1401/HTI/4407/14-36/05/BT - Zgłoszenie rejestracyjne, a prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Pytanie podatnika

Podatnik pyta czy ma prawo do odliczenia podatku naliczonego, wynikającego z faktur otrzymanych od kontrahenta, przed otrzymaniem przez tego kontrahenta decyzji w sprawie nadania numeru NIP i potwierdzenia rejestracji dla celów VAT, ale po złożeniu zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie VAT.

Decyzja

Na podstawie art. 233 § 1 pkt 2 lit. a w związku z art. 239, art. 14a § 4, art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), art. 96 ust. 1 i ust. 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), po rozpatrzeniu zażalenia z dnia 11 maja 2005 r., złożonego przez R na postanowienie Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z dnia 28 kwietnia 2005 r., nr 1471/NUR2/443-62/05/UD, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

postanawia:

- zmienić postanowienie organu pierwszej instancji.

Uzasadnienie

Pismem z dnia 28 stycznia 2005 r. Strona wystąpiła o udzielenie pisemnej informacji o zakresie zastosowania przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) dotyczących możliwości odliczenia podatku naliczonego, wynikającego z faktur otrzymanych od kontrahenta Strony, przed otrzymaniem przez niego decyzji w sprawie nadania numeru NIP, a wystawionych przez niego przed otrzymaniem potwierdzenia rejestracji dla celów VAT, ale po złożeniu zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie VAT.

Postanowieniem z dnia 28 kwietnia 2005 r., nr 1473/NUR1/443-62/05/UD Naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego uznał stanowisko Strony za nieprawidłowe, twierdząc, iż w przedstawionym stanie faktycznym Strona nie jest uprawniona do odliczenia podatku naliczonego.

Na powyższe postanowienie Strona złożyła zażalenie, w którym podniosła, że stanowisko Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego nie znajduje oparcia w istniejącym stanie prawnym oraz jest sprzeczne z podstawowymi zasadami dotyczącymi VAT, a w szczególności z zasadą neutralności tego podatku. Strona podnosi, że w przedmiotowym postanowieniu nie odniesiono się do argumentacji przedstawionej przez Stronę, która przemawia za uznaniem jej stanowiska, lecz wymienia katalog nieprawidłowości formalnych, jakie występują przy wystawianiu faktur przez V (kontrahent Strony), a które powodują wadliwość rozumowania przedstawionego we wniosku.

Po zapoznaniu się z aktami sprawy Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie zauważa, co następuje.

Jak wynika ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku Strony z dnia 28 stycznia 2005 r., w dniu 29 czerwca 2004 r. jej kontrahent V złożył zgłoszenie rejestracyjne w zakresie VAT i zgłoszenie identyfikacyjne NIP1. W dniu 21 lipca 2004 r. V otrzymał numer identyfikacji podatkowej oraz potwierdzenie rejestracji dla celów VAT. Jeszcze przed otrzymaniem NIP, kontrahent Strony sprzedawał na jej rzecz towary, dokumentując dokonywane transakcje fakturami VAT, (nie zawierały one NIP sprzedawcy).

Strona rozliczała zgodnie z ogólnymi zasadami podatek należny. Natomiast nie odliczała podatku naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez kontrahenta V po złożeniu przez niego zgłoszenia rejestracyjnego, ale jeszcze przed otrzymaniem potwierdzenia zarejestrowania podmiotu jako podatnika VAT i decyzji o nadaniu mu numeru NIP.

Strona stoi na stanowisku, że przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez V przed otrzymaniem potwierdzenia zarejestrowania.

Dyrektor Izby Skarbowej zauważa, iż w myśl art. 96 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

Zgodnie z art. 96 ust. 4 ww. ustawy, naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podatnika i potwierdza jego zarejestrowanie jako "podatnika VAT czynnego" lub w przypadku podatników, o których mowa w ust. 3 - jako "podatnika VAT zwolnionego".

