14240/2017 - Edukacja seksualna
Pismo z dnia 1 sierpnia 2017 r. Ministerstwo Edukacji Narodowej 14240/2017 Edukacja seksualna
Sposób nauczania przedmiotu "wychowanie do życia w rodzinie" określają przepisy wydane na podstawie art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. 1
Zgodnie z brzmieniem ww. przepisów do programów nauczania szkolnego należy wprowadzić wiedzę o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji.
Ponadto ustawa nakłada na ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania obowiązek ustalenia w drodze rozporządzenia sposobu nauczania szkolnego i zakresu treści, o których mowa powyżej, zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego.
Jak stanowią przepisy ustawy - Prawo oświatowe, przez podstawę programową należy rozumieć obowiązkowe zestawy celów i treści nauczania, w tym umiejętności, opisane w formie ogólnych i szczegółowych wymagań dotyczących wiedzy i umiejętności, które powinien posiadać uczeń po zakończeniu określonego etapu edukacyjnego, oraz zadania wychowawcze szkoły, uwzględniane w programach nauczania. 2
Cele kształcenia i treści nauczania określane dla poszczególnych etapów edukacyjnych uwzględniają wiek, możliwości i potrzeby poznawcze uczniów danego etapu.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 sierpnia 1999 r. w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego 3 wskazuje, że realizacja treści programowych zajęć wychowanie do życia w rodzinie powinna stanowić spójną całość z pozostałymi działaniami wychowawczymi i profilaktycznymi szkoły, a w szczególności:
wspierać wychowawczą rolę rodziny,
promować integralne ujęcie ludzkiej seksualności,
kształtować postawy prorodzinne, prozdrowotne i prospołeczne.
W związku z planowaną od roku szkolnego 2017/2018 zmianą ustroju szkolnego ww. rozporządzenie zostało znowelizowane i wejdzie w życie 1 września 2017 r. 4
§ 1 ust. 2 rozporządzenia stanowi, iż zajęcia wychowania do życia w rodzinie są realizowane w klasach IV-VIII szkoły podstawowej i w szkołach ponadpodstawowych: branżowej szkole I stopnia, w klasach I-III liceum ogólnokształcącego i w klasach I-III technikum, dla dzieci i młodzieży, publicznych i niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych.
Zmiana ustroju szkolnego skutkuje również koniecznością opracowania nowych podstaw programowych.
Cele kształcenia, treści nauczania oraz warunki i sposób realizacji zdefiniowane w nowej podstawie programowej przedmiotu "wychowanie do życia w rodzinie" dla szkoły podstawowej 5 spełniają wymagania ustawowe dotyczące zakresu treści, jak również wymagania dotyczące sposobu nauczania.
Ze względu na zmianę polegającą na wydłużeniu okresu kształcenia w szkole podstawowej z sześciu do ośmiu lat należało dostosować treści nauczania do wieku i potrzeb uczniów.
W nowej podstawie programowej treści nauczania zostały przyporządkowane 6 - odpowiadającym wiekowi uczniów - kluczowym obszarom tematycznym: Rodzina, Dojrzewanie, Seksualność człowieka, Życie jako fundamentalna wartość, Płodność, Postawy.
Odnosząc się zaś do kwestii zapisów w nowej podstawie programowej, uprzejmie informuję, że przytoczone przez Panią Poseł w interpelacji treści nauczania znajdują się również w dotychczas stosowanej w szkołach podstawie programowej wychowania do życia w rodzinie: 6
* płodność wspólna sprawą kobiety i mężczyzny (gimnazjum),
* argumenty biomedyczne, psychologiczne, społeczne i moralne za inicjacją seksualną (szkoły ponadgimnazjalne),
* identyfikacja z własną płcią (klasy V-VI szkoły podstawowej).
Przedstawiając powyższe, pragnę dodać, że projekt podstawy programowej dla szkoły podstawowej był dwukrotnie szeroko konsultowany, najpierw w trybie prekonsultacji społecznych, a następnie w trybie uzgodnień i konsultacji publicznych.
Do Ministerstwa Edukacji Narodowej nie wpłynęły wówczas żadne uwagi odzwierciedlające zakres pytań postawionych przez Panią Poseł w interpelacji.
Informuję ponadto, że obecnie trwają konsultacje publiczne dotyczące projektu rozporządzenia w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia.
Projekt jest dostępny na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji (https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12300604/katalog/12446864#12446864) oraz w Biuletynie Informacji Publicznej MEN (https://bip.men.gov.pl/pl/akty-prawne/projekty-aktow-prawnych).
W ramach konsultacji publicznych, które potrwają do 18 sierpnia br., można przekazywać do MEN drogą elektroniczną uwagi i spostrzeżenia dotyczące projektu rozporządzenia. Pod poniższym linkiem znajduje się specjalna zakładka pozwalająca przesłać komentarz drogą elektroniczną: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12300604/komentarz
Dz. U. poz. 78, z późn zm.
Art. 4 ust. 24 ustawy - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 59, z późn. zm.)
Dz. U. z 2014 r. poz. 395 j.t.
Dz. U. z 2017 r. poz. 1117
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz. U. poz. 356)
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. poz. 977, z późn. zm.).