1061-IPTPB2.4511.218.2016.1.IL - Ustalenie skutków podatkowych wypłaty odszkodowania w ramach programu dobrowolnych odejść.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 14 marca 2016 r. (data wpływu 16 marca 2016 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty odszkodowania w ramach programu dobrowolnych odejść - jest prawidłowe.

W dniu 16 marca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty odszkodowania w ramach programu dobrowolnych odejść.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Na podstawie uchwały nr.... Zarządu.... z dnia 22 grudnia 2014 r., Dyrektor Oddziału Kopalnia..... wprowadził w Oddziale Kopalnia..... Program Dobrowolnych Odejść (PDO). Zgodnie z Regulaminem IV Edycji Programu Dobrowolnych Odejść, Program ten został skierowany do pracowników wszystkich obszarów działalności pracodawcy. Regulamin IV Edycji Programu Dobrowolnych Odejść jest regulaminem, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu Pracy. Realizacja Programu Dobrowolnych Odejść została podzielona na V etapów: I etap od dnia 2 stycznia 2015 r. do dnia 30 czerwca 2015 r., II etap od dnia 1 lipca 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., III etap od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 30 czerwca 2016 r., IV etap od dnia 1 lipca 2016 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. oraz V etap od dnia 1 stycznia 2017 r. do dnia 30 czerwca 2017 r. Program Dobrowolnych Odejść określa także zasady i wysokość wypłaty odszkodowań i odpraw. Skorzystanie z Programu Dobrowolnych Odejść uzależnione jest od woli pracodawcy i uprawnionego pracownika. Z Programu Dobrowolnych Odejść mogą skorzystać pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, objęci Gwarancją Zatrudnienia na podstawie Umowy Społecznej, a w przypadku braku Gwarancji Zatrudnienia posiadający minimum 10-letni staż pracy u pracodawcy. Pracownik korzystający z PDO otrzyma: dobrowolne odszkodowanie - w zależności od liczby pełnych miesięcy brakujących do uzyskania prawa do emerytury, tj. do osiągnięcia, powszechnego wieku emerytalnego, ale nie więcej niż 26 średnich miesięcznych wynagrodzeń pracownika liczonych jako ekwiwalent za urlop wypoczynkowy oraz nie więcej niż 26-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia osobowego za 2013 r. u pracodawcy, obliczonego według metodologii GUS; dodatkową kwotę powiększającą dobrowolne odszkodowanie - w zależności od liczby miesięcy miedzy datą nabycia uprawnienia do ostatniej nagrody jubileuszowej, a datą rozwiązania umowy o pracę, tj. kwotę wyliczoną jako iloczyn podstawy wymiaru nagrody i liczby miesięcy podzielonej przez 60; odprawę pieniężną, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Maksymalna wysokość dobrowolnego odszkodowania jest zmniejszana w każdym kolejnym etapie realizacji Programu. Dobrowolne odszkodowanie wypłacane pracownikowi w ramach Programu, stanowi kwotę wypłacaną przez Pracodawcę w celu zaspokojenia wszelkich roszczeń tego pracownika ze stosunku pracy, związanych rozwiązaniem umowy o pracę. Skorzystanie przez pracownika z PDO wyłącza prawo tego pracownika do odszkodowań i rekompensat z Umów Społecznych oraz odpraw i odszkodowań przysługujących mu w związku z rozwiązaniem stosunku pracy z innych tytułów, w tym z ZUZP.

Wnioskodawca był zatrudniony w..... S.A. Oddział Kopalnia.... do dnia 29 grudnia 2015 r. i przystąpił do Programu Dobrowolnych Odejść na podstawie umowy nr.... Umowa przewidywała wypłatę świadczenia w trzech ratach. Pierwsza rata w łącznej kwocie 42 477 zł 08 gr została wypłacona Wnioskodawcy w ciągu 7 dni od rozwiązania stosunku pracy i obejmowała odprawę z ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników oraz część dobrowolnego odszkodowania z Programu Dobrowolnych Odejść w kwocie 11 888 zł 48 gr. Kolejne raty płatne będą po 25 000 zł, odpowiednio do 31 stycznia 2017 r. oraz do 31stycznia 2018 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy wartość pierwszej raty dobrowolnego odszkodowania, które zostało wypłacone Wnioskodawcy na podstawie Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść, jest wolna od podatku dochodowego, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.).

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są: otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), z wyjątkiem: określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę, odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym, odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji, odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c; odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Zdaniem Wnioskodawcy, kwota pierwszej raty dobrowolnego odszkodowania, z uwagi na brak na liście wyjątków wykluczających zwolnienie takiego odszkodowania, zawiera się w zwolnieniu wynikającym z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w konsekwencji, nie rodzi obowiązku odprowadzania podatku dochodowego od otrzymanego świadczenia pieniężnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie zaś do art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłem przychodu są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast w myśl art. 12 ust. 1 powołanej ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), z wyjątkiem:

Nowe brzmienie cytowanego przepisu - zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1328) - ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2014 r.

Zgodnie natomiast z art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502, z późn. zm.), ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca zawarł z..... S.A. Oddział Kopalnia..... porozumienie o rozwiązaniu stosunku pracy w ramach Programu Dobrowolnych Odejść. Na mocy porozumienia umowa o pracę zawarta pomiędzy Wnioskodawcą a..... S.A. Oddział Kopalnia...... uległa rozwiązaniu ze skutkiem na dzień 29 grudnia 2015 r.

Umowa przewidywała wypłatę świadczenia w trzech ratach. Pierwsza rata w łącznej kwocie 42 477 zł 08 gr została wypłacona Wnioskodawcy w ciągu 7 dni od rozwiązania stosunku pracy i obejmowała odprawę z ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników oraz część dobrowolnego odszkodowania z Programu Dobrowolnych Odejść w kwocie 11 888 zł 48 gr. Kolejne raty płatne będą po 25 000 zł, odpowiednio do 31 stycznia 2017 r. oraz do 31stycznia 2018 r.

Wprowadzony uchwałą Regulamin stanowił regulację prawną stosowaną w zakładzie pracy, o której mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy.

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w przytoczonym wyżej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, objęte są tylko te odszkodowania lub zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeks pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a-g) tego artykułu.

Wskazać przy tym należy, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy.

W świetle powyższego, do odszkodowania uzyskanego przez Wnioskodawcę, zastosowanie znajdzie przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw. Skoro bowiem, jak wskazał Wnioskodawca, wypłata odszkodowania nastąpiła na podstawie Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść stanowiącego regulację prawną, o której mowa w art. 9 § 1 ustawy - Kodeks pracy, to w tym zakresie spełniona została przesłanka do zastosowania zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten w nowym brzmieniu wyraźnie wskazuje, że wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy - Kodeksu pracy.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny i powołane wyżej przepisy prawa oraz przyjmując za Wnioskodawcą, że otrzymał dobrowolne odszkodowanie, którego zasady ustalania i wysokość wynikają wprost z Programu Dobrowolnych Odejść, stanowiącego regulację prawną w zakładzie pracy, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy, należy stwierdzić, że odszkodowanie to korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Podkreślić należy, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest jedynie kwestia opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych otrzymanej przez Wnioskodawcę wypłaty dobrowolnego odszkodowania, gdyż tylko to świadczenie jest przedmiotem pytania zawartego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. W związku z tym, tutejszy Organ nie zajmował stanowiska w sprawie opodatkowania wypłaconej Wnioskodawcy odprawy.

Przedmiotem interpretacji indywidualnej wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego....., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.