1411/PP/443-1/JC/06 - Czy umowy zlecenia na wydanie opinii biegłego sądowego wykonywane doraźnie wyłącznie na podstawie postanowienia sądu o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego podlegają opodatkowaniu VAT?

Na podstawie art. 14a § 1-4 oraz 216 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60) w związku z otrzymanym wnioskiem z dnia 23 lutego 2006 r. (data wpływu 24 lutego 2006) Naczelnik Urzędu Skarbowego w Makowie Mazowieckim

uznać stanowisko podatnika za nieprawidłowe.

Pismem z dnia 23 lutego 2006 r. wnioskodawca zwrócił się do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Makowie Mazowieckim z zapytaniem, czy umowy zlecenia na wydanie opinii biegłego sądowego wykonywane doraźnie wyłącznie na podstawie postanowienia sadu o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zdaniem podatnika umowy zlecenia wykonywane osobiście i doraźnie przez biegłego sądowego na rzecz organów sprawiedliwości nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Makowie Mazowieckim stwierdza, co następuje:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług, o których mowa art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 tej ustawy, w tym również świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa, co wynika z brzmienia art. 8 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o podatku od towarów i usług. Zatem sam fakt wykonywania pewnych czynności z nakazu władzy, np. sądu nie jest kryterium do uznania, że świadczenie nie jest wykonywane w sposób samodzielny. W świetle art. 15 ust. 1 i 2 ww. ustawy z dnia 11 marca 2004 r. podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności, która obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Natomiast w świetle art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą nie uznaje się czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Artykuł 13 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) stanowi, że za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przepisów, o których mowa w pkt 9. Oceny zakresu stosowania przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług w odniesieniu do czynności wykonywanych na zlecenie sądu czy też innych organów administracji publicznej, należy dokonywać w świetle uregulowań zawartych w art. 15 ust. 3 pkt 3 tej ustawy, pod kątem kryterium decydującym o uznaniu tych osób za podatników podatku od towarów i usług. Aby uznać, że dana czynność zaliczana do wymienionych w art. 13 punkcie 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie podlega ustawie o podatku od towarów i usług, muszą być spełnione łącznie wszystkie warunki określone przepisem art. 15 ust. 3 pkt 3 tej ustawy. Jednym z nich jest odpowiedzialność zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich. W przypadku biegłych sądowych nie jest zasadne twierdzenie, że sąd czy też inny organ administracji publicznej bierze na siebie odpowiedzialność za czynności biegłego. Prawo do wykonywania funkcji biegłego sądowego nabywane jest w określonym trybie i po spełnieniu ściśle określonych warunków wynikających z przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie biegłych sądowych (Dz. U. Nr 15, poz. 133). Zauważyć należy, że biegły sądowy jest osobą, która posiada teoretyczne i praktyczne wiadomości specjalne jako rzeczoznawca w danej dziedzinie, potwierdzone stosownymi dokumentami. W przypadku biegłych sądowych nie można zatem uznać, że sąd bierze na siebie odpowiedzialność za wykonane przez nich czynności, polegające na wykonaniu badań i sporządzaniu opinii w trakcie postępowania sądowego. Opinia wydana przez biegłego jest dowodem w postępowaniu sądowym, a nie usługą, której bezpośrednim odbiorcą jest uczestnik postępowania. Zatem nie ma w przedmiotowej sprawie tożsamości czynności sądu/organu i biegłego, których odbiorcą jest uczestnik postępowania sądowego. W tym kontekście nie można zatem mówić, że sąd bierze odpowiedzialność za opinię biegłego, w rozumieniu art. 15 ust. 3 pkt 3 ww. ustawy z dnia 11 marca 2004 r.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że czynności wykonywane na zlecenie sądu przez biegłych sądowych nie korzystają z wyłączenia z zakresu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, gdyż nie jest spełniony jeden z warunków określonych w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy odnośnie odpowiedzialności (wobec osób trzecich) zlecającego wykonanie czynności za ich wykonanie przez zleceniobiorcę. Tym samym czynności te podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych.