W tym miejscu podkreślić należy, iż mimo sformułowania zawartego w tym przepisie, że naczelnik rejestruje podatnika, rejestracja następuje w momencie samego zgłoszenia rejestracyjnego (złożenia w urzędzie skarbowym druku VAT-R). Z tą chwilą podmiot staje się zarejestrowanym podatnikiem i od dnia następnego po dokonaniu rejestracji przysługuje mu prawo do odliczeń i otrzymywania zwrotów.

Dlatego też wbrew stanowisku zawartemu w zaskarżonym postanowieniu, naczelnik urzędu skarbowego, w przypadku gdy zgłoszenie rejestracyjne jest złożone w sposób prawidłowy, jedynie rejestruje (umieszcza) podatnika w rejestrze z datą złożenia zgłoszenia rejestracyjnego (deklaratoryjna forma rejestracji) i dokonuje potwierdzenia zarejestrowania podatnika z tą datą jako podatnika VAT czynnego, a w przypadku podatników zwolnionych na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy lub wykonujących wyłącznie czynności zwolnione przedmiotowo od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 i art. 82 ust. 3 - jako podatnika VAT zwolnionego.

Potwierdzenie, o którym mowa w art. 96 ust. 4 ustawy ma charakter prawny zaświadczenia w rozumieniu art. 306a i nast. Ordynacji podatkowej, wydanego w tym przypadku z urzędu, w następstwie jednak akcji podatnika, który na druku VAT-R dokonał zgłoszenia rejestracyjnego, skutkującego jego wpisem do stosownego rejestru podatników VAT.

W kontekście przedstawionej wyżej argumentacji za niezasadny uznać należy wniosek wypływający z uzasadnienia zaskarżonego postanowienia, że złożenie zgłoszenia rejestracyjnego nie jest równoznaczne z rejestracją podatnika.

Dyrektor Izby Skarbowej zauważa, iż w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia organ I instancji wskazał również, że Stronie nie przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur wystawionych przez kontrahenta, który w momencie ich wystawiania nie posiadał NIP.

W ocenie Dyrektora Izby Skarbowej stanowisko takie uznać należy za nietrafne. Dla ustalenia uprawnień do obniżenia podatku należnego powyższa kwestia nie jest istotna w stopniu uzasadniającym pozbawienie Strony prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur, na których brak jest numeru NIP sprzedawcy. Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie przewidują bowiem sankcji w postaci pozbawienia podatnika prawa do obniżenia podatku należnego w takiej sytuacji.

W tym miejscu należy zauważyć, iż prawo do obniżenia podatku należnego jest zasadniczą cechą konstrukcyjną podatku od towarów i usług, dlatego preferowana powinna być taka wykładnia przepisów podatkowych, która w jak najmniejszym stopniu prowadzi do ograniczenia tego prawa, a tym samym do zmiany istoty podatku od towarów i usług. Tak więc każdy przypadek pozbawienia podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego musi jednoznacznie wynikać z przepisów prawa, a unormowania w tym zakresie nie powinny podlegać wykładni rozszerzającej.

Ponadto - w kontekście braku NIP sprzedawcy na fakturze - należy zauważyć, iż wymóg uwzględniania na fakturze danych określonych w § 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 971) jako warunek wykonania prawa do odliczenia, musi być ograniczony do tego co jest konieczne dla zapewnienia prawidłowego poboru podatku od towarów i usług oraz umożliwienia nadzoru ze strony organów skarbowych. Co więcej, dane takie nie mogą z powodu ich ilości czy technicznego charakteru, sprawiać, by wykonanie prawa do odliczenia było praktycznie niemożliwe lub nadmiernie utrudnione. Istotne jest również, że przepis art. 106 ustawy o podatku od towarów i usług, jak również wydane na jego podstawie przepisy wykonawcze (zob. § 11 ww. rozporządzenia) określają obowiązki, a nie uprawnienia dokumentacyjne nałożone na podatników VAT.

Tym samym Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie zmieniając zaskarżone postanowienie uznaje stanowisko Strony za prawidłowe.

Mając powyższe na uwadze postanowiono jak w sentencji.