1061-IPTPB2.4511.35.2016.2.MG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) w związku z art. 16 ustawy z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1649) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 29 grudnia 2015 r. (data wpływu 5 stycznia 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 31 marca 2016 r. (data wpływu 5 kwietnia 2016 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 5 stycznia 2016 r. do Biura Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej wpłynął wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości. Przy piśmie z dnia 13 stycznia 2016 r., nr IBPB-2-2/4511-13/16/ZuK, stosownie do art. 170 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) powyższy wniosek został przekazany, celem załatwienia zgodnie z właściwością, do Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim (data wpływu 18 stycznia 2016 r.).

Wniosek nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.), w związku, z czym pismem z dnia 23 marca 2016 r., Nr 1061-IPTPB2.4511.35.2016.1.MG, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w związku z art. 14h ww. ustawy, wystąpił do Wnioskodawczyni o usunięcie braków w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 29 marca 2016 r., natomiast w dniu 5 kwietnia 2016 r. uzupełniono ww. wniosek (data nadania 2 kwietnia 2016 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni w dniu 23 września 2008 r., postanowieniem Sądu Rejonowego....., wraz z ówczesnym małżonkiem.... nabyła na prawach własności majątkowej małżeńskiej przez zasiedzenie, własność niezabudowanej nieruchomości położonej..... przy ul....., składającej się z dwóch działek nr 2558/1, o powierzchni 5 842 m² oraz nr 2554, o powierzchni 2 986 m². Wyrok uprawomocnił się dnia 15 października 2008 r. W dniu 6 maja 2009 r. decyzją Naczelnika Urzędu Skarbowego.... został ustalony podatek od spadków i darowizn w kwocie 4 326 zł (po 2 163 zł dla każdego z małżonków), określając wartość obu działek i podstawę opodatkowania na kwotę 61 800 zł.

W dniu 20 stycznia 2014 r. przed Sądem Rejonowym.... I Wydział Cywilny została zawarta ugoda w związku z przeprowadzonym rozwodem pomiędzy Wnioskodawczynią a Panem.... Na mocy tej ugody doszło do podziału majątku. Wskutek podziału majątku Wnioskodawczyni została przyznana m.in. całkowita własność do niezabudowanej działki nr 2558/1, o powierzchni 5 842 m². Oprócz przedmiotowej działki Wnioskodawczyni w wyniku podziału uzyskała całkowitą własność do dwóch lokali - mieszkalnego i niemieszkalnego (garażu) w..... oraz dopłatę od Pana..... w wysokości 36 500 zł. W dniu 21 października 2015 r. (nr repetytorium A....) Wnioskodawczyni dokonała zbycia niezabudowanej działki nr 2558/1, co zostało potwierdzone stosownym wpisem w księdze wieczystej nr..... Wnioskodawczyni nie prowadzi działalności gospodarczej w przedmiocie obrotu nieruchomościami i nie zamierzała takiej działalności wykonywać.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni dodała, że w skład majątku wspólnego małżonków będącego przedmiotem podziału wchodziła:

Na mocy ugody z dnia 20 stycznia 2014 r. Wnioskodawczyni przyznano nieruchomości opisane w punkcie 1,4,6, a byłemu małżonkowi Wnioskodawczyni nieruchomości opisane w punkcie 2,3,5. Dodatkowo w ramach wyrównania udziału w majątku wspólnym były małżonek Wnioskodawczyni zobowiązał się do zapłaty kwoty 36 000 zł na rzecz Wnioskodawczyni. Zatem, zdaniem Wnioskodawczyni, przedmiotowa nieruchomość mieściła się w części majątku dorobkowego małżonków, która przysługiwała Wnioskodawczyni przed podziałem.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Jaką datę należy uznać za datę nabycia przez Wnioskodawczynię działki - moment wydania postanowienia przez Sąd.... o jej zasiedzeniu w trakcie trwania małżeństwa, czy datę otrzymania jej na wyłączną własność w wyniku podziału majątku.

2. Czy od sprzedaży działki w dniu 21 października 2015 r. Wnioskodawczyni zobowiązana jest do zapłaty podatku dochodowego.

Zdaniem Wnioskodawczyni, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za datę nabycia przez Nią działki nr 2558/1, o powierzchni 5 842 m², przyznanej Jej na skutek podziału majątku, należy uznać datę uprawomocnienia się wyroku Sądu Rejonowego w....., a więc dzień 15 października 2008 r., bowiem łączna wartość działki mieści się w udziale przysługującym Wnioskodawczyni w majątku dorobkowym małżeńskim, którego podział nastąpił poprzez ugodę zawartą w dniu 20 stycznia 2014 r. przed Sądem Rejonowym...... Świadczy o tym fakt, że oprócz przedmiotowej działki Wnioskodawczyni otrzymała także dwa lokale - mieszkalny i niemieszkalny (garaż), a Jej były małżonek zobowiązał się dokonać się na Jej rzecz stosownej dopłaty w kwocie 36 500 zł.

Zdaniem Wnioskodawczyni, zbycie niezabudowanej nieruchomości, jakie miało miejsce w dniu 21 października 2015 r. nie będzie stanowiło, w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8, źródła przychodu objętego podatkiem dochodowym od osób fizycznych, bowiem od dnia nabycia do dnia zbycia działki, tj. od końca 2008 r. do dnia 21 października 2015 r. minęło 5 lat.

W ocenie Wnioskodawczyni, spełniona jest przesłanka, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wyłączająca taki przychód ze źródeł przychodu. Zatem, według Wnioskodawczyni nie będzie Ona zobowiązana do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych transakcji sprzedaży niezabudowanej nieruchomości, jaka miała miejsce w dniu 21 października 2015 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a - c) ww. ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Zatem każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości stanowi źródło przychodów w rozumieniu tego przepisu, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie, tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części oraz udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany ze sprzedaży w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec powyższej regulacji prawnej należy wyjaśnić, że w przypadku sprzedaży nieruchomości, jej części bądź udziału w nieruchomości decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu przychodu ma moment i sposób jej nabycia.

Przy czym ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia "nabycie", o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 tej ustawy. Należy zatem odnieść się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.), z których wynika, że nabycie własności może nastąpić m.in. poprzez jej przeniesienie w wyniku umowy, zasiedzenie bądź też w wyniku innych zdarzeń.

Stosownie do art. 172 § 1 i § 2 ustawy - Kodeks cywilny, posiadacz nieruchomości niebędący właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie), w takim przypadku nabycie nieruchomości następuje po upływie trzydziestu lat.

Zasiedzenie jest zatem instytucją, która sankcjonuje trwający od dłuższego czasu stan faktyczny posiadania i jest sposobem nabywania własności. Warunkami niezbędnymi do zasiedzenia jest posiadanie samoistne i nieprzerwane oraz odpowiedni upływ czasu. Przy spełnieniu powyższych przesłanek posiadacz nabywa prawo własności. Warunkiem nabycia własności nie jest natomiast orzeczenie sądu stwierdzające nabycie własności. Orzeczenie takie stanowi dowód nabycia własności i jest orzeczeniem deklaratywnym, czyli stwierdzającym zaistnienie pewnych faktów, na które można się powołać w celu np. dokonania wpisu prawa własności do księgi wieczystej. Orzeczenie natomiast nie ma charakteru konstytutywnego, czyli nabycie prawa własności nie jest uzależnione od jego wydania.

Istotną datą przy rozpatrywaniu istnienia obowiązku zapłaty podatku dochodowego od przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości jest zatem, określona w postanowieniu data nabycia.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego Wnioskodawczyni wraz z mężem nabyła w drodze zasiedzenia z dniem 23 września 2008 r. prawo własności do nieruchomości, składającej się z dwóch działek nr: 2558/1 o powierzchni 5 842 m² oraz nr 2554 o powierzchni 2 986 m², co zostało potwierdzone prawomocnym orzeczeniem Sądu. W dniu 20 stycznia 2014 r. przed Sądem Rejonowym, została zawarta ugoda w związku z przeprowadzonym rozwodem pomiędzy Wnioskodawczynią a byłym mężem. Na mocy tej ugody doszło do podziału majątku. Wskutek podziału majątku Wnioskodawczyni została przyznana m.in. całkowita własność do niezabudowanej działki nr 2558/1, o powierzchni 5 842 m². W dniu 21 października 2015 r. Wnioskodawczyni dokonała zbycia niezabudowanej działki nr 2558/1, co zostało potwierdzone stosownym wpisem w księdze wieczystej. Wnioskodawczyni nie prowadzi działalności gospodarczej w przedmiocie obrotu nieruchomościami i nie zamierzała takiej działalności wykonywać.

Odnosząc się do opisu stanu faktycznego, stwierdzić należy, że 5-letni termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy liczyć od końca roku, w którym nastąpiło nabycie, tj. od końca roku 2008 r., w którym zgodnie z postanowieniem Sądu, nastąpiło nabycie ww. nieruchomości w drodze zasiedzenia.

Wskazać należy, że stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r. poz. 583, z późn. zm.). Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Ustrój wspólności ustawowej, obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę, jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością - art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy - art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, na skutek orzeczenia sądu - art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków - art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zarówno w wypadku umownego wyłączenia wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa, jak i w przypadku zniesienia tej wspólności przez sąd, a także w wyniku ustania małżeństwa, między małżonkami (byłymi małżonkami) ustaje wspólność ustawowa, a do majątku, który był nią objęty stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Natomiast w myśl art. 50¹ Kodeksu - w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego jest nabyciem tych rzeczy.

Mając jednak na uwadze przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego należy wyjaśnić, że nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, ale tylko wówczas, jeśli:

* podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub

* wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki byłemu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.

Za datę nabycia nieruchomości, która przypadła danej osobie w wyniku podziału majątku wspólnego, należy przyjąć datę jej nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego (do majątku wspólnego) pod warunkiem, że podział był ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszyły mu spłaty i dopłaty lub wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości w wyniku podziału tego majątku mieści się w udziale, jaki temu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.

Jeżeli natomiast podział nie był ekwiwalentny i towarzyszyły mu spłaty i dopłaty lub wartość otrzymanej przez małżonka nieruchomości przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tego udziału w nieruchomości, który przekracza udział małżonka w majątku dorobkowym małżeńskim, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku dorobkowego małżeńskiego nawet wówczas, jeżeli nabycie to następuje nieodpłatnie (czyli bez spłat i dopłat).

Wszelkie przypadki, gdy udział majątkowy danej osoby ulega powiększeniu, traktowane być muszą w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością) - jak też stan jej majątku osobistego.

Ustalenia wartości majątku należy dokonać w oparciu o obiektywne kryteria, czyli zgodnie z wyliczeniem dokonanym na podstawie cen rynkowych obowiązujących na danym obszarze w dniu zawarcia umowy, na mocy której doszło do podziału majątku dorobkowego małżonków, a nie według subiektywnego przekonania małżonków. Jeżeli przedmiotem podziału majątku wspólnego małżonków jest więcej niż jeden składnik majątku wchodzący w skład majątku dorobkowego małżonków wówczas, aby ustalić czy podział był ekwiwalentny w naturze lub czy wartość otrzymanych przez byłego małżonka w wyniku podziału majątku rzeczy mieści się w udziale, jaki przysługiwał mu w majątku wspólnym należy w pierwszej kolejności zsumować wartość rynkową wszystkich składników majątku podlegających podziałowi i podzielić na pół oraz ustalić wartość rynkową składników majątku otrzymanych przez każdego z małżonków.

Przyjmując zgodnie ze stanem fatycznym, jaki Wnioskodawczyni przedstawiła we wniosku, że wartość otrzymanej przez Nią działki nie przekracza Jej udziału w wartości majątku będącego przedmiotem podziału przez małżonków, to za datę nabycia, sprzedanej w dniu 21 października 2015 r. przedmiotowej działki, przyjąć należy 2008 r., czyli rok, w którym małżonkowie nabyli tę działkę do majątku wspólnego w drodze zasiedzenia. W konsekwencji przychód z tytułu zbycia ww. działki nie podlega w ogóle opodatkowaniu podatkiem dochodowym, ponieważ odpłatne zbycie nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku, w którym miało miejsce nabycie.

W świetle powyższego, przychód uzyskany przez Wnioskodawczynię ze sprzedaży ww. działki nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z uwagi na fakt, że okres pięcioletni, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych liczony od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości, upłynął z dniem 31 grudnia 2013 r.

Podkreślić należy, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.), składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku stanem faktycznym (opisu zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku.

W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego....., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.