Powyższe oznacza, iż wykonując czynności na zlecenie sądów lub innych organów jest Pan podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy z dnia 11 marca 2004 r.

Ponadto należy zauważyć, iż w sprawie zakresu stosowania przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług do czynności wykonywanych na zlecenie sądu przez adwokatów, biegłych sądowych i tłumaczy przysięgłych wypowiedział się Minister Finansów, wydając interpretację Nr PP3-812-130/2005/AK/864 z dnia 29 kwietnia 2005 r. (Dz. Urz. Min. Fin. z dnia 31 maja 2005 r.)

Jednocześnie Naczelnik Urzędu Skarbowego w Makowie Mazowieckim informuje, iż podatnicy mogą korzystać ze zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zwolnienie to ma zastosowanie pod warunkiem, że wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim r. podatkowym kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 10.000 euro, lub jej proporcji, w przypadku osób rozpoczynających w trakcie r. podatkowego wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 113 ust. 13 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, zwolnień o których mowa w art. 113 ust. 1 i 9, nie stosuje się wobec podatników świadczących usługi prawnicze oraz usługi w zakresie doradztwa, a także usługi jubilerskie. Wykonując delegację ustawową zawartą w art. 113 ust. 14 pkt 2 ustawy, Minister Finansów w rozporządzeniu z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95, poz. 798) określił listę usług, o których mowa w ust. 13 pkt 2. Pośród nich wymienił m.in. rzeczoznawstwo. Ponieważ jednak rozporządzenie nie może wykraczać poza ramy delegacji ustawowej, wspomniane rzeczoznawstwo mieści się wyłącznie w kategorii usług doradczych.

Sporządzanie opinii na zlecenie sądów czy innych organów nie jest czynnością, którą można nazwać doradztwem. Biegły bowiem tworzy jeden z dowodów w postępowaniu, ale nie doradza organowi prowadzącemu to postępowanie. Zatem biegły dokonując wyłącznie opinii bez jednoczesnego świadczenia usług w zakresie doradztwa korzysta z ustawowego zwolnienia od podatku VAT do kwoty określonej w art. 113 ust. 1 lub ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług. Kwota uprawniająca do zwolnienia z podatku VAT w 2005 r. wynosiła 43.800 zł, natomiast w r. 2006 - 39.200 zł.

Jeżeli wartość sprzedaży u podatników zwolnionych od podatku na podstawie ust. 1 lub 9 przekroczy kwotę wolną, zwolnienie traci moc w momencie przekroczenia tej kwoty. Obowiązek podatkowy powstaje z momentem przekroczenia tej kwoty, a opodatkowaniu podlega nadwyżka sprzedaży ponad tę kwotę. Jednocześnie podatnik, który utracił prawo do zwolnienia od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może dopiero po upływie trzech lat, licząc od końca miesiąca, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w ust. 1.

Mając powyższe na uwadze, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Makowie Mazowieckim uznaje przedstawione przez Podatnika stanowisko za nieprawidłowe.

Interpretacja powyższa została wydana w oparciu o stan faktyczny przedstawiony we wniosku podatnika oraz stan prawny obowiązujący w dniu jej wydania.

Zgodnie z art. 14b § 1 i § 2 ww. ustawy Ordynacja podatkowa niniejsza interpretacja nie jest wiążąca dla podatnika, wiąże natomiast organy podatkowe i organy kontroli skarbowej - do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Na niniejsze postanowienie zgodnie z art. 236 w związku z art. 14a § 4 ww. ustawy Ordynacja podatkowa służy prawo wniesienia zażalenia do Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie za pośrednictwem Naczelnika Urzędu Skarbowego w Makowie Mazowieckim w terminie 7 dni od daty jego otrzymania.