1061-IPTPB2.4511.133.2016.2.Aku

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 2 lutego 2016 r. (data wpływu 10 lutego 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 25 kwietnia 2016 r. (data wpływu 27 kwietnia 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego - jest nieprawidłowe.

W dniu 10 lutego 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego.

Wniosek nie spełniał wymogów, określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.), w związku z powyższym, pismem z dnia 13 kwietnia 2016 r., Nr 1061-IPTPB2.4511.133.2016.1.AKu, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy - Ordynacja podatkowa, wezwał Wnioskodawcę do usunięcia braków wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłano w dniu 13 kwietnia 2016 r. (skutecznie doręczono w dniu 18 kwietnia 2016 r.), zaś w dniu 27 kwietnia 2016 r. Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek (data nadania 25 kwietnia 2016 r.).

We wniosku i jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca wraz z żoną, przez cały czas trwania małżeństwa pozostawał w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej. Wnioskodawca i Jego żona nie zawierali umów majątkowych małżeńskich.

W dniu 20 grudnia 1989 r., Wnioskodawca wraz z żoną dokonali przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu, na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a w dniu 22 maja 1995 r. dokonano wpisu żony Wnioskodawcy w księdze wieczystej. W przedmiotowej nieruchomości Wnioskodawca wraz z żoną zamieszkiwał wspólnie do 2013 r.

Żona Wnioskodawcy zmarła w dniu 16 lutego 2013 r., a jej spadkobiercami na podstawie ustawy zostali: Wnioskodawca i dwoje ich dzieci - po 1/3 udziału każdy ze spadkobierców. Wnioskodawca wraz z dziećmi sprzedał mieszkanie na podstawie umowy sprzedaży z dnia 20 lutego 2015 r.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że lokal mieszkalny będący przedmiotem sprzedaży znajduje się w....

Decyzją Sądu Rejonowego.... (sygn. akt....), spadek po zmarłej żonie Wnioskodawcy, nabyli Wnioskodawca oraz dzieci:... (obecnie....), wszyscy po 1/3 udziału.

Zbycie ww. lokalu mieszkalnego nie nastąpiło w wykonywaniu działalności gospodarczej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy od przychodu uzyskanego ze sprzedaży w 2015 r. udziału w przedmiotowej nieruchomości, odziedziczonej przez Wnioskodawcę, po zmarłej w 2013 r. żonie, objętego wspólnością majątkową małżeńską, Wnioskodawca musi zapłacić podatek dochodowy, w sytuacji, gdy do nabycia nieruchomości do majątku wspólnego małżonków doszło w 1989 r.

Zdaniem Wnioskodawcy (ostatecznie sformułowanym w uzupełnieniu wniosku), nie stanowi nabycia, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), nabycie w drodze spadku po współmałżonku, nieruchomości zakupionej do majątku wspólnego w ramach ustawowej wspólności małżeńskiej. Nie można przyjąć, że 5-letni termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze nabycia spadku. W związku z tym, że nieruchomość została zakupiona w ramach wspólności majątkowej, a od wspólnego nabycia z żoną minęło 5 lat - Wnioskodawca nie musiał czekać kolejnych 5 lat od śmierci żony, aby nie płacić podatku dochodowego od przychodu uzyskanego ze sprzedaży udziału w nieruchomości. Wnioskodawca nabył prawo własności nieruchomości z datą jej nabycia do wspólności majątkowej, w związku z tym, nie mógł nabyć jej powtórnie wraz ze śmiercią żony. Dlatego, dla celów podatkowych, okres nabycia w przypadku Wnioskodawcy, liczy się od dnia nabycia nieruchomości do wspólnego majątku małżonków, a nie od dnia odziedziczenia udziału w przedmiotowej nieruchomości, po zmarłej żonie. Skutkiem tego, brak jest możliwości opodatkowania jego zbycia na podstawie ustawy o podatku dochodowym.

