1401/PD-4230Z-23/06/KST - Straty powstałe w wyniku kradzieży jako koszty uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych

Pytanie podatnika

W ramach prowadzonej działalności Spółka ponosi na skutek drobnych kradzieży straty w środkach obrotowych (towarach), których nie da się całkowicie wyeliminować pomimo podjęcia przez Spółkę szeregu działań w celu minimalizacji tych strat. Ostateczny rozmiar strat z tytułu kradzieży wynika dopiero ze spisu inwentaryzacyjnego przeprowadzanego na koniec roku podatkowego. Zdaniem Spółki, stwierdzone w wyniku inwentaryzacji i potwierdzone protokołem z inwentaryzacji rzeczywiste straty w środkach obrotowych mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, jako że straty te nie wynikają z zaniedbań Spółki, ale są nieuniknionym następstwem prowadzonej działalności, a Spółka zachowała należytą staranność, aby ich uniknąć.

Decyzja

Na podstawie art. 233 i art. 239 w związku z art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja Podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie po rozpatrzeniu zażalenia z dnia 20.02.2006 r. Sp. z o.o. "P" na postanowienie Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z dnia 10.02.2006 r. Nr 1472/ROP1/423-385/44/05/MC w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie podatnika

orzeka

- zmienić postanowienie Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z dnia 10.02.2006 r. Nr 1472/ROP1/423-385/44/05/MC i uznać stanowisko Podatnika przedstawione we wniosku z dnia 30.12.2005 r. za prawidłowe.

Uzasadnienie

Spółka w dniu 30.12.2005 r. wystąpiła z wnioskiem w trybie art. 14a Ordynacji podatkowej w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego.

Spółka prowadzi działalność gospodarczą w postaci sprzedaży odzieży w dużych centrach handlowych. W ramach tej działalności Spółka ponosi na skutek drobnych kradzieży straty w środkach obrotowych (towarach), których nie da się całkowicie wyeliminować pomimo podjęcia przez Spółkę szeregu działań w celu minimalizacji tych strat. Ostateczny rozmiar strat z tytułu kradzieży wynika dopiero ze spisu inwentaryzacyjnego przeprowadzanego na koniec roku podatkowego.

Dokumenty inwentaryzacyjne szczegółowo identyfikują brakujący towar (nazwa, cena, ilość), a w sporządzonych protokołach inwentaryzacyjnych wyjaśnione są przyczyny powstania niedoborów. W przypadku ustalenia straty dopiero w momencie inwentaryzacji nie jest ona zgłaszana organom ścigania ze względu na upływ czasu i brak możliwości ustalenia okoliczności kradzieży i jej sprawców.

W związku z powyższym stanem faktycznym, zdaniem Spółki, stwierdzone w wyniku inwentaryzacji i potwierdzone protokołem z inwentaryzacji rzeczywiste straty w środkach obrotowych mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, jako że straty te nie wynikają z zaniedbań Spółki, ale są nieuniknionym następstwem prowadzonej działalności, a Spółka zachowała należytą staranność, aby ich uniknąć.

Zgodnie z poglądami orzecznictwa i doktryny zaliczenie strat w majątku obrotowym do kosztów uzyskania przychodów jest możliwe, gdy strata: jest niezawiniona przez podatnika, jest stratą rzeczywistą i jest należycie udokumentowana. W stanie faktycznym występującym w Spółce wszystkie powyższe warunki są spełnione.

Spółka jednocześnie podnosi, iż organ podatkowy w swoim postanowieniu z dnia 05.07.2005 r. Nr 1472/ROP1/423-153/146/05/AF dotyczącym analogicznej sytuacji zaakceptował możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów strat w majątku obrotowym spowodowanych drobnymi kradzieżami.

Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie postanowieniem z dnia 10.02.2006 r. Nr 1472/ROP1/423-385/44/05/MC uznał stanowisko Spółki za nieprawidłowe. Organ I instancji stwierdził, iż straty inwentaryzacyjne w środkach obrotowych będące rezultatem dokonanych kradzieży i udokumentowane protokołami inwentaryzacyjnymi mogą być ewentualnie uznane za koszty uzyskania przychodów, jednak każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie, z uwzględnieniem okoliczności faktycznych towarzyszących sprawie i oceniać pod kątem całokształtu działalności prowadzonej przez Podatnika, ponieważ nie każdy niedobór wynikający z protokołu inwentaryzacyjnego jest stratą mogącą zostać uznaną za koszt uzyskania przychodów.

Tylko niezawinione straty w środkach obrotowych mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów, jeżeli rzeczywiście nastąpiły i zostały udokumentowane zgodnie z przepisami o rachunkowości. Sporządzony przez Spółkę protokół inwentaryzacyjny, dokumentujący straty stwierdzone w wyniku przeprowadzenia spisu z natury, zgodnego z przepisami ustawy o rachunkowości, może stanowić dowód pozwalający na zaliczenie strat w środkach obrotowych w koszty uzyskania przychodów. Przyjmuje się jednak, że do udokumentowania kradzieży konieczne jest posiadanie przez podatnika protokołu szkód potwierdzonego przez właściwe organy (np. Policję, instytucję ubezpieczeniową itp.). Brak takiego zgłoszenia powoduje, iż kradzież należy traktować jako niebyłą.

Organ podatkowy stwierdził ponadto, iż przywołane przez Spółkę postanowienie zostało uchylone.

