1061-IPTPP3.4512.66.2016.2.JM - VAT w zakresie opodatkowania dostawy działki stanowiącej współwłasność małżeńską.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. , poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 29 lutego 2016 r. (data wpływu 2 marca 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 1 kwietnia 2016 r. (data wpływu do Izby Skarbowej w Łodzi 12 kwietnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy działki stanowiącej współwłasność małżeńską - jest prawidłowe.

W dniu 2 marca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy działki stanowiącej współwłasność małżeńską.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 1 kwietnia 2016 r. (data wpływu do Izby Skarbowej w Łodzi 12 kwietnia 2016 r.) w poprzez wskazanie adresu elektronicznego Pełnomocnika Wnioskodawcy, wskazanie przedmiotu wniosku oraz sprecyzowanie informacji o podmiocie składającym wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w opisie zdarzenia przyszłego oraz pytaniu.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe (ostatecznie przedstawione w uzupełnieniu wniosku).

W dniu 29 maja 2007 r. w drodze przetargu urządzonego przez Urząd Miasta Wnioskodawca nabył na zasadach współwłasności z żoną..... niezabudowaną działkę gruntu położoną w....

Działka znajduje się na terenie, dla którego miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego stracił ważność z dniem 31 grudnia 2003 r. W dacie nabycia oboje małżonkowie prowadzili (oddzielnie od siebie) działalności gospodarcze i byli zarejestrowanymi czynnymi podatnikami podatku VAT. Nabycie gruntu zostało wpisane do ewidencji środków trwałych w prowadzonych przez nich działalnościach gospodarczych po 50%. Wówczas to małżonkowie..... planowali na tym gruncie wybudować budynek usługowo-mieszkalny wielorodzinny przeznaczony pod wynajem. W 2007 r. VAT od nabycia tego gruntu nie został odliczony.

Wnioskodawca wystąpił o wydanie warunków zabudowy dla przedmiotowej działki i takie warunki zabudowy zostały wydane (decyzja o ustaleniu warunków zabudowy z 10 lipca 2009 r). Warunki przewidują zabudowę usługowo mieszkalną.

Do 2010 r. Wnioskodawca nie podjął żadnych czynności w zakresie budowy planowanego budynku i ze względów finansowych zmienił plany, przewidując, iż gruntu zostanie zagospodarowany pod wynajem na garaże lub parking. W związku z tym Wnioskodawca zdecydował, iż miał prawo do uwzględnienia VAT naliczonego od zakupu przedmiotowej działki i w 2010 r. zostały sporządzone korekty deklaracji VAT za okres od maja 2007 r. oraz wniosek o stwierdzenie nadpłaty i zwrot tego podatku na r-k bankowy.

Wnioski odrębnie dotyczyły każdego z małżonków.

Urząd Skarbowy..... zwrócił podatek VAT.

Ostatecznie ze względu na brak środków finansowych i niepowodzenie planu dotyczącego wynajmowania gruntu podatnicy nie wydatkowali żadnych środków na jego ulepszenie.

Wnioskodawca w dniu nabycia gruntu prowadził działalność gospodarczą i prowadzi ją nieprzerwanie nadal.

Wnioskodawca w dniu nabycia gruntu był zarejestrowany jako podatnik VAT czynny i jest zarejestrowany nieprzerwanie nadal.

Wnioskodawca dokonał pomniejszenia podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego związanego z nabyciem przedmiotowego gruntu w całości.

Wnioskodawca nie ponosił nakładów na ulepszenie gruntu w kwocie powodującej uznanie tych nakładów za ulepszenie w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym odo osób fizycznych.

Grunt znajduje się na obszarze, dla którego nie obowiązuje aktualny plan zagospodarowania. Zgodnie z wydaną, ostateczną i ważną decyzją o warunkach zagospodarowania gruntu jest przeznaczony po zabudowę mieszkalno-usługową lub usługową. Na działkach sąsiednich istnieje zabudowa mieszkalna, usługowa i usługowo mieszkalna.

