. Stanowi on, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może zażądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe.

Jak wynika z powyższego szkoda nie stanowi podstawowej przesłanki powstania roszczenia o odsetki, a więc nie mają one charakteru odszkodowawczego. Są one związane z kwotą długu głównego, jednak źródło ich powstania różni się zasadniczo od źródła powstania długu głównego. Roszczenie odsetkowe nie jest częścią składową roszczenia głównego, gdyż opiera się na odrębnym stanie faktycznym oraz odrębnej podstawie materialno-prawnej. Powyższe wskazuje, że otrzymane odsetki od odszkodowania nie są odszkodowaniem, a tym samym nie korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3 powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odsetki od ww. odszkodowania nie stanowią również odsetek, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy, gdyż nie są z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń ze stosunku pracy.

W konsekwencji dochód z odsetek za opóźnienie w zapłacie odszkodowania należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od których zakłady pracy nie są obowiązane do pobierania zaliczek na podatek dochodowy, ale mają obowiązek w myśl art. 42 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych sporządzić dla pracownika informację o wysokości osiągniętego przychodu (PIT-8C).

W związku z powyższym dochód z tytułu omawianych odsetek winna Pani wykazać w rocznym zeznaniu i uiścić należny podatek dochodowy. Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika ponadto, iż na podstawie wyroku Sądu Pracy, były pracodawca wypłacił Pani w 2004 r. ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy wraz z ustawowymi odsetkami.

Tut. organ podatkowy odnosząc się do opisanego przez Panią stanu faktycznego informuje, iż ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, zasądzony przez sąd pracy od byłego pracodawcy na skutek rozwiązania z Panią umowy o pracę jest wypłatą pieniężną mającą swe źródło w stosunku pracy- wynikającą z umowy o pracę, a nie odszkodowaniem przewidzianym w ustawach, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podstawą do otrzymania przez byłego pracownika ekwiwalentu za niewykorzystany urlop jest łączący go poprzednio z pracodawcą stosunek pracy oraz wystąpienie okoliczności powodujących wymagalność roszczenia o wypłatę ekwiwalentu w postaci rozwiązania umowy o pracę, a wynika to z zapisu art. 171 Kodeksu pracy, który stanowi, że w przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) przychodami ze stosunku pracy są wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężna świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty na niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Ze stanu prawnego wynika, że ekwiwalent wypłacany pracownikowi za niewykorzystany urlop stanowi przychód ze stosunku pracy, a skoro art. 21 ustawy, nie wymienia tego przychodu, jako przychodu korzystającego ze zwolnienia od podatku dochodowego, podlega on opodatkowaniu tak samo jak inne przychody ze stosunku pracy. Zakład pracy wypłacając ekwiwalent obowiązany jest, zgodnie z dyspozycją zawartą w normie art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do obliczenia i poboru zaliczki na podatek dochodowy na zasadach określonych w art. 32 ustawy.

Stosownie do zapisu art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1.Zgodnie z art. 10 ust. pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Ponieważ ekwiwalent wypłacany pracownikowi za niewykorzystany urlop, w myśl art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest przychodem ze stosunku pracy, przysługujące pracownikowi w przypadku zwłoki w wypłacie tego świadczenia-odsetki zwolnione są z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na uwadze opisany przez Panią stan faktyczny oraz treść powołanych wyżej przepisów, Naczelnik Urzędu Skarbowego Warszawa Ursynów informuje, iż zasądzone ustawowe odsetki od wypłaconego przez pracodawcę odszkodowania za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę oraz kwota ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy nie korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego i w tym zakresie stanowisko Pani wyrażone we wniosku z dnia 14.09.2005 r. jest nieprawidłowe.

Powyższa interpretacja odnosi się jedynie do stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.