1061-IPTPB2.4511.81.2016.3.ACz - Skutki podatkowe sprzedaży udziału w nieruchomości uprzednio wywłaszczonej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 26 stycznia 2016 r. (data wpływu 27 stycznia 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 15 kwietnia 2016 r. (data wpływu 18 kwietnia 2016 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży udziału w nieruchomości uprzednio wywłaszczonej - jest prawidłowe.

W dniu 27 stycznia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży udziału w nieruchomości uprzednio wywłaszczonej.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.). W związku z powyższym pismem z dnia 8 kwietnia 2016 r., Nr 1061-IPTPB2.4511.81.2016.1.ACz, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ww. ustawy, wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało w dniu 8 kwietnia 2016 r. (skutecznie doręczone w dniu 13 kwietnia 2016 r.). W dniu 18 kwietnia 2016 r. (nadano w dniu 15 kwietnia 2016 r.) wpłynęło uzupełnienie wniosku.

We wniosku i jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni nabyła w drodze spadku po spadkodawcy zmarłym w dniu 26 marca 1940 r. udział 1/2 w nieruchomości gruntowej, zgodnie z Postanowieniem Sądu Powiatowego..... z dnia 23 marca 1959 r., Wydział Zamiejscowy..... (sygn. akt......).

Na podstawie aktu notarialnego z dnia 17 czerwca 1970 r., Repertorium Nr..., sporządzonego w Sądzie Rejonowym....., V Wydział Ksiąg Wieczystych, dokonano wywłaszczenia całej nieruchomości stanowiącej współwłasność na rzecz Skarbu Państwa.

Wywłaszczenia nieruchomości dokonano na rzecz przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą Zakłady..... z siedzibą..... przy ul......, z przeznaczeniem na rozbudowę i modernizację ww. przedsiębiorstwa, zgodnie z decyzją o lokalizacji szczegółowej nr 19/66, wydaną przez Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej.... z dnia 5 grudnia 1966 r., L.dz.B.-.....

Wywłaszczenia nieruchomości dokonano w oparciu o przepisy ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczenia nieruchomości. Wnioskodawczyni otrzymała zapłatę w wyniku dokonanej wyceny wywłaszczonej nieruchomości na podstawie art. 6, art. 12 i art. 8 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczenia nieruchomości.

W wyniku przeprowadzonych w dniu 4 lutego 2014 r. oględzin ww. nieruchomości ustalono, że przedmiotowa nieruchomość, wywłaszczona aktem notarialnym z 1970 r., nie jest zagospodarowana zgodnie z celem wywłaszczenia. W związku z powyższym poprzedni właściciel mógł wystąpić o zwrot wywłaszczonej nieruchomości. Współwłaściciele wystąpili o zwrot ww. nieruchomości i uzyskali decyzję Starosty..... o zwrocie nieruchomości na rzecz byłych współwłaścicieli. Decyzja Starosty..... o pozwoleniu na zwrot ww. nieruchomości wydana została w dniu 20 czerwca 2014 r., natomiast uprawomocniła się w dniu 3 lipca 2014 r.

Wnioskodawczyni i pozostali współwłaściciele planują sprzedaż zwróconej nieruchomości, która nie nastąpi w wykonywaniu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku):

Czy w opisanej sytuacji, w przypadku odpłatnego zbycia odzyskanej nieruchomości, Wnioskodawczyni będzie zobowiązana zapłacić podatek dochodowy w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawczyni (ostatecznie sformułowanym w uzupełnieniu wniosku), nie powinna Ona płacić podatku dochodowego, ponieważ zwrot uprzednio wywłaszczonej nieruchomości miał na celu przywrócenie stosunków własnościowych sprzed wywłaszczenia. W takim przypadku nie ma zatem do czynienia z kreowaniem prawa własności, a jego przywróceniem. W opinii Wnioskodawczyni, dla celów podatku dochodowego zwrotu takiego nie należy utożsamiać z nabyciem.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje więc generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części, udziału w nieruchomości oraz ww. praw majątkowych przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w podatku dochodowym. Jeżeli natomiast ich odpłatne zbycie następuje po upływie tego okresu, przychód z tego tytułu nie podlega w ogóle opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Wobec powyższej regulacji prawnej należy wyjaśnić, że w przypadku sprzedaży nieruchomości, jej części bądź udziału w nieruchomości decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu przychodu ma moment i sposób jej nabycia.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni przysługiwał udział 1/2 w nieruchomości, który nabyła w drodze spadku po spadkodawcy zmarłym w dniu 26 marca 1940 r., co zostało potwierdzone Postanowieniem Sądu Powiatowego z dnia 23 marca 1959 r. Na podstawie aktu notarialnego z dnia 17 czerwca 1970 r., dokonano wywłaszczenia całej nieruchomości, w której Wnioskodawczyni przysługiwał ww. udział, na rzecz przedsiębiorstwa państwowego, z przeznaczeniem na rozbudowę i modernizację ww. przedsiębiorstwa, w oparciu o przepisy ustawy o zasadach i trybie wywłaszczenia nieruchomości. Wnioskodawczyni otrzymała zapłatę w wyniku dokonanej wyceny wywłaszczonej nieruchomości zgodnie z ustawą o zasadach i trybie wywłaszczenia nieruchomości. Jednakże w wyniku przeprowadzonych w dniu 4 lutego 2014 r. oględzin ww. nieruchomości ustalono, że nie jest ona zagospodarowana zgodnie z celem wywłaszczenia. W związku z powyższym byli współwłaściciele wystąpili o zwrot ww. nieruchomości, uzyskując pozwolenie na jej zwrot na mocy decyzji Starosty... z dnia 20 czerwca 2014 r., która uprawomocniła się w dniu 3 lipca 2014 r.