Grunt nie jest zabudowany, nie znajdują się także na nim żadne budowle.

Wnioskodawca zamierza grunt zbyć. Potencjalny nabywca jest zarejestrowany jako czynny podatnik podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (ostatecznie postawione w uzupełnieniu wniosku).

Czy w przypadku sprzedaży gruntu osobie trzeciej Wnioskodawca będzie miał obowiązek naliczenia podatku od towarów i usług, a jeśli tak, to jaka obowiązywać będzie stawka tego podatku, zaś jeżeli nie, czy może zrezygnować ze zwolnienia.

Zdaniem Wnioskodawcy Wnioskodawca uważa, że w przypadku dostawy opisanego gruntu będzie miał obowiązek naliczenia podatku VAT od 50% uzyskanej wspólnie z małżonką wartości i wg stawki podatku 23%.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Art. 7 ust. 1 definiuje jako dostawę towarów każde przeniesienie prawa własności, w tym sprzedaż.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług stawka podatku wynosi 23% zaś brak jest przepisów pozwalających na zastosowanie innej (niższej) stawki lub zwolnienia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą", opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380). Ze współwłasnością mamy do czynienia wtedy, gdy własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom (art. 195 Kodeksu cywilnego).

Stosownie do treści art. 196 § 1 ww. Kodeksu, współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.

Podkreślić należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli (art. 198 Kodeksu cywilnego). Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

W ujęciu cywilistycznym istotą umowy sprzedaży jest to, że sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Artykuł 45 Kodeksu cywilnego definiuje rzeczy jako przedmioty materialne.

Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności (art. 46 § 1 ww. Kodeksu cywilnego).

Zatem, w zakresie pojęcia towarów jako budynków, budowli i ich części jak również gruntów, mieści się współwłasność jako prawo do rzeczy wspólnej. Wobec powyższego, towarem jest część budynku lub budowli, a także udział w prawie własności nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, według których państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części - art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.).

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż właściciel udziału jest równocześnie właścicielem części ułamkowej wspólnego prawa (prawa własności). W przypadku zbycia udziału w nieruchomości, dotychczasowy współwłaściciel przenosi na nabywcę prawo do rozporządzania tą nieruchomością jak właściciel, w zakresie, w jakim uprawniała go do tego wysokość jego udziału.

Z kolei w myśl art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r. poz. 2082), z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Natomiast zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 ww. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Zgodnie z art. 140 ww. ustawy - Kodeks cywilny, w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.

Wskazać należy, że rozporządzanie rzeczą jest drugim spośród wymienionych wyraźnie w art. 140 k.c. uprawnień właściciela do rozporządzania rzeczą (ius disponendi). Wymaga również podkreślenia, że ustawodawca nie definiuje używanego pojęcia rozporządzenia. Nie klasyfikuje też postaci rozporządzenia. W literaturze zaś podkreśla się zazwyczaj, że chodzi o uprawnienie do wyzbycia się własności i uprawnienie do obciążania prawa własności. Wyzbycie się własności w pierwszym rzędzie obejmuje dokonywaną (inter vivos) czynność przeniesienia własności, dalej zaś czynność rozporządzenia testamentowego (...) (Edward Gniewek "Kodeks cywilny, Księga Druga. Własność i inne prawa rzeczowe. Komentarz, Zakamycze, 2001, Komentarz do art. 140 k.c.).

Z powyższego wynika zatem, iż dokonanie sprzedaży określonej rzeczy materialnej stanowi naturalny (oczywisty, podstawowy) element wykonywania prawa własności.

Zatem, w zakresie pojęcia towarów, jako rzeczy oraz ich części, mieści się współwłasność jako prawo do rzeczy wspólnej. Należy więc przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości gruntowej (działki), dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Podkreślić jednak należy, iż aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, mocą art. 15 ust. 2 ustawy, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Wysokość opodatkowania regulują przepisy Działu VIII ustawy (art. 41-85). Stosownie do art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22% z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

W myśl art. 146a pkt 1 ww. ustawy w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi bądź zwolnienie od podatku.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Natomiast zgodnie z art. 2 pkt 33 ustawy ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o terenach budowlanych - rozumie się przez to grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy wynika, że na jego podstawie korzysta ze zwolnienia dostawa gdy spełnione są łącznie dwa warunki:

Niespełnienie któregokolwiek z ww. warunków powoduje, że korzystanie ze zwolnienia od podatku VAT nie jest możliwe.

