1401/PV-I/4407/14-1/07/AŁ - Obowiązek udzielania informacji i przekazywania dokumentów.

Na podstawie art. 233 § 1 pkt 1 w związku z art. 14a § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.) oraz w związku z art. 4 ust. 2 i art. 7 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1590), po rozpatrzeniu zażalenia z dnia 17 września 2007 r., wniesionego przez XXX, na postanowienie Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z dnia 4 września 2007 r., znak: 1471/VUR1/443-91/07/JPI wydanego w przedmiocie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

- odmówić zmiany postanowienia organu pierwszej instancji.

Wnioskiem z dnia 26 czerwca 2007 r. Strona wystąpiła o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego. Strona podniosła, iż w toku swojej działalności otrzymuje wezwania kierowane przez organy podatkowe i organy kontroli skarbowej do przedstawienia różnego rodzaju dokumentów, informacji i wyjaśnień dla celów prowadzonych postępowań lub czynności, w których Spółka nie jest stroną. W ocenie Strony, skala tego typu żądań przekracza znacznie rozmiary. Przy czym wezwania dotyczą przede wszystkim przedstawienia kopii faktur sprzedaży i ewidencji sprzedaży VAT Spółki, w związku z weryfikacją rozliczeń kontrahentów Strony, dokonujących rozliczenia podatku naliczonego z faktur Spółki. Ponadto wezwania dotyczą także bardzo szczegółowych zagadnień z zakresu działalności telekomunikacyjnej albo danych dotyczących Spółki.

W związku z tym Spółka wystąpiła z następującymi pytaniami:

Strona uważa, że nie ma obowiązku udzielania informacji i przekazywania dokumentów w odpowiedzi na kierowane do niej wezwania organów podatkowych albo kontroli skarbowej:

Zdaniem Strony jedyną i prawidłową podstawą prawną wezwań jest art. 155 § 1 Ordynacji podatkowej. Wszystkie inne przywoływane w praktyce podstawy są nieprawidłowe gdyż, np. art. 122, art. 180 § 1, art. 187 § Ordynacji podatkowej określają obowiązki organów, które nie mogą być utożsamiane z ich uprawnieniami. Fakt istnienia obowiązku zebrania określonego materiału dowodowego nie daje podstaw do podejmowania określonych czynności, bowiem podstawę taką musi dawać przepis kompetencyjny.

Postanowieniem z dnia 4 września 2007 r., znak: 1471/VUR1/443-91/07/JPI Naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie uznał stanowisko Strony za nieprawidłowe.

W zażaleniu z dnia 17 września 2007 r. na powyższe postanowienie Strona zarzuciła nieprawidłową ocenę stanowiska Spółki przedstawionego we wniosku, będącą wynikiem błędnej interpretacji art. 155 § 1 Ordynacji podatkowej.

Strona podkreśliła, że z punktu widzenia podmiotów prywatnych, np. przedsiębiorców, art. 155 Ordynacji podatkowej, obowiązek określonego w nim działania stanowi mniej lub bardziej dolegliwy ciężar o charakterze publicznym. Obowiązek ten łączy się przynajmniej z potrzebą poświęcenia otrzymanemu wezwaniu czasu, który byłby spożytkowany na potrzeby prowadzonej działalności. Dodatkowo wykonanie wezwań łączyć się może z nakładami środków materialnych, np. w przypadku potrzeby kopiowania lub drukowania obszernych niekiedy dokumentów czy zestawień.

Jednocześnie Strona zaznaczyła, że wniosek w powyższej sprawie nie zmierza do uzyskania stanowiska, dzięki któremu Spółka całkowicie byłaby zwolniona z obowiązku współpracy z organami podatkowymi przy wykonywaniu ich zadań, a tym samym, że w ogóle nie ma obowiązku stosowania się do wezwań na podstawie art. 155 Ordynacji podatkowej. Zatem celem wniosku nie było zwolnienie Spółki z jakichkolwiek obowiązków współpracy, lecz jedynie ochrona przed sytuacjami, w których organy w oczywisty sposób nadużywają instytucji wezwań. Zgłaszając zaś swój wniosek Spółka pozostawała w przekonaniu, że organ podatkowy nie może na podstawie art. 155 § 1 Ordynacji podatkowej żądać od jednostki wszystkich danych i informacji, czy też dowolnie określonych przez organ zachowań.

Zatem Strona chce uzyskać wyjaśnienie, korzystając z postępowania interpretacyjnego, czy zdaniem organu istnieją, a jeżeli tak to jakie, granice uprawnień organów odnośnie nakładania na Spółkę obowiązków formalnych.

W odczuciu Strony organ pierwszej instancji błędnie ocenił, iż podmiot wezwany nie podstawie art. 155 Ordynacji podatkowej nie ma jakichkolwiek możliwości oceny merytorycznej spełnienia przesłanek wezwania, a tym samym jakichkolwiek możliwości odmowy zastosowania się do kierownicy wezwań. Zatem organ podatkowy pierwszej instancji nieprawidłowo ocenił stanowisko podatnika, które powinno być zaaprobowane.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie po zapoznaniu się z całością zgromadzonego w sprawie materiału, mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego stwierdza:

Przede wszystkim należy zauważyć, iż Strona wnioskiem z dnia 26 czerwca 2007 r. wystąpiła na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.) o udzielenie pisemne interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w zakresie art. 155 § 1 tej ustawy, w sytuacji, gdy organ podatkowy zwraca się do Spółki o przedstawienia kopii faktur sprzedaży i ewidencji sprzedaży VAT Spółki, w związku z weryfikacją rozliczeń kontrahentów Strony, dokonujących rozliczenia podatku naliczonego z faktur Spółki.

