1401/PD-4230Z-53/05/KO - Sfinansowanie studiów doktoranckich darowizną otrzymaną przez stowarzyszenie - zwolnienie od podatku dochodowego od osób prawnych.

Pytanie podatnika

Czy dochód uzyskany przez Stowarzyszenie z tytułu otrzymanej darowizny, a następnie wydatkowany na stypendium doktoranckie jest zwolniony od podatku dochodowego od osób prawnych?

Decyzja

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.? Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, po rozpatrzeniu zażalenia Stowarzyszenia "W" z dnia 6 czerwca 2005 r. wniesionego przez Pełnomocnika Jarosława J. na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Mokotów Nr US33/NG/GP/423/444/05/IW z dnia 2 czerwca 2005 r. w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie Stowarzyszenia

orzeka

zmienić postanowienie wydane przez Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Mokotów Nr US33/NG/GP/423/444/05/IW z dnia 2 czerwca 2005 r. dotyczące zwolnienia od podatku dochodowego od osób prawnych dochodu uzyskanego z darowizny, a następnie wydatkowanego przez Stowarzyszenie na stypendium doktoranckie i uznać stanowisko Strony zawarte we wniosku z dnia 29 kwietnia 2005 r. uzupełnionym w dniu 10 maja 2005 r. oraz 13 maja 2005 r. za prawidłowe.

Uzasadnienie

Stowarzyszenie zwróciło się wnioskiem z dnia 29 kwietnia 2005 r. uzupełnionym w dniu 10 maja 2005 r. oraz 13 maja 2005 r. o udzielenie interpretacji w trybie art. 14a Ordynacji podatkowej.

Z opisanego stanu faktycznego wynika, że Stowarzyszenie przyjęło darowiznę i zgodnie z wolą darczyńcy zamierza przeznaczyć ją w całości na stypendium doktoranckie dla Pana Jarosława J. W związku z powyższym Stowarzyszenie zwróciło się z zapytaniem: "czy dochód uzyskany przez Stowarzyszenie z tytułu otrzymanej darowizny, a następnie wydatkowany na stypendium doktoranckie jest zwolniony od podatku dochodowego od osób prawnych"?

Postanowieniem z dnia 2 czerwca 2005 r. nr US33/NG/GP/423/444/05/IW Naczelnik Urzędu Skarbowego Warszawa-Mokotów nie uznał za słuszne stanowiska wnioskodawcy w części dotyczącej zwolnienia dochodu uzyskanego z darowizny, a następnie wydatkowanego przez Stowarzyszenie na stypendium doktoranckie od podatku dochodowego od osób prawnych.

Swoje stanowisko organ I instancji uzasadnił tym, że finansowanie przez Stowarzyszenie stypendium doktoranckiego nie może być traktowane jako działanie będące formą wspierania szkoły w realizacji jej funkcji statutowych, gdyż zgodnie ze stanem faktycznym przedstawionym we wniosku przekazane ono zostanie nie na rzecz Uczelni lecz na rzecz osoby fizycznej. Statut Stowarzyszenia nie przewiduje działalności polegającej na wspieraniu edukacji osób fizycznych, a jedynie wspieranie działalności statutowej Uczelni. Potraktowanie wydatku, który jest przedmiotem zapytania jako służący wspieraniu Uczelni w jej działalności edukacyjnej stanowiłoby nadmiernie szeroką interpretację pkt 3 rozdziału 2 Statutu Stowarzyszenia.

W dniu 6 czerwca 2005 r. Pełnomocnik Stowarzyszenia wniósł zażalenie na w/w postanowienie organu I instancji.

W uzasadnieniu zażalenia Pełnomocnik stwierdził, że ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi o zwolnieniu dochodów podatników, których celem jest działalność naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa, w tym również polegająca na kształceniu studentów, kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, wspieranie inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia w wodę, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów ora kultu religijnego - w części przeznaczonej na te cele. Z uwagi na stan faktyczny, Stowarzyszenie przeznaczając otrzymane środki na stypendium doktoranckie będzie realizowało cele o których mowa w ustawie jak i w statucie Uczelni: kształcenie kadr naukowych. W rzeczywistości jednak cele Stowarzyszenia są szersze. Relewantnymi w tej konkretnej sytuacji są punkty 4 i 5 rozdziału II:

- wspieranie absolwentów Uczelni w uzyskiwaniu odpowiedniej pozycji zawodowej i rozwoju karier zawodowych,

- tworzenie więzi koleżeńskiej pomiędzy absolwentami Uczelni, pomoc członkom Stowarzyszenia będącym w trudnej sytuacji życiowej.

Oba powyższe cele, jak i ich realizacja w postaci finansowania stypendium wyczerpują przesłanki ustawowe (działalność oświatowa, w tym również polegająca na kształceniu, dobroczynność).

Po przeanalizowaniu stanu faktycznego przedstawionego we wniosku Stowarzyszenia, postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego oraz zażalenia Podatnika, Dyrektor Izby Skarbowej stwierdza jak niżej.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wolne od podatku są dochody podatników, z zastrzeżeniem ust. 1c, których celem statutowym jest działalność naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa, w tym również polegająca na kształceniu studentów, kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, wspierania inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia wsi w wodę, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów oraz kultu religijnego - w części przeznaczonej na te cele.

Zatem dla skorzystania z powyższego zwolnienia podatnik musi spełniać dwa warunki:

- jego celem statutowym musi być działalność wymieniona w tym przepisie;

- uzyskane przez niego dochody muszą być wydatkowane na ten cel.

Należy w tym miejscu podkreślić, że cel organizacji upoważniający do skorzystania ze zwolnienia musi wynikać wprost z jej statutu i nie mogą być ustalane w drodze wykładni (patrz wyrok NSA z 8 lutego 1994 r., sygn. akt. SA/Lu 1321/93 i z dnia 10 marca 2004 r., sygn. akt III SA 1968/02).

Statut Podatnika (załączony do zażalenia) odnośnie celów prowadzonej działalności stanowi:

"Celem Stowarzyszenia jest w szczególności:

- utrzymywanie więzi z Uczelnią,

- reprezentowanie środowiska absolwenckiego Uczelni,

- kształtowanie wizerunku absolwenta Uczelni w środowiskach pracodawców i w mediach,

- wspieranie absolwentów Uczelni w uzyskiwaniu odpowiedniej pozycji zawodowej i rozwoju karier zawodowych,

- tworzenie więzi koleżeńskiej pomiędzy absolwentami Uczelni, pomoc członkom Stowarzyszenia będącym w trudnej sytuacji życiowej,

- współdziałanie w pielęgnowaniu tradycji Uczelni i upowszechnianie jej dorobku,

- wspieranie działań Uczelni w jej funkcjach statutowych."

Natomiast Statut Strony w oparciu, o który Naczelnik Urzędu Skarbowego wydał skarżone postanowienie stanowi:

"Celem Stowarzyszenia jest w szczególności:

- utrzymywanie więzi z Uczelnią,

- współdziałanie ze Szkołą w pielęgnowaniu tradycji Uczelni i upowszechnianie jej dorobku,

- wspieranie działań Uczelni w jej funkcjach statutowych,

- tworzenie więzi koleżeńskiej między absolwentami Uczelni."

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie nie podziela stanowiska Strony, że sfinansowanie studiów doktoranckich przez Stowarzyszenie jest działalnością dobroczynną.

Zgodnie z definicją dobroczynność czyli filantropia to działalność polegająca na niesieniu pomocy materialnej ubogim (Uniwersalny Słownik Języka Polskiego PWN, pod red. Stanisława Dubisza, PWN 2003, tom I str. 625).

Dobroczynność wymieniona jest w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy jako jeden ze sposobów wydatkowania środków finansowych. Jednak zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie nie można finansowania studiów doktoranckich przez Stowarzyszenie traktować jako dobroczynność w ustawowym znaczeniu. Podobne stanowisko zajął NSA w wyroku z dnia 11 czerwca 2002 r. sygn. akt SA/Bk 1106/01 stwierdzając, że dobroczynność jest to: "działalność polegająca na niesieniu pomocy materialnej ubogim, jest to przynoszenie ulgi, odprężenia, oznacza też miłosierdzie, ofiarność, uczynność". Jedyny z wymienionych celów statutowych jaki można zakwalifikować do dobroczynności to pomoc członkom Stowarzyszenia będącym w trudnej sytuacji życiowej, jednakże nie polega ona, zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej na finansowaniu studiów doktoranckich. Pozostałe cele wymienione w obu Statutach tzn.: utrzymywanie więzi z Uczelnią, reprezentowanie środowiska absolwenckiego Uczelni, kształtowanie wizerunku absolwenta Uczelni w środowiskach pracodawców i w mediach, wspieranie absolwentów Uczelni w uzyskiwaniu odpowiedniej pozycji zawodowej i rozwoju karier zawodowych, tworzenie więzi koleżeńskiej pomiędzy absolwentami Uczelni, współdziałanie w pielęgnowaniu tradycji Uczelni i upowszechnianie jej dorobku, wspieranie działań Uczelni w jej funkcjach statutowych zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej nie są zgodne z definicją dobroczynności.

Przy ocenie czy celem statutowym Stowarzyszenia jest działalność oświatowa, należy korzystać również ze słownikowej definicji pojęcia oświata, bądź sięgać do przepisów, także innych niż podatkowe, w których to pojęcie występuje. Definicja słownikowa oświaty to: stan, proces upowszechniania wykształcenia i kultury w społeczeństwie. Należałoby to pojęcie rozszerzyć uwzględniając cele określone w art. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. Nr 95, poz. 425 z późn. zm.), których realizację ten system zapewnia. Podobne stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 27 maja 1998 r. sygn. akt ONSA/1999/1/35 definiując cele oświatowe. Zgodnie z w/w artykułem system oświaty zapewnia w szczególności:

- realizację prawa każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej do kształcenia się oraz prawa dzieci i młodzieży do wychowania i opieki, odpowiednich do wieku i osiągniętego rozwoju,