Z opisu sprawy wynika, że w dniu 29 maja 2007 r. w drodze przetargu urządzonego przez Urząd Miasta Wnioskodawca nabył na zasadach współwłasności z żoną niezabudowaną działkę gruntu. Działka znajduje się na terenie, dla którego miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego stracił ważność z dniem 31 grudnia 2003 r. W dacie nabycia oboje małżonkowie prowadzili (oddzielnie od siebie) działalności gospodarcze i byli zarejestrowanymi czynnymi podatnikami podatku VAT. Nabycie gruntu zostało wpisane do ewidencji środków trwałych w prowadzonych przez nich działalnościach gospodarczych po 50%. Wówczas to małżonkowie planowali na tym gruncie wybudować budynek usługowo-mieszkalny wielorodzinny przeznaczony pod wynajem. W 2007 r. VAT od nabycia tego gruntu nie został odliczony. Do 2010 r. Wnioskodawca nie podjął żadnych czynności w zakresie budowy planowanego budynku i ze względów finansowych zmienił plany, przewidując, iż gruntu zostanie zagospodarowany pod wynajem na garaże lub parking. W związku z tym Wnioskodawca zdecydował, iż miał prawo do uwzględnienia VAT naliczonego od zakupu przedmiotowej działki i w 2010 r. zostały sporządzone korekty deklaracji VAT za okres od maja 2007 r. oraz wniosek o stwierdzenie nadpłaty i zwrot tego podatku na r-k bankowy. Urząd Skarbowy zwrócił podatek VAT. Wnioskodawca w dniu nabycia gruntu prowadził działalność gospodarczą i prowadzi ją nieprzerwanie nadal. Wnioskodawca w dniu nabycia gruntu był zarejestrowany jako podatnik VAT czynny i jest zarejestrowany nieprzerwanie nadal. Wnioskodawca wystąpił o wydanie warunków zabudowy dla przedmiotowej działki i takie warunki zabudowy zostały wydane (decyzja o ustaleniu warunków zabudowy z 10 lipca 2009 r). Warunki przewidują zabudowę usługowo-mieszkalną.

Wnioskodawcy przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z nabyciem działki.

Z okoliczności sprawy wynika, że działka miała służyć Wnioskodawcy do wykonywania w przyszłości czynności opodatkowanych.

Mając na uwadze przywołane przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że Wnioskodawca wystąpił o wydanie warunków zabudowy dla przedmiotowej działki i takie warunki zabudowy zostały wydane (decyzja o ustaleniu warunków zabudowy z 10 lipca 2009 r.). Warunki przewidują zabudowę usługowo-mieszkalną. Zatem sprzedaż działki stanowiącej współwłasność małżeńską nie będzie korzystała ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Wnioskodawca nie będzie mógł również skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy ponieważ Wnioskodawcy przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w z związku z nabyciem działki.

Tym samym dostawa działki - w odniesieniu do części przypadającej Wnioskodawcy na moment sprzedaży współwłasności działki w ramach ustroju współwłasności małżeńskiej (współwłasności łącznej) - będzie podlegała opodatkowaniu wg 23% stawki VAT na podstawie art. 41 ust. 1 w związku z art. 146a pkt 1 ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Końcowo tut. Organ wskazuje, że stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem przedmiotowa interpretacja rozstrzyga jedynie w zakresie zastosowania przepisów regulujących podatek od towarów i usług względem Wnioskodawcy. Przedmiotowa interpretacja nie rozstrzyga natomiast w zakresie zastosowania przepisów regulujących podatek od towarów i usług względem małżonki Wnioskodawcy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego......, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.