1061-IPTPP1.4512.13.2016.1.MW

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 8 marca 2016 r. Izba Skarbowa w Łodzi 1061-IPTPP1.4512.13.2016.1.MW

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 8 stycznia 2015 r. (data wpływu 11 stycznia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego w trybie art. 89b ust. 1 i ust. 2 ustawy - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 stycznia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego w trybie art. 89b ust. 1 i ust. 2 ustawy.

We wniosku przedstawiono następujący zaistniały stan faktyczny.

"..." Sp. z o.o., (zwana dalej: "Spółką" lub "Zamawiającym") jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Na podstawie umowy o roboty budowlane (zwana dalej: "Umową") zawartej pomiędzy Spółką "..." Sp. z o.o. a Wykonawcą, Wykonawca w dniu 3 grudnia 2014 r. wystawił fakturę na Spółkę za wykonanie robót budowlanych. Spółka odliczyła naliczony podatek od towarów i usług wykazany na tej fakturze.

Jednocześnie wobec zwłoki Wykonawcy w wykonaniu robót, Spółka obciążyła Wykonawcę karami umownymi naliczonymi na podstawie zawartej Umowy (na mocy Klauzuli Roszczenia Zamawiającego), dokumentując roszczenie notami obciążeniowymi z dnia 7 lipca 2014 r. i 23 września 2014 r.

Klauzula Roszczenie Zamawiającego mówi, że na mocy tej Klauzuli kwota należna dla Zamawiającego (Spółki)"może być potrącona z ceny Kontraktowej i świadectw płatności, na co Wykonawca wyraża zgodę."

Ponadto, Spółka obciążyła Wykonawcę (25 lipca 2014 r. i 27 października 2014 r.) notami z tytułu partycypacji w kosztach ustanowienia akredytywy na podstawie art. 649 § 3 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121), tj. połową udokumentowanych kosztów udzielonej dla wykonawcy gwarancji zapłaty za roboty budowlane ustanowionej w postaci akredytywy bankowej.

Noty obciążeniowe miały zakreślony termin zapłaty. Wykonawca zakwestionował i odesłał wszystkie noty obciążeniowe bez zapłaty. Wykonawca złożył w Sądzie pozew o zapłatę z tytułu niezasadnego obciążenia kosztami akredytywy.

Spółka dokonała przelewem zapłaty części należności Wykonawcy za wykonanie robót budowlanych udokumentowanych fakturą a pozostałą część uregulowała poprzez potrącenie wierzytelności wzajemnych przysługujących mu wobec Wykonawcy (not obciążeniowych). Zapłata i potrącenie nastąpiło przed upływem 150 dni liczonych od dnia, w którym upłynął termin płatności tej faktury określony w Umowie.

Spółka złożyła Wykonawcy na piśmie oświadczenie z dnia 2 stycznia 2015 r. o potrąceniu wierzytelności z faktury naliczonych przez Spółkę kar umownych. Zgodnie z art. 499 Kodeksu cywilnego potrącenia dokonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie. Zgodnie z art. 61 § 1 Kodeksu cywilnego, oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią.

Pismo Spółki z oświadczeniem o potrąceniu zostało doręczone Wykonawcy, a Wykonawca pismo odebrał (Lider Konsorcjum w dniu 12 stycznia 2015 r., członkowie Konsorcjum od 09 do 15 stycznia 2015 r.). Oświadczenie to zostało skutecznie złożone Wykonawcy w rozumieniu art. 499 i art. 61 § 1 Kodeksu cywilnego. Wykonawca zakwestionował zasadność dokonanego przez Spółkę potrącenia. W ocenie Spółki kary umowne i połowa kosztów ustanowienia akredytywy są Spółce należne. Doszło do skutecznego potrącenia wzajemnych wierzytelności.

Spółka z tzw. ostrożności procesowej dokonała w deklaracji VAT-7 za miesiąc maj 2015 r. korekty naliczonego podatku od towarów i usług przypadającego na skompensowaną część należności wynikającej z ww. faktury.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie

Czy w przedstawionym stanie faktycznym na Spółce ciążył obowiązek dokonania korekty podatku naliczonego zgodnie z art. 89b ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 89b ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., w przypadku nieuregulowania należności wynikającej z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, dłużnik jest obowiązany do korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z tej faktury, w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150 dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze. Przepisu powyższego nie stosuje się, jeżeli dłużnik uregulował należność najpóźniej w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 150 dzień od dnia upływu terminu płatności tej należności.