Wnioskodawca podkreślił, że niniejsza wykładnia potwierdzona została w szeregu wyroków sądów administracyjnych: wyrok WSA w Łodzi (sygn. akt. I SA/Łd 569/15), wyrok NSA (sygn. akt II FSK 1101/10), wyroki WSA w Warszawie (sygn. akt: III SA/Wa 1177/13, III SA/Wa 2999/12, III SA/Wa 3464/12), wyrok WSA w Kielcach (sygn. akt I SA/Ke 396/13), wyrok WSA w Krakowie (sygn. akt I SA/Kr 1378/12), wyrok WSA w Gorzowie (sygn. akt I SA/Go 136/14), wyroki WSA w Gdańsku (sygn. akt: I SA/Gd 716/14, I SA/Gd 447/14, I SA/Gd 1422/13), wyroki WSA w Bydgoszczy (sygn. akt: I SA/Bd 55/15, I SA/Bd 228/15).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego następuje po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie, nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, przychód uzyskany z odpłatnego zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości i praw majątkowych w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec powyższego, w przypadku odpłatnego zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego istotne znaczenie ma ustalenie daty nabycia nieruchomości i forma prawna jej nabycia.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca przez cały czas trwania małżeństwa, pozostawał w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej. W dniu 20 grudnia 1989 r., Wnioskodawca wraz z żoną dokonali przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, a w dniu 22 maja 1995 r. dokonano wpisu żony Wnioskodawcy w księdze wieczystej. Żona Wnioskodawcy zmarła w dniu 16 lutego 2013 r., a jej spadkobiercami na podstawie ustawy zostali: Wnioskodawca i dwoje ich dzieci - po 1/3 udziału każdy ze spadkobierców. Wnioskodawca wraz z dziećmi sprzedał ww. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, na podstawie umowy sprzedaży z dnia 20 lutego 2015 r.

W celu ustalenia momentu nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego należy odnieść się do przepisów prawa cywilnego dotyczących nabycia spadku oraz przepisów regulujących stosunki majątkowe małżeńskie.

Zgodnie z art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r. poz. 788), z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).

Ustrój wspólności ustawowej, obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością (art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami ustaje m.in. z chwilą śmierci jednego z małżonków. Natomiast w myśl art. 50¹ Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Ustrój wspólności majątkowej będący współwłasnością łączną trwa zatem tak długo, jak długo trwa małżeństwo. Z chwilą ustania wspólności, np. w wyniku śmierci jednego ze współmałżonków, dochodzi do przekształcenia współwłasności łącznej, a udział każdego z małżonków w majątku wspólnym według domniemania jest równy udziałowi drugiego współmałżonka.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121), prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. W myśl art. 924 i art. 925 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy decyduje, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei, postanowienie sądu o nabyciu spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia. Istotny zatem dla podatku dochodowego jest dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy.

W świetle powyższego, w przedstawionym stanie faktycznym należy rozpoznać następujące daty nabycia udziałów w nieruchomości (spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego) przez Wnioskodawcę, tj.:

* 1989 r., w którym nastąpiło nabycie udziału w nieruchomości do wspólności małżeńskiej,

* 2013 r., w którym nastąpiło nabycie udziału w nieruchomości w spadku po zmarłej żonie.

Z uwagi na fakt, że nabycie udziałów w nieruchomości nastąpiło w 1989 r. oraz w 2013 r., pięcioletni termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy liczyć oddzielnie w stosunku do każdego udziału w nieruchomości nabytego przez Wnioskodawcę.

Biorąc więc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, że sprzedaż udziału w nieruchomości dokonana w 2015 r., w części odpowiadającej udziałowi Wnioskodawcy w ww. nieruchomości nabytemu w 1989 r. w ramach wspólności małżeńskiej, nie będzie stanowiła źródła przychodu określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ została dokonana po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

Natomiast, dokonana w dniu 20 lutego 2015 r. sprzedaż udziału w ww. nieruchomości, w części odpowiadającej udziałowi nabytemu przez Wnioskodawcę w 2013 r. w spadku po zmarłej żonie, nastąpiła przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, w związku z tym stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zaś dochód uzyskany z tej sprzedaży będzie opodatkowany według zasad określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy jego obliczenia. Zgodnie z art. 30e ust. 2 ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Przy czym, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 ww. ustawy).

