1433/GF/415-62/07/KB - Czy wniesienie do funduszu inwestycyjnego udziałów lub akcji w spółkach w zamian za wydanie certyfikatów inwestycyjnych funduszu jest zdarzeniem podatkowym na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
Pismo z dnia 26 września 2007 r. Urząd Skarbowy Warszawa-Mokotów 1433/GF/415-62/07/KB Czy wniesienie do funduszu inwestycyjnego udziałów lub akcji w spółkach w zamian za wydanie certyfikatów inwestycyjnych funduszu jest zdarzeniem podatkowym na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
POSTANOWIENIE
Na podstawie art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8 poz. 60 z późn. zm.), Naczelnik Urzędu Skarbowego Warszawa-Mokotów postanawia stanowisko w sprawie zawarte we wniosku z dnia 29 czerwca 2007 r. o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, w świetle przedstawionego stanu faktycznego uznać za prawidłowe
UZASADNIENIE
Stan faktyczny przedstawiony we wniosku wnioskodawcy jest następujący:
Podatnik zamierza wnieść do funduszu inwestycyjnego działającego na podstawie ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych udziały i akcje w spółkach, w zamian za które zostaną mu wydane certyfikaty inwestycyjne funduszu. Fundusz będzie funduszem inwestycyjnym zamkniętym, z wydzielonymi subfunduszami.
Pytanie Podatnika:
Czy wniesienie do funduszu inwestycyjnego udziałów lub akcji w spółkach w zamian za wydanie certyfikatów inwestycyjnych funduszu jest zdarzeniem podatkowych na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
Stanowisko wnioskodawcy co do oceny stanu faktycznego:
Zgodnie ze stanowiskiem podatnika opodatkowanie dochodów związanych z szeroko pojętą działalnością na rynku kapitałowym reguluje art. 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Stosownie do art. 17 ust. 1 ww. ustawy za przychody z tego źródła uważa się m.in.: przychody (nominalną wartość objętych udziałów) uzyskanych w zamian za wkład niepieniężny wniesiony do spółki mającej osobowość prawną, przychody z tytułu udziałów w funduszach kapitałowych, przychody z tytułu odpłatnego zbycia udziałów w spółkach.
Zdaniem podatnika wniesienie udziałów (akcji) do zamkniętego funduszu inwestycyjnego w zamian za wydanie pakietu certyfikatów inwestycyjnych, nie skutkuje powstaniem przychodów z któregokolwiek z powyższych tytułów. W szczególności, przeniesienie na fundusz udziałów i akcji w zamian za certyfikaty inwestycyjne nie jest podlegającym opodatkowaniu:
otrzymaniem udziałów o określonej wartości w związku z wniesieniem udziałów i akcji w postaci wkładu niepieniężnego (aportu) do spółki prawa handlowego (art. 17 ust. 1 pkt 9 u.p.d.o.f.),
uzyskaniem przychodu należnego z tytułu odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych (art. 17 ust. 1 pkt 6a u.p.d.o.f.),
uzyskaniem przychodu z tytułu udziału w funduszu kapitałowym (art. 17 ust. 1 pkt 5 u.p.d.o.f.).Ad a) wniesienie udziałów (akcji) do funduszu inwestycyjnego w zamian za certyfikaty inwestycyjne nie może być utożsamione z otrzymaniem- w zamian za aport- udziałów o określonej wartości nominalnej w spółce kapitałowej. Aport jest instytucją prawa handlowego szczegółowo uregulowaną w kodeksie spółek handlowych (dalej k.s.h.). Wniesienie aportu ma na celu pokrycie kapitału zakładowego w spółce i jest podporządkowane ściśle określonej procedurze. W zamian za aport, podmiot wnoszący nabywa szereg uprawnień o charakterze korporacyjnym, w spółce którą wyposażył w kapitał. Tryb dokonywania wpłat do funduszu inwestycyjnego, w celu objęcia certyfikatów uczestnictwa w funduszu nie jest regulowany przepisami k.s.h.