Przepisu tego nie stosuje się również w przypadku, gdy dłużnik w ostatnim dniu miesiąca, w którym upływa 150 dzień od dnia upływu terminu płatności, jest w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji. Stosownie zaś do ust. 2 tego artykułu, w przypadku częściowego uregulowania należności w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, korekta dotyczy podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną część należności. Przepis ust. 1a stosuje się odpowiednio.

Zgodnie z art. 498 Kodeksu cywilnego, gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Tym samym uznać należy, że potrącenie jest formą zapłaty zobowiązania.

W myśl art. 499 Kodeksu cywilnego, kompensata dokonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie. Oświadczenie ma moc wsteczną od chwili, kiedy potrącenie stało się możliwe. Aby zatem potrącenie było możliwe, konieczne jest złożenie oświadczenia woli. Tymczasem zgodnie z art. 61 k.c., oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej. Innymi słowy oświadczenie woli o potrąceniu zostało złożone wykonawcy z chwilą doręczenia listu - datę tę określa potwierdzenie odbioru.

W przedstawionym stanie faktycznym pismo Spółki z oświadczeniem o potrąceniu zostało doręczone Wykonawcy, a Wykonawca pismo odebrał. Oświadczenie to zostało zatem skutecznie złożone Wykonawcy w rozumieniu art. 499 i art. 61 § 1 Kodeksu cywilnego. Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, kary umowne są Spółce należne. Doszło do skutecznego potrącenia wzajemnych wierzytelności.

Skoro tak, to - zdaniem Spółki - doszło do uregulowania przez Spółkę należności wynikającej z otrzymanej od Wykonawcy faktury przed upływem 150 dni liczonych od dnia, w którym upłynął termin płatności tej faktury określony w Umowie. Spółka nie jest więc obowiązana do korekty części kwoty odliczonego naliczonego podatku od towarów i usług wynikającej z otrzymanej od Wykonawcy faktury w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150 dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w Umowie.

Powyższe potwierdza wyrok WSA w Gliwicach z dnia 20 stycznia 2015 r. (III SA/Gl 1472/14). W sprawie będącej przedmiotem rozstrzygnięcia przez WSA w Gliwicach była odpowiedź na pytanie, czy potrącenie wzajemnych wierzytelności, w sytuacji ich zakwestionowania przez jedną ze stron wywołuje skutki prawne tożsame na gruncie prawa cywilnego i podatkowego. Innymi słowy czy w takim przypadku nastąpiło umorzenie wzajemnych wierzytelności, wygaszenie stosunku zobowiązaniowego zrównoważonego z zapłatą.

W przywołanym powyżej wyroku WSA wyraził pogląd, zgodnie z którym: "Sąd prezentuje stanowisko, że należności mogą być zapłacone w każdy przewidziany prawem sposób, w tym przez potrącenie. Pogląd ten znajduje potwierdzenie nie tylko w treści art. 498 i 499 k.c., ale także w orzeczeniach sądów administracyjnych, w tym wskazanym przez stronę wyroku NSA z dnia 5 kwietnia 2012 r. sygn. akt I FSK 1731/11 czy wyroku z 2 czerwca 2011 r. I FSK 1075/10, chociaż zapadły one w innych stanach faktycznych, ale bazujących na kompensacie jako formie rozliczenia kontrahentów i uznaniu wierzytelności objętych potrąceniem za zapłacone. (...)

Należy podkreślić, że dla skuteczności potrącenia w świetle unormowania art. 498 § 1 k.c. wystarczające jest oświadczenie strony dokonującej potrącenia, a zgoda adresata nie jest konieczna (por. wyrok SAwK.z dnia 27 lipca 2012 r" V ACa 313/12, OSA 2013, z. 6, poz. 62-69). Z tej przyczyny potrącenie uznawane jest także za sposób dochodzenia roszczeń (J. Krajewski, Z zagadnień potrącenia w prawie cywilnym, NP 1972, nr 4, s. 7 i n), prywatnej egzekucji, gdyż przymusowe zaspokojenie wierzyciela następuje z mocy samego oświadczenia potrącającego, bez udziału sądu i organu egzekucyjnego. Funkcja gwarancyjna wiąże się z tym, że potrącenie daje całkowitą pewność zaspokojenia wierzyciela, gdy tylko potrącenie stanie się dopuszczalne, tzn. jeśli w odniesieniu do określonych wierzytelności powstanie tzw. stan potrącalności. (...)"

