1061-IPTPB1.4511.41.2016.2.AP - Określenie skutków podatkowych umorzenia przedawnionych należności z tytułu czynszu za najem lokalu użytkowego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 18 stycznia 2016 r. (data wpływu 20 stycznia 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 16 marca 2016 r. (data wpływu 17 marca 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia przedawnionych należności z tytułu czynszu za najem lokalu użytkowego-jest prawidłowe.

W dniu 20 stycznia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 1 i § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 7 marca 2016 r., Nr 1061-IPTPB1.4511.41.2016.1.AP, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w zw. z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 7 marca 2016 r. (data doręczenia 15 marca 2016 r.). Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek pismem z dnia 16 marca 2016 r. (data wpływu 17 marca 2016 r.), nadanym dnia 16 marca 2016 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W związku z przesłaniem Wnioskodawczyni przez Zakład Gospodarki Mieszkaniowej..... dokumentu PIT-8C za 2015 r., kwestionuje Ona w całości punkt D., czyli informację o wysokości przychodów, o których mowa w art. 20 ust. 1.

Roszczenie o należności czynszowe, o ile takowe były, z uwagi na to, że było to roszczenie powtarzające się, to uległo ono przedawnieniu, najpóźniej w marcu 2004 r.

Z niewiadomych przyczyn Zakład Gospodarki Mieszkaniowej..... bezpodstawnie naliczał odsetki do dnia 1 lipca 2014 r. Skoro należność główna uległa przedawnieniu, to również roszczenie uboczne w postaci odsetek uległo przedawnieniu.

Prezydent Miasta.... dnia 11 marca 2015 r. pisemnym oświadczeniem umorzył z urzędu zaległość z tytułu opłat za lokal użytkowy oraz odsetki. Oświadczenie to zostało wydane w formie decyzji administracyjnej, a więc nie podlegało zaskarżeniu.

Nie można umorzyć należności pieniężnych, których dochodzenie uległo przedawnieniu i zarzut przedawnienia został podniesiony przez dłużnika we wniosku o wezwanie do zawarcia ugody, który został złożony przez Zakład Gospodarki Mieszkaniowej..... w Sądzie Rejonowym w... dnia 18 sierpnia 2015 r., a więc 10 lat po wygaśnięciu roszczenia.

Skoro zatem, roszczenie główne i odsetki wygasły w 2004 r., to z uwagi na upływ czasu, nie można też mówić o przychodach, o których mowa w art. 20 ust. 1, a zatem wystawianie Wnioskodawczyni PIT-8C za 2015 rok było bezpodstawne.

W piśmie z dnia 16 marca 2016 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawczyni wskazała, że:

1. Nie prowadzi działalności gospodarczej.

2. Była współnajemcą lokalu użytkowego, którego właścicielem był Zakład Gospodarki Mieszkaniowej....

3. Przedmiotowy lokal był wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej.

4. Niezapłacone należności czynszowe dotyczą okresu od lipca do końca marca 2001 r.

5. Nie posiada dokumentów stwierdzających, że zapłaciła zadłużenie, ponieważ minęło 15 lat od momentu, kiedy przestała być najemcą ww. lokalu.

6. PIT-8C wystawiono za 2015 r. w związku z dochodem jaki powstał z powodu umorzenia zaległości czynszowych za okres od lipca 2000 r. do marca 2001 r. i umorzenia odsetek.

7. Przedmiotem sprawy przed Sądem była próba ugody pomiędzy najemcami..... i...., a Zakładem Gospodarki Mieszkaniowej..... Do ugody nie doszło. W załączeniu Wnioskodawczyni przesłała kserokopię wniosku o zawezwanie do próby ugodowej.

8. Kserokopię decyzji Prezydenta Miasta.....o umorzeniu podmiotowej zaległości wraz z uzasadnieniem Wnioskodawczyni dołączyła do uzupełnienia wniosku.

9. W przedmiotowej sprawie nigdy nie prowadzono postępowania egzekucyjnego, nie ma żadnego wyroku, ani decyzji Sądu na podstawie, których można by prowadzić egzekucję. Nie toczyło się nigdy postępowanie w Sądzie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku):

Czy w związku z decyzją Prezydenta Miasta.... z dnia 11 marca 2015 r., o umorzeniu zaległości, powstał u Wnioskodawczyni dochód w 2015 r., a co za tym idzie wystawienie PIT-8C za 2015 r. przez Zakład Gospodarki Mieszkaniowej.... było prawidłowe.