Na powyższe postanowienie Spółka złożyła w dniu 20.02.2006 r. zażalenie, w którym podnosi, iż stanowisko organu podatkowego przedstawione w zaskarżonym postanowieniu opiera się na argumencie, iż dla możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów strat w środkach obrotowych spowodowanych drobnymi kradzieżami konieczne jest prawidłowe ich udokumentowanie (zgodne z przepisami o rachunkowości) oraz dodatkowo potwierdzenie protokołu szkód przez właściwe organy, tj. Policję, instytucję ubezpieczeniową itp.

Stanowisko to w ocenie Spółki nie jest prawidłowe, gdyż nie znajduje oparcia w żadnym przepisie prawa.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o pdop kosztami uzyskania przychodów są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów enumeratywnie wymienionych w art. 16 ust. 1. W doktrynie prawa podatkowego utrwalony jest pogląd, iż dla uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodów konieczne jest łączne spełnienie następujących warunków:

- wydatek musi być poniesiony przez podatnika

- jest definitywny (rzeczywisty)

- pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością

- poniesiony został w celu uzyskania przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiąganych przychodów

- został właściwie udokumentowany.

Jednocześnie żaden z przepisów ustawy o pdop nie wyklucza uznania za koszt uzyskania przychodów strat w środkach obrotowych, a ściślej mówiąc wydatków poniesionych przez podatnika na nabycie tych składników majątku, utraconych na skutek zdarzeń od podatnika niezależnych.

Jedynym powodem dla którego organ podatkowy nie zgadza się ze stanowiskiem Spółki jest nienależyte udokumentowanie niedoborów spowodowane brakiem posiadania przez podatnika protokołu szkód potwierdzonego przez właściwe organy np. Policję lub firmę ubezpieczeniową. Zdaniem organu podatkowego brak zgłoszenia kradzieży powoduje, iż kradzież należy traktować jako niebyłą.

W ocenie Spółki zgłoszenie kradzieży właściwym organom nie oznacza potwierdzenia, iż do niej faktycznie doszło. Tym samym dla zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów strat w środkach obrotowych, których wielkość ustalona jest na podstawie rocznej inwentaryzacji, nie ma konieczności zgłaszania faktu kradzieży organom ścigania lub innym instytucjom.

Wystarczające jest w takich okolicznościach sporządzenie dokumentów księgowych zgodnie z wymogami ustawy o rachunkowości. Sporządzenie przez Spółkę protokołu z inwentaryzacji zgodnego z przepisami o rachunkowości oraz wyjaśnienie przyczyn powstania niedoborów jest wystarczającym dokumentem dla możliwości uznania takich strat za koszt uzyskania przychodów.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie po rozpatrzeniu sprawy stwierdza co następuje:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Pomimo faktu, iż w/w ustawa podatkowa w obecnie obowiązującym brzmieniu nie zawiera już uregulowań bezpośrednio odnoszących się do strat w środkach obrotowych, w świetle doktryny i dotychczasowego orzecznictwa niekwestionowany jest pogląd, iż przedmiotowe straty podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, o ile są niezawinione przez podatnika i właściwie udokumentowane.

Przedmiotem sporu w przedmiotowej sprawie jest sposób dokumentowania strat w środkach obrotowych stwierdzonych w trakcie inwentaryzacji, a poniesionych w wyniku kradzieży.

Ustawa o pdop w art. 9 zobowiązuje podatników do prowadzenia ewidencji rachunkowej zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób umożliwiający ustalenie wysokości dochodu (straty).

Ustawa z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 ze zm.) w części poświęconej inwentaryzacji stanowi w art. 27 jedynie, iż przeprowadzenie i wyniki inwentaryzacji należy odpowiednio udokumentować i powiązać z zapisami ksiąg rachunkowych. Ponadto ujawnione w toku inwentaryzacji różnice pomiędzy stanem rzeczywistym, a stanem wykazanym w księgach rachunkowych winny być wyjaśnione i rozliczone w księgach rachunkowych tego roku obrotowego, na który przypadał termin inwentaryzacji.

W związku z powyższym, jak słusznie zauważa organ I instancji, każdy przypadek wymaga indywidualnej oceny.

Ujawnienie straty w towarach w większości przypadków następuje dopiero w momencie przeprowadzania inwentaryzacji po sporządzeniu spisu z natury.

Przeprowadzenie przez Spółkę inwentaryzacji i jej udokumentowanie zgodnie z przepisami o rachunkowości oraz wyjaśnienie przyczyn powstania niedoborów nie jest związane z obowiązkiem skorzystania z określonych druków lub formularzy. Niezbędne jest jedynie, aby sporządzone przez podatnika dokumenty (niezależnie jak zostaną one przez podatnika nazwane) zawierały dane, wyjaśnienia i inne informacje pozwalające na ustalenie wysokości strat i ich przyczyn.

Jeżeli Spółka będzie posiadała dokumenty spełniające powyższe warunki, to wykazane w nim rzeczywiste straty w środkach obrotowych niezawinione przez Spółkę będą mogły być uznane za udokumentowane, a tym samym zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Organ odwoławczy stwierdza jednocześnie, iż obowiązujące aktualnie przepisy nie dają podstaw do twierdzenia, iż dla udokumentowania strat spowodowanych kradzieżą konieczne jest posiadanie przez podatnika protokołu szkód potwierdzonego przez właściwe organy (np. Policję, instytucję ubezpieczeniową itp.). Należy podkreślić, iż zgłoszenie na Policję braku towarów nie wiąże się w żaden sposób z potwierdzeniem przez ten organ faktu kradzieży, a ubezpieczenie od kradzieży nie jest obowiązkowe (w przypadku sprzedaży wielkopowierzchniowej taki rodzaj ubezpieczenia praktycznie nie występuje).

W związku z powyższym orzeczono jak na wstępie.