Przenosząc powyższe regulacje na stan faktyczny sprawy należy zauważyć, że wszystkie wskazane w tym przepisie przesłanki zostały spełnione. Strony sporu wiązała umowa cywilnoprawna, która została wykonana z naruszeniem warunków umowy. Wykonawca wystawił faktury za wykonane roboty z dnia 6 września i 3 października 2011 r. W dniu 3 października 2011 r. Wnioskodawca wystawił notę obciążeniową z tytułu kar umownych naliczonych na podstawie umowy. Kary te zostały potrącone z należności za roboty budowlane, o czym wykonawca został powiadomiony najpóźniej 10 października 2011 r.

W tym miejscu należy podkreślić, że czynność prawna potrącenia jest zdarzeniem prawnym, którego skutkiem, niezależnym od woli uprawnionego do wierzytelności objętej potrąceniem, jest umorzenie się obydwu wierzytelności do wysokości wierzytelności niższej (art. 498 § 2 k.c.), ze skutkiem czasowym określonym w art. 499 zdanie drugie k.c., tj. od chwili, kiedy potrącenie stało się możliwe. Zgodnie z regulującymi potrącenie przepisami Kodeksu cywilnego oświadczenie o potrąceniu może być złożone - w okresie trwania fazy kompensacyjnej - w każdym czasie, zarówno przed, jak i po wszczęciu postępowania sądowego (w toku postępowania sądowego, także poza tym postępowaniem). Natomiast zarzut potrącenia jest czynnością procesową. Jego podniesienie w postępowaniu sądowym oznacza powołanie się na fakt dokonania potrącenia i wynikające stąd skutki. Jest to tak naprawdę zarzut nieistnienia, umorzenia lub wygaśnięcia wierzytelności powoda (wyrok SA w Łodzi z 10 kwietnia 2010 r., I ACa 1241/10). Podobnie SA w Poznaniu w wyroku z 5 marca 2014 r. (LEX nr 1439256) wyraził pogląd, że przewidziane w art. 499 k.c. oświadczenie o potrąceniu ma charakter konstytutywny, bez niego - mimo spełnienia ustawowych przesłanek potrącenia (art. 498 § 1 k.c.) - nie dojdzie bowiem do wzajemnego umorzenia wierzytelności. Oświadczenie to staje się skuteczne dopiero z chwilą, gdy doszło do wierzyciela wzajemnego w taki sposób, że mógł się on zapoznać z jego treścią (art. 61 k.c.). Ponadto wspomniane oświadczenie, które nie wymaga zachowania szczególnej formy, powinno być złożone w sposób, który w dostatecznym stopniu ujawnia jego treść.

Wbrew twierdzeniom organów podatkowych przedstawionych w wydanej interpretacji dla skuteczności potrącenia jest w zasadzie obojętne, kiedy oświadczenie o potrąceniu będzie złożone, o ile zostanie złożone w czasie istnienia tzw. stanu potrącalności. W szczególności oświadczenie to może być złożone zarówno wtedy, gdy w odniesieniu do danych wierzytelności nie toczy się jeszcze postępowanie sądowe, jak i po wytoczeniu powództwa, ale przed doręczeniem pozwanemu odpisu pozwu lub też po doręczeniu stronie przeciwnej odpisu pozwu. W tej ostatniej sytuacji oświadczenie o potrąceniu (mające charakter materialnoprawny) może zostać połączone z procesowym zarzutem potrącenia (wyrok SA w Białymstoku z dnia 29 lipca 2014 r. I ACa 460/13). Nadto potrącenie jako czynność prawna jest dokonane z chwilą dojścia oświadczenia o potrąceniu do drugiej strony. Złożonego drugiej stronie oświadczenia o potrąceniu składający nie może już skutecznie odwołać, chyba że - zgodnie z art. 61 § 1 k.c. - oświadczenie o jego odwołaniu doszłoby do adresata jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej (M. Pyziak-Szafnicka (w:) System prawa prywatnego, t. 6. s. 1135). Ponownie rozpatrując sprawę organ winien uwzględnić powyższe rozważania Sądu, a w szczególności brak jest podstaw faktycznych i prawnych dla uznania, że dokonane przez Wnioskodawcę potrącenie nie stanowiło zapłaty za wierzytelności wynikające z faktur wystawionych w dniu 6 września i 3 października 2011 r. toczące się postępowanie sądowe, co do zasadności naliczonych kar umownych może mieć znaczenie dla dokonanych między stronami rozliczeń finansowych dopiero po jego zakończeniu i to tylko w sytuacji wyroku dla wnioskodawcy niekorzystnego. W aktualnym stanie faktycznym fakt zapłaty faktur przez kompensatę został wykazany i brak podstaw do dokonywania przez wnioskodawcę korekty podatku VAT na podstawie art. 89b ustawy VAT."