- wspomaganie przez szkołę wychowawczej roli rodziny,

- możliwość zakładania i prowadzenia szkół i placówek przez różne podmioty,

- dostosowanie treści, metod i organizacji nauczania do możliwości psychofizycznych uczniów, a także możliwości korzystania z pomocy psychologiczno-pedagogicznej i specjalnych form pracy dydaktycznej,

- możliwość pobierania nauki we wszystkich typach szkół przez dzieci i młodzież niepełnosprawną oraz niedostosowaną społecznie, zgodnie z indywidualnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi oraz predyspozycjami,

- opiekę nad uczniami ze znacznymi lub sprzężonymi dysfunkcjami poprzez umożliwianie realizowania zindywidualizowanego procesu kształcenia, form i programów nauczania oraz zajęć rewalidacyjnych,

- opiekę na uczniami szczególnie uzdolnionymi poprzez umożliwienie realizowania indywidualnych programów nauczania oraz ukończenia szkoły każdego typu w skróconym czasie,

- upowszechnianie dostępu do szkół, których ukończenie umożliwia dalsze kształcenie w szkołach wyższych,

- możliwość uzupełniania przez osoby dorosłe wykształcenia ogólnego, zdobywania lub zmiany kwalifikacji zawodowych i specjalistycznych,

- zmniejszenie różnic w warunkach kształcenia, wychowania i opieki między poszczególnymi regionami kraju, a zwłaszcza ośrodkami wielkomiejskimi i wiejskimi,

- utrzymywanie bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki w szkołach i placówkach,

- upowszechnianie wiedzy ekologicznej wśród dzieci i młodzieży oraz kształtowanie właściwych postaw wobec problemów ochrony środowiska,

- opiekę uczniom pozostającym w trudnej sytuacji materialnej i życiowej,

- dostosowanie kierunków i treści kształcenia do wymogów rynku pracy,

- przygotowywanie uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia.

Po analizie przytoczonej definicji i celów zawartych w art. 1 ustawy o systemie oświaty z celami statutowymi Stowarzyszenia należy dojść do wniosku, że jeden z celów statutowych a mianowicie: wspieranie działań Uczelni w jej funkcjach statutowych można zakwalifikować do celów oświatowych. W piśmie z dnia 5 września 2005 r. Pełnomocnik Stowarzyszenia złożył dodatkowe wyjaśnienia z których wynika, że związek Pana Jarosława J. z Uczelni jest związkiem o charakterze trwałym, a realizowane plany mają charakter współpracy długookresowej, zgodnie z celami statutowymi Stowarzyszenia. Pan Jarosław J. został zakwalifikowany na studia doktoranckie za granicą dzięki macierzystej Uczelni. Do wyjaśnienia załączono potwierdzające to listy rekomendacyjne od profesorów z Uczelni. W związku z powyższym należy uznać, że przesłanka umożliwiająca zwolnienie dochodu Stowarzyszenia przekazanego na sfinansowanie studiów doktoranckich Pana Jarosława J. z podatku dochodowego od osób prawnych została spełniona.

Pozostałe cele statutowe m.in. kształtowanie wizerunku absolwenta Uczelni w środowiskach pracodawców i w mediach, wspieranie absolwentów Uczelni w uzyskiwaniu odpowiedniej pozycji zawodowej i rozwoju karier zawodowych, tworzenie więzi koleżeńskiej pomiędzy absolwentami Uczelni, pomoc członkom Stowarzyszenia będącym w trudnej sytuacji życiowej, nie są działalnością oświatową.

Reasumując sfinansowanie studiów doktoranckich przez Stowarzyszenie jako wydatkowanie dochodu na cele oświatowe będzie podlegało zwolnieniu przewidzianemu w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Odnosząc się do pisma z dnia 16 sierpnia 2005 r. stwierdzić należy, że zdaniem organu II instancji wnoszący zażalenie nie czynił tego we własnym imieniu, lecz w imieniu strony postępowania podatkowego (Stowarzyszenia), która jedynie działa przez Pełnomocnika. Wobec czego niezłożenie przez Pełnomocnika stosownego upoważnienia skutkowało wezwaniem Strony do złożenia pełnomocnictwa. Stwierdzić także należy, że upoważnieniem z dnia 13 maja 2005 r. Stowarzyszenie upoważniło Pana Jarosława J. do wystąpienia w imieniu Stowarzyszenia do Urzędu Skarbowego Warszawa-Mokotów z prośbą o interpretację prawną w trybie art. 14 Ordynacji podatkowej w dotyczącej go sprawie darowizny i stypendium. Zatem było to upoważnienie do reprezentowania Stowarzyszenia w bardzo wąskim zakresie i zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie nie było wystarczające do występowania w imieniu Stowarzyszenia przed Izbą Skarbową w Warszawie.

Na zakończenie wyjaśnić należy, że rozpatrując sprawę organ II instancji kierował się złożonymi pismami Strony, Statutem Stowarzyszenia oraz przepisami prawa i ich wykładnią.

W związku z powyższym należało orzec jak w sentencji.