- podlega wyłącznie przepisom ustawy o funduszach inwestycyjnych. Ponadto, biorąc pod uwagę fakt, że fundusz inwestycyjny nie jest spółką kapitałową, wniesienie udziałów (akcji) w tym trybie nie skutkuje również otrzymaniem udziałów w spółce kapitałowej. Czyli otrzymanie certyfikatów funduszu w zamian za udziały i akcje w spółkach nie może być traktowane jako aport (zdarzenie podlegające opodatkowaniu na gruncie art. 17 ust. 1 pkt 9 u.p.d.o.f.),Ad b) W odróżnieniu od umów sprzedaży lub zamiany w rozumieniu kodeksu cywilnego na dzień wniesienia udziałów (akcji) do funduszu inwestycyjnego w zamian za certyfikat inwestycyjny nie skutkuje powstaniem przychodu należnego po stronie zbywającego. Zgodnie z ustawą o funduszach inwestycyjnych, w momencie dokonania wpłat uczestników funduszu na certyfikaty inwestycyjne dochodzi do przejścia własności papierów wartościowych lub udziałów (a więc do ich zbycia). Właścicielem tych papierów wartościowych lub udziałów staje się pośredniczące przy wypłatach towarzystwo funduszy inwestycyjnych, a z chwilą zarejestrowania funduszu inwestycyjnego sam fundusz. Wnoszący wpłaty (wkłady) do funduszu uzyskuje natomiast certyfikat inwestycyjny. Pomimo, iż operacja wniesienia udziałów lub akcji do funduszu stanowi transfer aktywów oparty na przepisach ustawy o funduszach inwestycyjnych (a więc zbycie), to jednak na dzień wniesienia nie skutkuje powstaniem należności uczestnika wobec funduszu. W szczególności: uczestnik może dochodzić od funduszu spełniania świadczenia należnego - spłaty ceny wykupu certyfikatu, uczestnik może określić wartość pieniężną przysługującej mu należności - odpowiadającą wartości aktywów netto funduszu przypadającej na dany certyfikat na dzień zapłaty W związku z powyższym, zdaniem Podatnika dopiero od dnia wykupu (umorzenia) certyfikatu można mówić o uzyskaniu przez Podatnika przychodu należnego z tytułu zbycia udziałów (akcji).
Dodatkowo Podatnik zaznacza, iż ustawodawca wprowadził do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przepis dotyczący opodatkowania aportów wprowadzanych do spółek kapitałowych, natomiast nie zdecydował się na wprowadzenie analogicznego przepisu przewidującego opodatkowanie wniesienia udziałów (akcji) do funduszu w spółkach w zamian za wydanie certyfikatów inwestycyjnych, w związku z powyższym zdarzenie to należy uznać za neutralne na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ad c) Przepisy ustawy o podatku dochodowym określają jako jeden z rodzajów przychodów z kapitałów pieniężnych "przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych". Zakresu tego terminu ustawa nie definiuje. Dlatego aby określić przychód z tytułu udziału w funduszu należy- zdaniem Podatnika- sięgnąć pomocniczo do przepisów ustawy o funduszach inwestycyjnych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Na gruncie przepisów ustawy o funduszach inwestycyjnych za przychody z tytułu udziału w funduszach inwestycyjnych można uznać kwoty uzyskane z tytułu: odkupienia jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych otwartych, umorzenia lub wykupienia certyfikatów inwestycyjnych w funduszach zamkniętych, umorzenia jednostek uczestnictwa bądź certyfikatów w związku z likwidacją funduszu. Natomiast nie można uznać, że już uzyskanie przez Podatnika certyfikatów inwestycyjnych, skutkuje samo w sobie powstaniem jakiegokolwiek przychodu z tytułu uczestnictwa w funduszu. Z kolei art. 12 ust. 1 pkt 4a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi, iż do przychodów uczestników funduszy inwestycyjnych zalicza się "otrzymane dochody funduszu, w przypadku gdy statut przewiduje wypłacanie tych dochodów bez odkupywania jednostek uczestnictwa albo wykupywania certyfikatów inwestycyjnych". Zdaniem podatnika przepis ten w sposób bezpośredni wskazuje, że w zamiarze ustawodawcy uzyskanie przez podatnika przychodów z tytułu uczestnictwa w funduszu kapitałowym następuje z chwilą spieniężenia posiadanych certyfikatów uczestnictwa (zasadniczo z chwilą odkupienia certyfikatów przez fundusz). Tylko w drodze wyjątku- tj. w sytuacji gdy statut funduszu przewiduje dystrybucję zysków uczestnikom kapitałowym przychody mogą być rozpoznane wcześniej tj. w sytuacji wypłaty przez fundusz dochodów bez odkupywania/umorzenia jednostek uczestnictwa. Z uwagi na powyższe Podatnik stoi na stanowisku, że wniesienie udziałów do funduszu inwestycyjnego w zamian za certyfikaty inwestycyjne na dzień ich wniesienia jest neutralne z punktu widzenia ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Opodatkowanie będzie miało miejsce dopiero w momencie uzyskania dochodu ze zbycia lub odkupienia certyfikatów.
Ocena prawna stanowiska wnioskodawcy w przedstawionym stanie faktycznym i prawnym:
Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546) możliwe jest nabycie jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych poprzez wpłaty w postaci zdematerializowanych papierów wartościowych, czy też w postaci udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością.
Przepis art. 2 pkt 34 ww. ustawy stanowi, że ilekroć w ustawie jest mowa o papierach wartościowych - rozumie się przez to papiery wartościowe, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, z wyłączeniem instrumentów pochodnych. Stosownie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538), papierami wartościowymi są:
akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks Spółek Handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego,
inne zbywalne prawa majątkowe, które powstają w wyniku emisji, inkorporujące uprawnienie do nabycia lub objęcia papierów wartościowych określonych w lit. a, lub wykonane poprzez dokonanie rozliczenia pieniężnego (prawa pochodne).
Należy zauważyć, iż w powyższym przepisie "akcje" i "certyfikaty inwestycyjne" wymieniono jako odrębne papiery wartościowe, zatem nie są one wzajemnie tożsame. "Akcja" to papier wartościowy, dokument stwierdzający udział w kapitale spółki akcyjnej i prawo do uczestniczenia w jej dochodach (zobacz: Mały Słownik Języka Polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN S.A., Warszawa 1993). Natomiast certyfikat inwestycyjny to papier wartościowy emitowany przez zamknięte fundusze inwestycyjne.
Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) -dalej u.p.d.o.f. za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in. nominalną wartość udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny. W myśl przytoczonego wyżej przepisu wniesienie wpłaty w postaci akcji (udziałów) w spółkach za obejmowane w funduszu inwestycyjnym certyfikaty inwestycyjne, nie będzie stanowić przychodu z kapitałów pieniężnych (mimo, że następuje przeniesienie własności na fundusz w zamian za korzyść majątkową w postaci certyfikatów inwestycyjnych), ponieważ podatnik nie rozpozna przychodu w dacie wniesienia akcji do funduszu w zamian za certyfikaty inwestycyjne, a co za tym idzie nie rozpozna także dochodu bądź straty z tej transakcji, zatem nie powstanie z tego tytułu zobowiązanie podatkowe.
W myśl art. 23 ust. 1 pkt 38 u.p.d.o.f. nie uważa się za koszty uzyskania przychodu wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, albo umorzenie jednostek uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e. A zatem wydatki na nabycie certyfikatów inwestycyjnych zaliczane są do kosztów dopiero w momencie ustalenia dochodu z odpłatnego zbycia.
Reasumując, z powołanych powyżej uregulowań prawnych wynika, iż fakt wniesienia posiadanych przez Podatnika udziałów (akcji) do funduszu inwestycyjnego zamkniętego nie powoduje powstania obowiązku podatkowego i dlatego Podatnik nie jest zobowiązany do rozpoznawania przychodu w dacie opłacenia certyfikatów wnoszonymi udziałami (akcjami). Przychód z przedmiotowej transakcji wystąpi dopiero w momencie dokonania obrotu certyfikatami inwestycyjnymi tj. w chwili ich odpłatnego zbycia. W tej sytuacji podstawę opodatkowania stanowić będzie różnica pomiędzy przychodem uzyskanym ze sprzedaży certyfikatów, a wydatkami faktycznie poniesionymi na nabycie udziałów wniesionych do funduszu, którymi opłacono inwestycje.