Zgodnie z przepisem art. 14a § 1 Ordynacji podatkowej, w brzmieniu sprzed 1 lipca 2007 r., stosownie do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego lub wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta mają obowiązek udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądom administracyjnym.

W myśl zaś art. 122 Ordynacji podatkowej w toku postępowanie organy podatkowe podejmują wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w postępowaniu podatkowym. Przepis ten nakłada na organ podatkowy obowiązek podejmowania z urzędu wszystkich działań, które doprowadza do dokładnego wyjaśnienia wszystkich okoliczności faktycznych rozpoznawanej sprawy podatkowej, aby w ten sposób odtworzyć jej rzeczywisty obraz i uzyskać podstawę do trafnego zastosowania przepisów. Istotę omawianej zasady przedstawia następująca teza: "Obowiązek udowodnienia wszystkich istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy faktów spoczywa na organie podatkowym. Organ podatkowy musi zabiegać o udowodnienie każdego faktu za pomocą wszystkich dostępnych środków i źródeł dowodowych by wydać stosowne orzeczenie." (wyrok WSA z 11 października 2005 r. FSK 2326/04, Przegląd Orzecznictwa Podatkowego 2006 r., Nr 5, poz. 79).

Z kolei przepis art. 155 § 1 Ordynacji podatkowej stanowi, iż organ podatkowy może wezwać stronę lub inne osoby do złożenia wyjaśnień, zeznań lub dokonania określonej czynności osobiście, przez pełnomocnika lub na piśmie, jeżeli jest to niezbędne dla wyjaśnienia stanu faktycznego lub rozstrzygnięcia sprawy. Należy zauważyć, iż przepis ten wyróżnia dwie grupy obowiązków, które mogą być nałożone w drodze wezwania:

Zakres tych innych czynności nie został wprost uregulowany w przepisie art. 155 § 1 Ordynacji podatkowej. Ponadto szereg przepisów Ordynacji podatkowej przewiduje możliwość wezwania do dokonania określonych czynności. W szczególności przepisy takie zamieszczone są w rozdziale 11 "Dowody". Przykładowo można wskazać, iż na podstawie art. 198 § 2 ww. ustawy organ może wezwać osobę, w posiadaniu której znajduje się przedmiot oględzin, do okazania go w celu przeprowadzenia dowodu.

Przepis art. 155 § 1 ww. ustawy stanowi również podstawę do nałożenia obowiązku wzięcia udziału w innych czynnościach procesowych oraz dokonania innych czynności, które nie zostały wprost wymienione w przepisach Ordynacji podatkowej. Analizowany przepis wyznacza jednak granice, w jakich organ może wzywać strony lub inne osoby. Granicę tę stanowi niezbędność udziału strony lub innej osoby w czynnościach postępowania albo dla wyjaśnienia stanu faktycznego albo też dla rozstrzygnięcia sprawy.

Podkreślić jednak należy, iż określenie kręgu osób, na które mogą być nałożone obowiązki w drodze wezwania, jak też ustalenie zakresu i rodzaju nałożonych obowiązków, należy do kompetencji organu podatkowego. Przepis ten nie wprowadza bowiem ograniczeń podmiotowych dotyczących osób wzywanych, co oznacza, iż organ podatkowy może wezwać każdą osobę. Tym niemniej, korzystając z kompetencji uregulowanej w tym przepisie, organ ograniczony jest dyrektywami kierunkowych, które ograniczają możliwość wzywania strony i innych osób - jeżeli jest to niezbędne dla wyjaśnienia stanu faktycznego lub rozstrzygnięcia sprawy.

W świetle powyższego Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie zauważa, iż wydane w trybie art. 14a § 1 Ordynacji podatkowej przez Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie pisemna interpretacja jest zgodna z obowiązującym stanem prawnym. Nie można bowiem przyznać racji Stronie, iż w przypadku gdy uzna, iż wystosowane do nie wezwanie organu podatkowego nie wyjaśnia potrzeby lub wyjaśnia je w sposób tak ogólny i lakoniczny, że potrzeby tej nie można w jakikolwiek sposób ocenić, lub z treści którego wynika, iż obejmują dane wykraczające poza potrzeby postępowania, czy też z treści którego wynika, iż organ ma możliwość uzyskania żądanych danych w inny sposób, to wówczas nie ma obowiązku udzielania informacji i przekazywania dokumentów w odpowiedzi na kierowane do niej wezwania organów podatkowych albo kontroli skarbowej:

To bowiem organ podatkowy prowadząc postępowanie wie jakie dokumenty w konkretnej sprawie ma zgromadzić, celem jego prawidłowego przeprowadzenia. Tak więc opinia Strony, że organ podatkowy może w niektórych sytuacjach pozyskać stosowne żądane dokumenty z innych źródeł uznać należy za ingerencję Spółki w kompetencje organów podatkowych.

Mając powyższe na uwadze, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie postanowił jak w sentencji.