Przedstawiony powyżej cytat z wyroku WSA w Gliwicach bardzo dobrze oddaje sytuację Spółki. Podsumowując, w przedstawionym stanie faktycznym Wnioskodawca uważa, że na Spółce nie ciążył obowiązek dokonania korekty podatku naliczonego zgodnie z art. 89b ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zasady rozliczenia podatku w odniesieniu do nieściągalnych wierzytelności zostały określone w przepisach art. 89a i art. 89b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą".

I tak, stosownie do treści art. 89a ust. 1 ustawy - podatnik może skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Korekta dotyczy również podstawy opodatkowania i kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności, której nieściągalność została uprawdopodobniona.

W myśl art. 89a ust. 1a ustawy, nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną w przypadku, gdy wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Przepis ust. 1, na podstawie art. 89a ust. 2 ustawy, stosuje się w przypadku gdy spełnione są następujące warunki:

1.

dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonana na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji,

2.

(uchylony)

3.

na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty, o której mowa w ust. 1:

a.

wierzyciel i dłużnik są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni,

b.

dłużnik nie jest w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji,

4.

(uchylony),

5.

od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona,

6.

(uchylony).

Na mocy art. 89a ust. 3 ustawy, korekta, o której mowa w ust. 1, może nastąpić w rozliczeniu za okres, w którym nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną, pod warunkiem że do dnia złożenia przez wierzyciela deklaracji podatkowej za ten okres wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie.

W przypadku gdy po złożeniu deklaracji podatkowej, w której dokonano korekty, o której mowa w ust. 1, należność została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie, wierzyciel obowiązany jest do zwiększenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana lub zbyta. W przypadku częściowego uregulowania należności, podstawę opodatkowania oraz kwotę podatku należnego zwiększa się w odniesieniu do tej części (art. 89a ust. 4 ustawy).

Ponadto - w myśl art. 89a ust. 7 ustawy - przepisów ust. 1-5 nie stosuje się, jeżeli między wierzycielem a dłużnikiem istnieje związek, o którym mowa w art. 32 ust. 2-4.

Z kolei, w świetle art. 89b ust. 1 ustawy - w przypadku nieuregulowania należności wynikającej z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, dłużnik jest obowiązany do korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z tej faktury, w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150 dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli dłużnik uregulował należność najpóźniej w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 150 dzień od dnia upływu terminu płatności tej należności, o czym stanowi art. 89b ust. 1a ustawy.

Jak wynika z zapisu art. 89b ust. 2 ustawy, w przypadku częściowego uregulowania należności w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, korekta dotyczy podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną część należności. Przepis ust. 1a stosuje się odpowiednio.

W przypadku uregulowania należności po dokonaniu korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik ma prawo do zwiększenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym należność uregulowano, o kwotę podatku, o której mowa w ust. 1. W przypadku częściowego uregulowania należności podatek naliczony może zostać zwiększony w odniesieniu do tej części (art. 89b ust. 4 ustawy).

Zgodnie natomiast z brzmieniem art. 89b ust. 6 ustawy - w przypadku stwierdzenia, że podatnik naruszył obowiązek określony w ust. 1, naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% kwoty podatku wynikającego z nieuregulowanych faktur, który nie został skorygowany zgodnie z ust. 1. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.

Przepis art. 89b ust. 1 ustawy nakłada obowiązek skorygowania podatku naliczonego w przypadku nieuregulowania należności przez dłużnika w określonej sytuacji. Należy wskazać, że termin "uregulowanie", którym posługuje się ustawodawca w powołanych powyżej przepisach jest pojęciem szerokim, obejmującym wszelkie typy rozliczeń, takich jak: gotówka, czek gotówkowy, dowód wpłaty na rachunek bankowy, polecenie przelewu, polecenie zapłaty, czek rozrachunkowy, akredytywa, weksel własny, weksel trasowany, okresowe rozliczenia saldami, rozliczenia planowe, karta płatnicza, potrącenie (kompensata). Przez termin "uregulowanie", o którym mowa w powołanych wyżej przepisach należy więc rozumieć każdą dopuszczalną prawnie formę efektywnego spełnienia świadczenia skutkującego wygaśnięciem zobowiązania.

Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego PWN, "uregulować" znaczy m.in. "uiścić jakąś należność". Z kolei, "uiścić - uiszczać" oznacza "uregulować należność za coś". Natomiast "uiszczać się" zgodnie z powyższym słownikiem, oznacza "wywiązać się z jakiegoś zobowiązania finansowego". W konsekwencji, należy uznać, że "uregulować", oznacza spełnić świadczenie skutkujące wywiązaniem się z zobowiązania finansowego, a w konsekwencji oznacza wygaśnięcie zobowiązania.