Wnioskodawczyni i pozostali współwłaściciele planują sprzedaż zwróconej nieruchomości, która nie nastąpi w wykonywaniu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W niniejszej sprawie istotna jest więc kwestia ustalenia, czy zwrot udziału w nieruchomości na podstawie decyzji z dnia 20 czerwca 2014 r. (prawomocnej w dniu 3 lipca 2014 r.) stanowi jego nabycie w myśl powołanego uprzednio art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wywłaszczenie nieruchomości jest instytucją, za pomocą której państwo wkracza w sferę indywidualnych praw obywateli dla osiągnięcia celów o szczególnej doniosłości publicznej. W drodze decyzji dochodzi m.in. do pozbawienia dotychczasowego właściciela prawa własności nieruchomości, z drugiej zaś strony przejścia prawa własności na rzecz Skarbu Państwa lub gminy. Jednocześnie ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2015 r. poz. 1774, z późn. zm.), zawiera swoistą gwarancję, że wywłaszczona nieruchomość będzie wykorzystywana wyłącznie zgodnie z celem, na który dokonano wywłaszczenia. Gwarancją tą, jest instytucja zwrotu nieruchomości w przypadku, kiedy nieruchomość stała się zbędna z punktu widzenia celu na jaki dokonano wywłaszczenia.

Zgodnie z art. 136 ust. 2 ww. ustawy o gospodarce nieruchomościami, w razie powzięcia zamiaru użycia wywłaszczonej nieruchomości lub jej części na inny cel niż określony w decyzji o wywłaszczeniu, właściwy organ zawiadamia poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę o tym zamiarze, informując równocześnie o możliwości zwrotu wywłaszczonej nieruchomości.

W myśl art. 136 ust. 3 ww. ustawy, poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub jej części, jeżeli, stosownie do przepisu art. 137, stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu. Z wnioskiem o zwrot nieruchomości lub jej części występuje się do starosty, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej, który zawiadamia o tym właściwy organ. Warunkiem zwrotu nieruchomości jest zwrot przez poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę odszkodowania lub nieruchomości zamiennej, stosownie do art. 140.

Decyzja o zwrocie nieruchomości powoduje przejście prawa własności na dotychczasowego właściciela, jednakże nie kreuje tego prawa; przywraca tylko wcześniej panujące stosunki prawnorzeczowe. W związku z tym, w momencie zwrotu nieruchomości nie następuje nabycie, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ma miejsce restytucja stosunków sprzed wywłaszczenia, tj. zwrot prawa własności do nieruchomości na rzecz poprzedniego właściciela. Zwrot uprzednio wywłaszczonej nieruchomości, do którego dochodzi na podstawie decyzji administracyjnej, jest więc zdarzeniem prawnym zmieniającym podmiotową stronę stosunku prawnorzeczowego odnośnie zwracanej nieruchomości, przywraca wcześniej panujące stosunki prawnorzeczowe.

Wobec powyższego w rozpatrywanej sprawie datą nabycia przez Wnioskodawczynię udziału w zwróconej - uprzednio wywłaszczonej nieruchomości nie jest data jej zwrotu, lecz data pierwotnego nabycia udziału w tej nieruchomości przez Wnioskodawczynię, które nastąpiło w 1940 r. w drodze spadku. Zgodnie bowiem z art. 924 i art. 925 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.), spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, natomiast otwarcie spadku następuje z chwilą śmierci spadkodawcy.

Natomiast, data wydania (uprawomocnienia się) decyzji o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości pozostaje bez wpływu dla określenia skutków podatkowych odpłatnego zbycia nabytej w ten sposób nieruchomości (jak też udziału w niej).

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że odpłatne zbycie udziału w przedmiotowej nieruchomości nabytego przez Wnioskodawczynię w 1940 r. nie będzie stanowiło źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowy od osób fizycznych podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż planowana sprzedaż udziału w nieruchomości nastąpi po upływie pięcioletniego terminu, o którym mowa w tym przepisie, liczonego od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tego udziału.

W konsekwencji, zamierzona przez Wnioskodawczynię sprzedaż udziału w nieruchomości nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a tym samym na Wnioskodawczyni nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku.

Jednocześnie Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Ponadto wskazać należy, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, w związku z czym niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Wnioskodawczyni jako osoby występującej z wnioskiem, nie wywiera natomiast skutku prawnego dla pozostałych współwłaścicieli.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego....., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.