Stosownie natomiast do art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Wysokość ww. nakładów, stosownie do art. 22 ust. 6e tej ustawy, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

Zgodnie z art. 30e ust. 4 ww. ustawy, po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 wykazać:

Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł (art. 30 ust. 5 ww. ustawy).

W związku z powyższym, mając na uwadze powołane przepisy prawa, należy stwierdzić, że sprzedaż w 2015 r. udziału w nieruchomości (spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego) nabytego w 1989 r. w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej nie stanowi źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na upływ pięcioletniego terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast przychód ze sprzedaży nieruchomości (spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego), dokonanej w dniu 20 lutego 2015 r., przypadający na udział Wnioskodawcy nabyty w drodze spadku w 2013 r., stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z którego dochód podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym, zgodnie z art. 30e ww. ustawy.

W przedstawionym stanowisku Wnioskodawca stwierdził, że prawo własności nieruchomości nabył z datą jej nabycia do wspólności majątkowej. Wysnucie takiego wniosku, stoi w sprzeczności z całokształtem regulacji dotyczących majątkowej wspólności ustawowej oraz dziedziczenia i oznaczałoby przyjęcie tezy, że śmierć małżonki będącej w ustawowej wspólności majątkowej nie ma żadnego wpływu na przysługujące mu za życia prawa majątkowe, gdyż te w pełnym zakresie przysługują pozostającemu przy życiu małżonkowi, jako że prawa te zostały nabyte przez nich wspólnie na własność, a nie na współwłasność. Współwłasność - w tym także współwłasność łączna - oznacza, że własność przysługuje obojgu małżonkom. Ustaje ona jednak z chwilą śmierci jednego z małżonków. Przepis art. 50¹ Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego przesądza o tym, że udział w majątku wspólnym każdego z małżonków w razie ustania wspólności oraz braku zawarcia umowy majątkowej małżeńskiej wynosi po 1/2. To ten właśnie majątek podlega dziedziczeniu, a więc nabyciu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Końcowo - odnosząc się do treści stanowiska Wnioskodawcy zawartego we wniosku, w którym odnosi się do wyroków wojewódzkich sądów administracyjnych oraz wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego tutejszy Organ zaznacza, że przeanalizował rozstrzygnięcia w nich zawarte. Należy jednak stwierdzić, że w świetle art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wyroki nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i tym samym nie mogą być wiążące dla Organu wydającego przedmiotową interpretację, nawet jeżeli kształtują określoną linię orzeczniczą. Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.), ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia. Zatem, wymienione we wniosku przez Wnioskodawcę wyroki nie mogą stanowić podstawy do żądania podobnego rozstrzygnięcia sprawy Wnioskodawcy, jeśli stoi temu na przeszkodzie treść przepisów prawa.

Podkreślić jednocześnie należy, że w sprawie będącej przedmiotem wniosku sądy administracyjne nie prezentują jednolitej linii orzeczniczej. Przykładem są orzeczenia potwierdzające prawidłowość poglądu organu interpretacyjnego, a mianowicie: wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 3 marca 2015 r., sygn. akt I SA/Gl 879/14, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 15 września 2015 r., sygn. akt I SA/Kr 1193/15, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 14 grudnia 2015 r., sygn. akt I SA/Wr 1565/15, czy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 stycznia 2016 r., sygn. akt II FSK 2319/13.

Ponadto wskazać należy, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, w związku z czym niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Wnioskodawcy jako osoby występującej z wnioskiem, nie wywiera natomiast skutku prawnego dla pozostałych współwłaścicieli.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego......, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.