Również wykładnia systemowa wewnętrzna wskazuje, że pojęcie "uregulowanie", którym posługuje się ustawodawca, w szczególności w art. 89b ustawy, powinno być interpretowane szeroko, w konsekwencji powinno obejmować każdą prawnie dopuszczalną formę wykonania zobowiązania przez podatnika, w tym również potrącenie (kompensatę).

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii dokonania korekty podatku naliczonego w myśl art. 89b ustawy w sytuacji, gdy płatność wynikająca z faktury wystawionej przez wykonawcę została uregulowana w formie potrącenia wierzytelności.

Należy wskazać, że przepisy podatkowe nie regulują stosunków cywilnoprawnych (zasad zawierania umów cywilnoprawnych, porozumień), ani nie mają wpływu na ich treść, w tym ustalenia dotyczące sposobów i terminów płatności. Zgodnie z obowiązującą w prawodawstwie polskim zasadą swobody umów, strony transakcji mogą dowolnie kształtować treść umowy w granicach wyznaczonych przez prawo. Zasada ta ma również zastosowanie na gruncie prawa podatkowego. Organy podatkowe nie mają prawa ingerować w treść zawieranych umów i przyjęte w nich ustalenia, w tym zasady ustalania terminów i sposobów płatności, chyba że postanowienia umów naruszają przepisy podatkowe, a to może być stwierdzone jedynie w trakcie przeprowadzonego przez organ pierwszej instancji postępowania podatkowego. To strony danej umowy mają obowiązek ustalenia powyższych zasad w sposób jasny i precyzyjny.

Należy nadmienić, że zgodnie z art. 498 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.), gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.

Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej (§ 2 cyt. artykułu).

Oznacza to, że potrącenie wierzytelności jest jedną z form wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania świadczenia poprzez umorzenie wzajemnych wierzytelności między stronami. Wygaśnięcie zobowiązania przez potrącenie (kompensata wierzytelności) następuje wówczas, gdy jedna strona jest w stosunku do drugiej dłużnikiem i jednocześnie wierzycielem, tj. ma zarówno wierzytelności, jak i zobowiązania względem drugiej strony. Potrącenie zatem stanowi formę wzajemnej zapłaty za istniejące pomiędzy stronami zobowiązania, co pozwala na traktowanie jej na równi z zapłatą.

Odnosząc się do powołanych powyżej regulacji art. 89b ustawy - mających na celu zdyscyplinowanie dłużników do płacenia swoim kontrahentom, nie używa się pojęcia "uregulowanie płatności" lecz w przypadku ustaw o podatkach dochodowych "uregulowanie kwoty" bądź "uregulowanie zobowiązania", a w ustawie o podatku od towarów i usług "uregulowanie należności".

Zakres pojęciowy wyżej wymienionych zwrotów, nie budzi wątpliwości. Ich istotą jest zaspokojenie wierzyciela, zatem należy przyjąć, że "uregulowanie" następuje z chwilą, z którą wierzyciel zostaje zaspokojony.

Użyte w wyżej wymienionych regulacjach pojęcie "uregulowania" jest pojęciem szerokim (szerszym od pojęcia "zapłaty należności"). Poprzez użycie tego pojęcia dopuszcza się różne sposoby uregulowania należności dokonywane pomiędzy kontrahentami. Tym samym przepisy powołanej ustawy nie zawierają jakichkolwiek ograniczeń, co do formy uregulowania należności wynikających z dokonanych transakcji. Kontrahenci sami decydują, w jaki sposób uregulują swoje zobowiązania. Kwoty objętej potrąceniem nie można zatem uznać za kwotę nieuregulowaną w rozumieniu art. 89b ustawy.

Tym samym uregulowanie kwoty wynikającej z faktury wystawionej przez wykonawcę w drodze potrącenia - w oparciu o powołany wyżej art. 498 Kodeksu cywilnego - stanowi uregulowanie należności w rozumieniu przepisów prawa podatkowego, a Wnioskodawca nie ma obowiązku skorygowania odliczonego podatku naliczonego na podstawie przepisów art. 89b ustawy, o ile potrącenie to jest zgodne z obowiązującymi przepisami prawa cywilnego.

Mając na uwadze okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa należy stwierdzić, że w przedstawionym stanie faktycznym na Wnioskodawcy nie ciążył obowiązek dokonania korekty podatku naliczonego zgodnie z art. 89b ust. 1 i ust. 2 ustawy.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku, nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl