1061-IPTPB2.4511.476.2016.1.IL

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 6 czerwca 2016 r. (data wpływu 9 czerwca 2016 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku - jest prawidłowe.

W dniu 9 czerwca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W wyniku śmierci rodziców Wnioskodawczyni, tj. matki... zmarłej dnia 7 listopada 2010 r. oraz... zmarłego dnia 18 grudnia 2014 r. Wnioskodawczyni stała się współwłaścicielką 1/5 części lokalu mieszkalnego, o powierzchni 48,75 m², stanowiącego odrębną własność, położonego w. Lokal składa się z mieszkania o powierzchni 47,04 m² oraz piwnicy o powierzchni 1,71 m². Nabycie spadku zostało potwierdzone przed notariuszem dwoma aktami poświadczenia dziedziczenia sporządzonymi dnia 11 lutego 2015 r. (jednym po zmarłej matce natomiast drugim po zmarłym ojcu). Oprócz Wnioskodawczyni, współwłaścicielami stała się czwórka rodzeństwa Wnioskodawczyni.

Dnia 6 lipca 2015 r. Wnioskodawczyni wraz z rodzeństwem dokonali przed notariuszem działu spadku. Rodzeństwo uzgodniło, że mieszkanie otrzyma brat Wnioskodawczyni,..., z obowiązkiem spłaty pozostałej czwórki rodzeństwa. Mieszkanie zostało wycenione na kwotę 150 000 zł i na taką kwotę, brat Wnioskodawczyni wraz z żoną zaciągnęli kredyt aby spłacić udziały spadkowe rodzeństwa. Brat Wnioskodawczyni zapłacił każdemu z czwórki rodzeństwa kwotę 30 000 zł, w tym Wnioskodawczyni. Powyższe potwierdza wpis w księdze wieczystej nieruchomości. Otrzymana przez Wnioskodawczynię kwota jest ekwiwalentna do posiadanego udziału we współwłasności lokalu mieszkalnego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w związku z przywołanym stanem faktycznym Wnioskodawczyni jest zobowiązana do złożenia deklaracji PIT-39 oraz zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu odpłatnej sprzedaży nieruchomości przed upływem 5 lat od jej nabycia.

Zdaniem Wnioskodawczyni, po analizie przepisów ustawy o podatku dochodowym otrzymana spłata nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż kwota, którą Wnioskodawczyni otrzymała odpowiada wartości udziału jaki posiadała w tej nieruchomości.

Podobne stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z dnia 9 listopada 2011 r., sygn. akt I SA/Łd 1173/11, który uznał, że spłata otrzymana przez jednego spadkobiercę od drugiego przy dziale spadku obejmującym nieruchomość (jak ma miejsce w tym przypadku) nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany z odpłatnego zbycia w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Przy czym pod pojęciem odpłatnego zbycia należy rozumieć nie tylko sprzedaż, czy zamianę, ale każdą czynność prawną, w wyniku której dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości, jej części lub udziału w niej oraz własności praw majątkowych za odpłatnością, a więc co do zasady również dział spadku i odpłatne zniesienie współwłasności.

W przypadku nabycia w drodze spadku pięcioletni termin, o którym mowa powyżej powinien być liczony od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie spadku.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że w wyniku śmierci rodziców Wnioskodawczyni, tj. matki zmarłej w dniu 7 listopada 2010 r. oraz ojca zmarłego w dniu 18 grudnia 2014 r. Wnioskodawczyni stała się współwłaścicielką w udziale 1/5 części lokalu mieszkalnego, o powierzchni 48,75 m², stanowiącego odrębną własność. Ww. lokal składa się z mieszkania o powierzchni 47,04 m² oraz piwnicy o powierzchni 1,71 m². Nabycie spadku zostało potwierdzone przed notariuszem dwoma aktami poświadczenia dziedziczenia sporządzonymi w dniu 11 lutego 2015 r. (jednym po zmarłej matce natomiast drugim po zmarłym ojcu). Oprócz Wnioskodawczyni współwłaścicielami ww. lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość została czwórka rodzeństwa Wnioskodawczyni.

W dniu 6 lipca 2015 r. Wnioskodawczyni wraz z rodzeństwem dokonali przed notariuszem działu spadku. Rodzeństwo uzgodniło, że mieszkanie otrzyma brat Wnioskodawczyni,z obowiązkiem spłaty pozostałej czwórki rodzeństwa (w tym Wnioskodawczyni). Mieszkanie zostało wycenione na kwotę 150 000 zł i na taką kwotę brat Wnioskodawczyni wraz z żoną zaciągnęli kredyt aby spłacić udziały spadkowe rodzeństwa. Brat Wnioskodawczyni zapłacił każdemu z czwórki rodzeństwa kwotę 30 000 zł, w tym Wnioskodawczyni. Powyższe potwierdza wpis w księdze wieczystej nieruchomości. Otrzymana przez Wnioskodawczynię kwota jest ekwiwalentna do posiadanego udziału we współwłasności lokalu mieszkalnego.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380, z późn. zm.), spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy.

Stosownie do art. 924 i art. 925 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei, postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z art. 1035 ustawy - Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Stosownie do art. 1037 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego, dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Celem postępowania o zniesienie współwłasności w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności.

Zgodnie z art. 195 ustawy - Kodeks cywilny, współwłasność polega na tym, że własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom.

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi drugiej (art. 196 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego). Natomiast w myśl art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

Przez zniesienie współwłasności rozumie się likwidację łączącego współwłaścicieli stosunku prawnego, która następuje w drodze umowy lub orzeczenia Sądu.

W myśl art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Mając powyższe na względzie wyjaśnić należy, że dział spadku, którego przedmiotem jest lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość, następujący ze spłatą na rzecz Wnioskodawczyni, powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu takiego zbycia ww. nieruchomości. Jeżeli suma spłaty nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego, to nie powstaje przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym w sytuacji, w której spłata jest ekwiwalentna lub niższa do posiadanego przez podatnika udziału w spadku, podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej. W takim przypadku brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

W konsekwencji, należy stwierdzić, że skoro otrzymana przez Wnioskodawczynię w związku z dokonanym działem spadku spłata nie przekroczyła wartości Jej udziału w spadku - co wynika z treści wniosku - to w opisanej sytuacji nie powstał przychód, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i na Wnioskodawczyni nie ciąży obowiązek zapłaty podatku dochodowego od otrzymanej kwoty. Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do złożenia zeznania podatkowego o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) PIT-39 w podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu uzyskanej spłaty, w związku z działem spadku dotyczącym nieruchomości.

W związku z załączeniem przez Wnioskodawczynię do wniosku dokumentów należy zaznaczyć, że Organ wydając interpretację indywidualną w trybie art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.), nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie dokonuje analizy i oceny załączonych do wniosku dokumentów, a jedynie opiera się na przedstawionym we wniosku stanie faktycznym. Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji indywidualnej wydanej na podstawie art. 14b ustawy - Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Ponadto wskazać należy, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, w związku z czym niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Wnioskodawczyni jako osoby występującej z wnioskiem, nie wywiera natomiast skutku prawnego dla pozostałych spadkobierców.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718) Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.