1061-IPTPP1.4512.65.2016.2.IG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. , poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 11 stycznia 2016 r. (data wpływu 19 lutego 2016 r.) uzupełnionym pismem z dnia 5 kwietnia 2016 r. (data wpływu 12 kwietnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia momentu powstania obowiązku podatkowego w związku z otrzymaniem zaliczki - jest prawidłowe.

W dniu 19 lutego 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

* określenia momentu powstania obowiązku podatkowego w związku z otrzymaniem zaliczki,

* określenia momentu powstania obowiązku podatkowego dla przekazania lokali przed podpisaniem aktu notarialnego,

* określenia momentu powstania obowiązku podatkowego dla przekazania lokali po uprzednim podpisaniu aktu notarialnego,

* wystawiania faktur rozliczeniowych o wartości 0, w sytuacji gdy faktury zaliczkowe pokryły całą należność.

Wniosek uzupełniono pismem z dnia 5 kwietnia 2016 r. (data wpływu 12 kwietnia 2016 r.) w zakresie doprecyzowania zaistniałego stanu faktycznego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (dalej Spółka) jest czynnym podatnikiem VAT działającym w branży deweloperskiej.

Przedmiotem działalności Spółki jest między innymi realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków, roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Spółka sprzedaje osobom fizycznym oraz podmiotom gospodarczym lokale mieszkalne, lokale niemieszkalne przylegające do nich komórki lokatorskie, miejsca postojowe oraz lokale usługowe wraz z przynależnymi prawami we wzniesionych budynkach. Z przyszłymi nabywcami lokali Spółka w pierwszym etapie sprzedaży zawiera umowy deweloperskie w formie aktu notarialnego, które to umowy zobowiązują spółkę do wybudowania w przyszłości budynku w którym będzie znajdował się lokal mieszkalny lub niemieszkalny (garaż, komórka lokatorska), a także lokal usługowy będący przedmiotem umowy. Spółka podczas całego procesu budowy przedmiotu umowy otrzymuje od nabywcy (osoba fizyczna, osoba prawna) zaliczki, na które wystawia faktury VAT i obowiązek podatkowy od tych faktur rozpoznaje w momencie wpływu zaliczki na rachunek bankowy Spółki zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy o podatku od towarów i usług. Po zakończonym procesie budowy i otrzymaniu decyzji o pozwolenie na użytkowanie Spółka dokonuje przeniesienia własności lokali.

Wydanie przedmiotu umowy następuje między innymi na podstawie protokołu odbioru lokalu, lub na podstawie aktu notarialnego, który ustanawia odrębną własność przedmiotu umowy. Na podstawie protokołu odbioru lokalu kupujący przejmuje lokal i wówczas przekazane są m.in. klucze do lokalu, wówczas również może rozporządzać danym lokalom (dysponować towarem). Po podpisaniu natomiast aktu notarialnego fizyczne przekazanie przedmiotu umowy następuje z chwilą podpisania aktu lub później.

Od 2014 r. w chwili przekazania przedmiotu umowy Spółka rozpoznaje obowiązek podatkowy:

Spółka w miesiącu sporządzenia protokołu odbioru lokalu, lub sporządzenia aktu notarialnego wystawia faktury VAT (dalej faktury rozliczeniowe) dla nabywców. Faktury te mogą mieć wartość do zapłaty 0,00 (słownie: zero zł 00/100), gdy zaliczki wpłacone przez nabywcę pokrywają całą należną kwotę za przedmiot umowy, lub wartość różną od 0 jeżeli zaliczki nie pokryły jeszcze całej wartości przedmiotu umowy. Faktury rozliczeniowe o wartości do zapłaty większej niż 0 Spółka ujmuje w rejestrze VAT sprzedaży w miesiącu ich wystawienia.

Działalność prowadzona przez Spółkę nie podlegała przepisom ustawy z dnia 16 września 2011 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego. Spółka nie ma i nie miała zawartej z bankiem umowy na prowadzenie rachunku powierniczego. Zaliczki objęte zakresem pytania nr 1 wpłacane były/są nadal na rachunek bankowy Spółki. Zakres pytania nr 1 dotyczy zaliczek wpłacanych na rachunek bankowy Spółki.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

(we wniosku nr 1) Czy Spółka postępuje prawidłowo określając obowiązek podatkowy od zaliczek wpłaconych przez osoby fizyczne i osoby prawne w momencie wpłaty zaliczki.