Zdaniem Wnioskodawczyni (ostatecznie sformułowanym w uzupełnieniu wniosku), mogła powstać zaległość czynszowa w okresie do marca 2001 r., ale z uwagi na to, że było to roszczenie powtarzające się, to uległo ono przedawnieniu najpóźniej w marcu 2004 r. Zakład Gospodarki Mieszkaniowej bezpodstawnie naliczał odsetki do 1 lipca 2014 r. Skoro należność główna uległa przedawnieniu, to również roszczenia uboczne w postaci odsetek uległo przedawnieniu. Prezydent.... nie mógł umorzyć należności pieniężnych, których dochodzenie uległo przedawnieniu i zarzut przedawnienia został podniesiony przez dłużnika we wniosku do zawarcia ugody, który został złożony przez Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Sądzie Rejonowym..... dnia 18 sierpnia 2015 r., a więc ponad 10 lat po wygaśnięciu roszczenia. Skoro zatem, roszczenie główne i odsetki wygasły w 2004 r., to z uwagi na upływ czasu, nie można mówić o przychodach, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a zatem wystawienie PIT-8C za 2015 r. przez Zakład Gospodarki Mieszkaniowej było bezpodstawne i jakiekolwiek zobowiązania Wnioskodawczyni wobec Urzędu Skarbowego z tego powodu wygasły.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści tego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Na podstawie art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy, przychodami, W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych nieodpłatne świadczenie obejmuje działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób, których skutkiem jest nieodpłatne - to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu - przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Katalog źródeł, do których kwalifikuje się dochód danego rodzaju został wymieniony w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W pkt 9 tegoż przepisu wymieniono jako źródło przychodu - "inne źródła".

Zgodnie natomiast z art. 20 ust. 1 tej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Instytucja przedawnienia uregulowana została w art. 117-125 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.). Zgodnie z art. 117 § 1 Kodeksu z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne (art. 117 § 2 Kodeksu).

Istota przedawnienia polega zatem na tym, że po upływie określonego w ustawie terminu, ten przeciwko komu kieruje się roszczenie (dłużnik) może uchylić się od jego zaspokojenia.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni była współnajemcą lokalu użytkowego, którego właścicielem był Zakład Gospodarki Mieszkaniowej. Lokal tej był wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej. W okresie od lipca 2000 r. do marca 2001 r. powstały zaległości z tytułu opłat czynszowych. Zakład Gospodarki Mieszkaniowej bezpodstawnie naliczał odsetki do dnia 1 lipca 2014 r. Skoro należność główna uległa przedawnieniu, to również roszczenie uboczne w postaci odsetek uległo przedawnieniu. Prezydent Miasta dnia 11 marca 2015 r. pisemnym oświadczeniem umorzył z urzędu zaległość z tytułu opłat za lokal użytkowy oraz odsetki. Oświadczenie to zostało wydane w formie decyzji administracyjnej, a więc nie podlegało zaskarżeniu. Nie można umorzyć należności pieniężnych, których dochodzenie uległo przedawnieniu i zarzut przedawnienia został podniesiony przez dłużnika we wniosku o wezwanie do zawarcia ugody, który został złożony przez Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Sądzie Rejonowym dnia 18 sierpnia 2015 r., a więc 10 lat po wygaśnięciu roszczenia. Skoro zatem, roszczenie główne i odsetki wygasły w 2004 r., to z uwagi na upływ czasu, nie można też mówić o przychodach, o których mowa w art. 20 ust. 1, a zatem wystawienie Wnioskodawczyni PIT-8C za 2015 r. było bezpodstawne.

Należy zauważyć, że Prezydent Miasta..... dokonał umorzenia należności Wnioskodawczyni, które na dzień umorzenia, jak wynika z wniosku, były zobowiązaniem przedawnionym. Zobowiązanie podlegające umorzeniu było więc zobowiązaniem naturalnym, czyli nie mogło być skutecznie dochodzone przez wierzyciela na drodze procesu cywilnego, czy też postępowania egzekucyjnego, bowiem uległo przedawnieniu. Zatem, umorzona należność objęta przedawnieniem nie stanowiła świadczenia nieodpłatnego podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa, stwierdzić należy, że kwota umorzonych należności czynszowych wraz z odsetkami, które uprzednio uległy przedawnieniu nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wobec tego, kwota umorzonych, przedawnionych należności nie podlega opodatkowaniu. Również przedawnienie zobowiązania z tytułu tychże odsetek nie powoduje powstania przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń.

W związku z powyższym, skoro jak wskazała Wnioskodawczyni we wniosku, przedmiotowe należności od Jej zobowiązania pieniężnego z tytułu czynszu za najem lokalu użytkowego wraz z odsetkami były przedawnione i zostały umorzone przez Prezydenta Miasta...., to uznać należy, że nie doszło po stronie Wnioskodawczyni do powstania, podlegającego opodatkowaniu, przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Zatem, nie wystąpił obowiązek sporządzenia informacji o wypłaconym stypendium, o przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych PIT-8C.

Jednocześnie podkreślenia wymaga, że przy wydawaniu niniejszej interpretacji tutejszy Organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku.

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.), nie jest ustalanie, czy przedstawione we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania dowodowego okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Ponadto nadmienia się, że wydając interpretację w trybie art. 14b ustawy - Ordynacja podatkowa, Dyrektor Izby Skarbowej..... działający w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny załączonych do wniosku ORD-IN dokumentów, jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawczynię i Jej stanowiskiem.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego......, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.