Zdaniem Wnioskodawcy, obowiązek podatkowy od wpłaconych zaliczek przez osoby fizyczne i osoby prawne Spółka określa prawidłowo, gdyż zgodnie z art. 19a ust. 8 jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub do lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 4.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do treści art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast świadczenie usług to - w myśl art. 8 ust. 1 ustawy - każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, że podatnik, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego.

Kwestię obowiązku podatkowego reguluje art. 19a ust. 1 ustawy, zgodnie z którym obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Powyższy przepis formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi, co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres.

Ponadto, stosownie do treści art. 19a ust. 8 ustawy, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 4.

Należy zauważyć, że ustawodawca nie zamieścił w treści ustawy o podatku od towarów i usług definicji zaliczki ani przedpłaty.

Zgodnie więc ze Słownikiem języka polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN S.A., strona internetowa - www.sjp.pwn.pl), zaliczka to część należności wpłacana lub wypłacana z góry na poczet należności. Zatem zaliczkę wpłaca się na poczet przyszłej dostawy towarów lub przyszłego wykonania usługi przed faktyczną dostawą lub faktycznym wykonaniem usługi. Natomiast przez przedpłatę należy rozumieć określoną sumę pieniędzy, stanowiącą część ceny towaru lub usługi, wpłacaną z góry w celu uzyskania gwarancji zakupu lub wykonania usługi w określonym terminie. Stosownie do powyższego, zaliczka jak również przedpłata jako zapłata na poczet przyszłej należności musi być powiązana z konkretną transakcją.

Podkreślić jednak należy, że aby uznać wpłacaną kwotę za zaliczkę/przedpłatę na poczet przyszłych dostaw towarów lub świadczenia usług, istotne jest aby przyszłe świadczenie było jasno określone w sposób umożliwiający jego identyfikację, a strony świadczenia, w momencie wpłaty zaliczki/przedpłaty, nie miały woli dokonywania jego zmian w przyszłości.

Strony dokonujące czynności cywilnoprawnych określają w zawieranych przez siebie umowach wartość - cenę, za którą dokonują transakcji. Zgodnie z art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Oznacza to, że strony mogą także swobodnie umówić się, w kwestiach dotyczących wynagrodzenia za realizację warunków umowy.

Należy zauważyć, że część zapłaty otrzymana przed przystąpieniem do wykonywania zlecenia to niewątpliwie zaliczka. Inaczej natomiast należy traktować pieniądze wypłacone zgodnie z umową, w trakcie wykonywania zlecenia, stosownie do postępu prac. Mamy wówczas do czynienia z częściową zapłatą za zlecenie. Zaliczkę wpłaca się więc na poczet przyszłego wykonania usługi, przed jej faktycznym wykonaniem, tj. na poczet przyszłej należności, zaś częściowa zapłata jest częściowym uiszczeniem należności za wykonaną usługę w części.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności sprzedaje osobom fizycznym oraz podmiotom gospodarczym lokale mieszkalne i niemieszkalne, komórki lokatorskie, miejsca postojowe. Wnioskodawca podczas całego procesu budowy przedmiotu umowy otrzymuje od nabywcy zaliczki, na które wystawia faktury VAT. Działalność prowadzona przez Spółkę nie podlegała przepisom ustawy z dnia 16 września 2011 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego. Spółka nie ma i nie miała zawartej z bankiem umowy na prowadzenie rachunku powierniczego. Zaliczki objęte zakresem pytania wpłacane były/są nadal na rachunek bankowy Spółki.

Mając na uwadze wyżej powołane okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy należy wskazać, iż obowiązek podatkowy od zaliczek wpłacanych na rachunek bankowy Spółki powstaje zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy w chwili otrzymania zaliczki.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku, nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Niniejszą interpretacją rozstrzygnięto wniosek w części dotyczącej określenia momentu powstania obowiązku podatkowego w związku z otrzymaniem zaliczki. Natomiast wniosek w pozostałej części został załatwiony odrębnymi rozstrzygnięciami.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.